De eindexamens Frans zijn sinds twintig jaar hoogst problematisch en daar zijn een heleboel docenten momenteel heel druk mee. Toch is het nu bij het herexamen Havo goed gegaan en het is kies om dat dan ook te vermelden.
Het herexamen Frans HAVO was nagenoeg foutloos. Zodanig dat een leerling die in tijdvak 1 een 5,3 haalde nu een 7,1 haalt. Bij de zwaarst mogelijke normering. Dit is ontzettend goed nieuws voor de leerling die Frans in het tweede tijdvak heeft gedaan en ontzettend zuur nieuws voor een leerling die door het onmogelijke eindexamen in tijdvak 1 is gezakt op een 5,4 gemiddeld of een Cum Laude is misgelopen.
In Havo herexamen Frans staat maar één echte fout. Een normaal mens zou nu moeten roepen dat er helemaal nooit een fout in een examen mag zitten maar bij Frans is slechts één fout een wonder.
Die ene fout is overigens wel een echte KOE van een fout. Het gaat namelijk om La vache qui rit. De lachende koe. U kent haar wel.

Dit is de vraag:

Na de Eerste Wereldoorlog verandert de afbeelding van de lachende koe.
Welke twee veranderingen worden genoemd in de derde alinea?

Dit staat er in de tweede alinea

Voici qu’elle porte maintenant une robe rouge. La femme de Léon Bel suggère des boucles d’oreilles pour la féminiser encore plus. C’est parfait! En 1921, la marque est née.

Dit is het vereiste antwoord :

– (rode) jurk
– oorbellen

Opmerking: Voor het toekennen van een scorepunt moeten beide elementen worden genoemd.

Op zich natuurlijk koddig dat het hele team van Franse CvTE-experts (College voor Toetsen en Examens) hier een jaar lang met hun volle verstand heeft gelezen dat die koe een jurk aan heeft. Dat staat er namelijk wel. Elle porte une robe rouge betekent letterlijk dat ze een rode jurk aan heeft. Maar in het echt betekent het dat ze een rode vacht heeft. Een rode koe. Een beetje roder dan normaal, maar een hele rode koe. Ik heb altijd gezegd dat de examenmakers alleen de letterlijke taal begrijpen, geen humor herkennen, geen cynisme eruit halen, dat ze alleen de eerste laag kunnen vinden. Nu heb ik dat rood op wit.

Wat ben ik trots op mijn leerling die nadenkt… robe, zou dat ook vacht kunnen betekenen? Ik zeg bonuspunt!

1921: La guerre est terminée, Léon BEL qui vient tout juste de mettre au point le procédé de fabrication du célèbre fromage fondu est alors en quête d’un nom et d’un logo. En souvenir de ses années de mobilisation et en collaboration avec Benjamin Rabier, le vêlage a donc lieu … On féminise alors le bovin en le colorisant et en lui faisant arborer une paire de boucles d’oreilles représentant la marque en abyme.

Op zich zou het CvTE nog bijna gelijk krijgen. In 1971 maakte La vache qui rit deze poster:

Dat was 50 jaar na 1921, en slechts op één poster; in het logo van die ene poster is er nog steeds alleen de rode kop met de oorbellen te zien.

Ik ga er helemaal vanuit dat het CvTE deze koe van een fout zal corrigeren. Er is geen scenario denkbaar waarin een docent een antwoord over de rode vacht van de koe moet fout rekenen omdat het CvTE eist dat de kandidaat het heeft over de rode jurk. Een koe in een jurk. Ik vind het een schitterende metafoor voor de hele situatie rond de eindexamens. Het is geen paarse krokodil, het is een rode koe.*)

Ik herhaal: Het HAVO herexamen Frans was nagenoeg PRIMA. (Over het VWO kan ik niks leuks verzinnen).

Noot
^*) Het CvTE heeft zojuist de koe vleugels gegeven met het volgende antwoord:
In de tekst staat ‘une robe rouge’. Vraag 20 staat geformuleerd als ‘welke twee veranderingen worden genoemd in de derde alinea’. In de derde alinea van de tekst staat ‘une robe rouge’. Dus moet een leerling ‘een rode jurk’ antwoorden. Het antwoord ‘een rode vacht’ of ‘een rode huid’ is volledig foutief want dat is niet het woord of de woorden die in de tekst in de derde alinea genoemd worden. Voor enige nuancering vinden wij dat leerlingen kunnen volstaan met het antwoorden van ‘jurk’, door in het correctievoorschrift het woordje ‘rode’ tussen haakjes te zetten, hetgeen feitelijk zeer coulant van de examenmakers is omdat men mag verwachten dat een havo-leerling weet dat ‘rouge’ normaliter vertaald wordt met ‘rood’ in het Nederlands.

U ziet het. Een koe met een jurk is goed.
Een koe met een rode vacht is een fout antwoord.

Rechts: het antwoord van Goulmy’s leerling. Links: Het staat er echt in het woordenboek, bij robe staat vacht

Zie ook: Fouten in examen Frans die niet erkend worden en tot absurde situaties leiden, door Charlotte Goulmy, Blogs Beroepseer, 10 juni 2017: https://beroepseer.nl

Normering eindexamens: het College voor Toetsen en Examens neemt leraren niet serieus, door Charlotte Goulmy, Blogs Beroepseer, 17 juni 2017: https://beroepseer.nl

U P D A T E

Op donderdagmiddag 22 juni 2017 heeft het CvTE het correctievoorschrift  als volgt aangepast: