In oktober 2019 deden 108 Franse beroemdheden – onder wie schrijvers, cabaretiers, zangers en filmmakers – in een open brief een beroep op premier Emmanuel Macron om het ziekenhuis te redden van de ondergang. Schrijfster Marie Desplechin startte een petitie die inmiddels gesteund wordt door bijna driehonderdduizend ondertekenaars.
Sinds de zomer zwellen de protesten in de medische wereld van Frankrijk aan: afdelingshoofden, ziekenhuisartsen, leidinggevenden in de gezondheidszorg, verpleegkundigen, verpleegassistenten, vroedvrouwen, fysiotherapeuten, diëtisten, psychologen, ziekenhuismedewerkers, secretaresses, maatschappelijk werkers. De arbeidsomstandigheden in het ziekenhuis zijn dusdanig verslechterd in de afgelopen jaren dat voor velen de maat vol is. De veiligheid van de patiënten en de kwaliteit van de zorg is in het geding.

Een van de gevolgen is dat de zeer slecht betaalde Franse verpleegkundigen – vooral de jongeren – hun baan opzeggen en hun heil zoeken in België waar de lonen hoger zijn en waar zij meer gewaardeerd worden.

Geen administratieve handelingen meer

Voor 14 januari 2020 was een protestdag afgekondigd. Bijna twaalfhonderd artsen onder wie zeshonderd afdelingshoofden hebben dreigden met collectief ‘ontslag’. In een open brief^*) met een uit drie maatregelen bestaand plan aan minister van Volksgezondheid Agnès Buzyn laten ze weten vanaf half januari hun bestuurlijke en administratieve taken neer te leggen, waaronder het registreren van behandelingen. Ze eisen meer geld voor betere patiëntenzorg, hogere salarissen en hervorming van het ziekenhuiswezen. Het ‘ontslag’ houdt dus niet in dat wordt gestaakt met de patiëntenzorg.

Het ziekenhuis ligt op sterven

Uit onvrede over de staat van de gezondheidszorg is in 2019 een actiegroep opgericht onder aanvoering van de gezaghebbende endocrinoloog André Grimaldi, emeritus hoogleraar van het universitair medisch centrum Pitié-Salpêtrière in Parijs. Volgens hem ligt het ziekenhuis op sterven; de openbare ziekenhuizen zijn verworden tot commerciële klinieken. Het is hoogtijd op te houden het ziekenhuis als een onderneming te runnen.
In het Franse weekblad Marianne staat een uitgebreid interview met Grimaldi. Hij verwijt de minister krachteloosheid: “Men luistert niet haar haar. Ze heeft geen invloed en stelt niet de vragen die moeten worden gesteld als ze tenminste nog haar ‘medisch hart’ heeft : Op welke manier kan ik van nut zijn? Op welke manier kan ik het beroep voor de toekomst veilig stellen? De minister is een politica geworden”.
(Agnès Buzyn is van beroep arts en heeft gezegd dat er een einde moest komen aan l’idéologie de «l’hôpital-entreprise» – het ziekenhuis als onderneming).

Grimaldi’s woorden druipen van de teleurstelling. Hij zegt dat men in de medische wereld aanvankelijk alle hoop op deze minister gevestigd had. Dat ze zich niet zou gedragen als een politicus, maar als een dokter. Hij had een debat verwacht, waarin het einde van het ziekenhuis als onderneming aan de orde zou komen. Een debat over betere omstandigheden voor het ziekenhuispersoneel. Vandaar zijn diepe teleurstelling: “Het einde van een systeem is bereikt. Men heeft ons verteld dat het ziekenhuis een onderneming als alle andere moet worden, waar men moet verkopen”. (“On est au bout d‘un système, on nous a dit que l’hôpital devait être une entreprise comme une autre, où il fallait vendre”).

^Noot:
*) Dagblad Libération publiceerde de open brief met een lijst van ondertekenaars op 13 januari 2020: Hôpital: «Nous avons pris la décision inédite et difficile de démissionner»: www.liberation.fr

“A l’hôpital, on nous paie le plus bas possible”: les chiffres qui montrent que les infirmiers sont sous payés, Marianne, 13 januari 2020: www.marianne.net

Menace de démission de plus de 1.000 médecins : “Arrêtons de considérer l’hôpital comme une entreprise”, interview met André Grimaldi, door Maxime Lledo, Marianne, 14 januari 2020: www.marianne.net

Ces infirmières qui fuient la grande misère de l’hôpital public pour aller travailler en Belgique, Europe1, 14 januari 2020: www.europe1.fr

Crise de l’hôpital public : 1 200 médecins hospitaliers démissionnent de leur fonction d’encadrement, door François Béguin, Le Monde, 14 januari 2020: www.lemonde.fr

De nachtmerrie van het ziekenhuis van de toekomst: Le cauchemar de «l’hôpital du futur», Le Monde diplomatique, oktober 2019: www.monde-diplomatique.fr

Franse artsen dienen collectief  ‘ontslag’ in, door Marieke van Twillert, Medisch Contact, 14 januari 2020: www.medischcontact.nl

Franse zorgbestuurders dreigen met collectief ontslag, door Philip van de Poel, Skipr, 14 januari 2020: www.skipr.nl

Foto bovenaan: Personeel van Hôpital Saint-Louis in Parijs hebben op 14 januari 2020 uit protest gezamenlijk hun werkkleding uitgetrokken en op de grond gegooid: https://www.facebook.com/112606486826260/videos/2481882638795620/