Continuïteit als succesfactor in de ondersteuning van kwetsbare mensen

Piet-Hein Peeters schrijft dat er een wonderlijk element schuilt in het sociaal domein. Er is een breed gedeeld idee van wat werkt in de ondersteuning van kwetsbare mensen, maar het lijkt maar moeizaam te lukken die factor praktijk te laten zijn. Peeters is journalist, gespreksleider en dagvoorzitter bij congressen. Hij schrijft regelmatig voor Zorg + Welzijn, de website voor professionals en beleidsmakers in het sociaal domein. Van 2014 tot 2018 was hij hoofdredacteur van het magazine Zorg +  Welzijn.

In de blog Continuïteit: de saaie succesfactor gaat Peeters in op het gebrek aan continuïteit en volhouden in het sociaal domein. Zonder die eigenschappen kunnen sociaal werkers niet goed vertrouwen opbouwen of een relatie aangaan. Sinds 2015 is het sociaal domein in één klap het grootste domein binnen het takenpakket van gemeenten geworden, zowel financieel als inhoudelijk. Dat heeft tot gevolg gehad dat de continuïteit – we kunnen het ook bestendigheid noemen – voortdurend in het gedrang komt. Tot  het sociaal domein behoren alle sectoren die te maken hebben met de sociale kant van het gemeentelijke beleid: zorg, welzijn, onderwijs, gezondheidszorg, opvoeding, inburgering en sociale activering.

Hij gaat niet weg. Hij blijft

Peeters begint met een verhaal uit eigen ervaring. Hij schrijft: “Een half jaar geleden mocht ik op een Zorg+Welzijn congres de ervaringswerkers Hans van Eeken en Marcello van den Anker interviewen. Van Eeken vertelde, zo begreep ik het, dat hij soms een hele middag bij mensen met stevige psycho-sociale problematiek gaat zitten. Dat mag u vrij letterlijk nemen. Hij komt binnen, gaat in gesprek, scharrelt wat mee rond in het huishouden en, en dit is het punt, hij gaat niet weg. Hij blijft. Gaat dus niet weg omdat de tijd op is. Op het congres met lichte grijns: ‘Ik doe mijn jas uit’. Vanuit de zaal kwam de voorspelbare vraag hoe dat dan betaald wordt.

In het verhaal van Van Eeken weerklinkt de presentie-benadering die bij sociaal professionals op veel sympathie mag rekenen. Er zijn voor de mens die het moeilijk heeft, maar vooral er blijven, diens situatie verdragen, volhouden. Vertrouwen opbouwen, een relatie aangaan. Zowel op individueel niveau als in een buurt of wijk. Denk ook aan de huisarts, een verwante beroepsgroep, wiens kwaliteit sterk afhankelijk is van het lang ’meelopen’ met de patiënt. Ik ben zelden een professional tegengekomen die de succesfactor ‘continuïteit’ niet erkent”.

De verbinding wordt verbroken

Op lokaal niveau is continuïteit voortdurend het kind van de rekening, vervolgt Peeters. Hulp- en zorgorganisaties verliezen een aanbestedingsronde, waardoor de verbinding tussen bijvoorbeeld hulpverlener en hulpbehoevende verbroken wordt. Het belang van continuïteit wordt uit het oog verloren.

Maar er zijn ook sociale professionals die persoonlijk zorgen voor continuïteit en daarmee tegen de norm van onze tijd ingaan. Ze veranderen niet van werkplek en blijven op hun post, trouw aan de mensen die hun steun nodig hebben.

Lees de hele blog Continuïteit: de saaie succesfactor, Piet-Hein Peeters, Zorg + Welzijn, 15 april 2019: www.zorgwelzijn.nl