De tiendelige misdaadserie De twaalf op de Belgische televisie schijnt bij kijkers herinneringen op te roepen. De twaalf is elke zondagavond te zien op de Vlaamse zender Eén. Kern van de serie zijn twaalf gewone burgers die zijn belast met een zware taak: ze zijn opgeroepen als volksjury in een veelbesproken moordzaak en moeten beslissen over het lot van een 46-jarige vrouw. De zaak draait om de keurige en gerespecteerde schooldirectrice Frie Palmers die wordt beschuldigd van een dubbele moord – hoe onwaarschijnlijk dit ook mag klinken – op haar beste vriendin Brechtje achttien jaar geleden en recent op haar eigen dochtertje Roos. In tien afleveringen worden de juryleden gevolgd. De regisseur en scenarioschrijvers over de serie: “Het is aan de kijker om te ontdekken wat er echt is gebeurd”.

Het proces blijkt niet alleen bepalend voor het lot van Frie Palmers, ook het leven van de juryleden krijgt een geheel nieuwe wending. Een van de juryleden is Joeri Cornille, een bouwondernemer die samen met zijn broer illegale bouwvakkers tewerkstelt en daar grof geld mee verdient. Wanneer zo’n zwartwerker van een stelling valt, dumpen de broers de zwaargewonde man aan een bushokje – met dodelijk gevolg.

De serie won op het Cannes International Series Festival – Canneséries –  van 2019 de prijs voor beste scenario; Australië, Nieuw-Zeeland, Spanje en Frankrijk hebben de rechten al gekocht. De eerste aflevering van de serie werd uitgezonden op 3 november 2019. Inmiddels wordt de serie door ruim een miljoen kijkers gevolgd.

Van tv-serie naar werkelijkheid

Dagblad De Morgen publiceerde een artikel van Annemie Bulté met onthullende feiten over de manier waarop arbeiders in België worden behandeld.
“Toen ik het verhaal van het arbeidsongeval in De twaalf zag, moest ik onmiddellijk denken aan een soortgelijk voorval dat zich in 2017 in Gent heeft afgespeeld”, vertelt Kris V., sociaal inspecteur bij de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ):
“Twee arbeiders werden na een ongeluk in de bakkerij waar ze clandestien werkten, gedumpt op de parking van een warenhuis. Ze waren bevangen door CO-gassen en in levensgevaar. Hun baas had de mannen vroeg in de ochtend buiten bewustzijn op de vloer van de bakkerij gevonden, de ene met schuim op zijn lippen, en had hen naar de parking versleept. Hij belde de hulpdiensten niet, want hij wilde vermijden dat de twee slachtoffers aan zijn bakkerij gelinkt konden worden. Een toevallige klant van de bakkerij deed dat gelukkig wel.”

Ook voor collega-inspecteur Eddy Van Herreweghe riepen de beelden van De twaalf herinneringen op: “Ik moest meteen terugdenken aan het verhaal van een illegale bouwvakker uit Moldavië die door zijn baas voor dood werd achtergelaten op straat, nadat hij op een bouwwerf in Anderlecht van een stelling was gevallen. Hij was zwaargewond, maar de aannemer wilde geen ziekenwagen bellen. Hij gooide de man in zijn bestelwagen en reed naar Aalst, waar hij hem in een doodlopend straatje dumpte. De aannemer keerde daarna terug naar zijn werf, haalde de beschadigde kraan weg en liet een nieuwe asfaltlaag gieten, om de bloedresten van de Moldaviër te doen verdwijnen. Hij dacht dat de bouwvakker intussen dood was, maar die overleefde het voorval nipt omdat hij gevonden werd door een toevallige voorbijgangster. Die man zit nu wel voor de rest van zijn leven in een rolstoel”.

Ze bouwen de huizen waarin wij wonen

In het artikel wordt gerefereerd naar het jaarverslag Mensenhandel en mensensmokkel 2019: slagkracht voor slachtoffers dat veel aandacht besteedt “aan het onzichtbare slavenleger van duizenden metselaars, lassers, elektriciens, vrachtwagenchauffeurs, bakkers, koeriers, afwassers en fruitplukkers. Ze bouwen de huizen waar wij in wonen, slachten de kippen die op ons bord komen, wassen onze auto’s en bezorgen de kranten die we ’s ochtends in onze bus vinden. Ze slapen in beschimmelde krotten, werken in ongezonde en onveilige omstandigheden, en ze worden door niemand beschermd. Soms loopt dat verkeerd af: een bakkersgast raakt zijn hand kwijt in een kneedmachine, een lasser moet zonder veiligheidsbril werken en krijgt metaal in de ogen, een metselaar valt van een slecht geplaatste stelling…”

Kris V.: “En dan blijkt plots dat hun werkgever geen ongevallenverzekering heeft afgesloten of sociale bijdragen heeft betaald. Dan moet de gewonde arbeider de volle pot betalen: een paar duizend euro voor een ziekenhuisverblijf”.

Nieuwe slavernij in ‘De twaalf’, het echte verhaal: hoe arbeiders in België als beesten worden behandeld, door Annemie Bulté, De Morgen, 2 december 2019: www.demorgen.be/nieuws/nieuwe-slavernij-in-de-twaalf-het-echte-verhaal-hoe-arbeiders-in-belgie-als-beesten-worden-behandeld~b9001cea/

Jaarverslag Mensenhandel en mensensmokkel 2019: slagkracht voor slachtoffers, Myria, 22 november 2019: www.myria.be