‘In het belang van iedereen’. Jonge accountants presenteren maatregelen ter verbetering kwaliteit van hun beroep

De Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) publiceerde in 2014 drieënvijftig maatregelen ‘in het publiek belang’ ter verbetering van de kwaliteit en de onafhankelijkheid van de accountantscontrole. Het eens zo betrouwbare imago van de accountant had een flinke deuk opgelopen door schandalen die breed werden uitgemeten in de media, waaronder partnerbeloningen en de kwalijke cultuur die zou heersen in de wereld van de accountancy.|
We zijn vier jaar verder en de beroepsgroep vraagt zich af hoe men het vertrouwen van de maatschappij kan terugwinnen, de kwaliteit verder kan verhogen en jonge accountants kan behouden voor het beroep.

Op de site The Accountables van de Vereniging van Accountancy Studenten staat dat het verloop in de accountancy op dit moment extreem hoog is. De jonge accountant  – werkende accountancystudent, accountant in spé of accountant jonger dan dertig jaar – is niet langer gefascineerd door het beroep en het aantal dat nog partner wil worden binnen een kantoor is vaak maar op één hand te tellen.
De jonge accountants vinden het tijd worden hun gedachten op papier te zetten en hun stem te laten horen: Het is tijd voor actie. Daarom presenteren zij hun eigen concrete maatregelen, twaalf in getal die op de site staan beschreven.

Drie voorbeelden

6. Af van de checklisten-cultuur
Veel mensen verlaten de accountancy tegenwoordig omdat ze genoeg hebben van de checklisten-cultuur. Men heeft het gevoel checklist op checklist te moeten invullen – of zelfs checklisten in te moeten vullen om na te gaan of een bepaalde checklist is ingevuld – en niet meer na te denken en echt te auditen. Een gevolg van zoveel checklisten is ook dat (minder ervaren) teamleden de checklist zo invullen dat het bolletje wordt ingevuld dat niet zorgt voor een vervolgvraag. Hierdoor verdwijnt het kritische denkvermogen van een accountant. Checklisten zijn onder andere verzonnen om inconsistenties uit de controle te halen en dat is goed. De hoeveelheid aan checklisten moet alleen omlaag en er moet goed nagedacht worden of een bepaalde checklist echt toegevoegde waarde levert aan de controle. Het is tijd om de checklisten-cultuur te verlaten en bijvoorbeeld meer te focussen op soft skills van accountants. Dit zal een gunstig effect geven op de samenwerking binnen teams, goede communicatie en klantrelaties.

11. Minder focus op toezichthouder, meer focus op de maatschappij
Tijdens de controle wordt nog te vaak de vraag gesteld: ‘Wat zou de AFM hier van vinden?’ In plaats van: ‘Wat zou de maatschappij hiervan vinden?’. Tijdens de controle toetsen wij aan de regels die wij onszelf hebben opgelegd, in het belang van de maatschappij. Het is relevant om deze blik ook mee te nemen tijdens de controle. Wij jonge accountants vinden deze blik belangrijker dan de blik van de toezichthouder.

53. Schep geen verwachtingen die je niet waar kunt maken
Waarom scheppen wij de verwachting naar de maatschappij dat wij, mensen, in één keer 53 verbeteringen kunnen doorvoeren? Laten wij ons eerst richten op de elf maatregelen die wij hierboven beschrijven, dan ziet het accountantsberoep er al een stuk rooskleuriger uit, óók voor jonge accountants.

Lees verder: In het belang van iedereen – 53 maatregelen ter verbetering van de kwaliteit van de accountanscontrole en het behoud van jonge accountants in het beroep, door de Vereniging van Accountancy Studenten, The Accountables, 31 mei 2018: www.theaccountables.nl

Samenvatting In het publiek belang. Maatregelen ter verbetering van de kwaliteit en onafhankelijkheid van de accountantscontrole, Werkgroep Toekomst Accountangsberoep, 2014: www.nba.nl