De 28.000 medewerkers uit de afvalsector krijgen eindelijk een erkende beroepsopleiding. Vroeger kon iedereen ‘altijd nog vuilnisman worden’. Maar ontwikkelingen in de sector vragen om nieuwe expertise en vaardigheden, aldus de brancheorganisatie van reinigingsdiensten. Er komt scholingsaanbod voor zowel medewerkers op de wagen en in de milieustraat, als voor teamleiders.

Op 2 september 2015 bijvoorbeeld start bij SPA Groep in Bodegraven de allereerste MBO-2 opleiding voor vuilnismannen. Vanaf 1 augustus 2015 is het nieuwe kwalificatiedossier AMBOR (Afval, Milieu en Beheer Openbare Ruimte) erkend door het Ministerie van Onderwijs. In de nieuwe structuur gaat gestart worden met de eerste MBO 2-opleiding ‘Allround medewerker afvalbeheer’. Het betreft een nieuwe startkwalificatie, die serieuze kansen biedt voor nieuwe en bestaande werknemers.

‘Slijkmijder’
In 1401 was er al een functie ‘slijkmijder’. Dit was een ambtenaar, die zich bezig hield met reiniging en afval. Inmiddels is de complexiteit rond inzameling en verwerking van huishoudelijk afval zo groot dat een erkende beroepsopleiding noodzakelijk is geworden. De vraag is zelfs ‘Bestaat afval nog wel?’ en ‘Wat is dat afval dan nog?’. De laatste vijftien jaar zijn er nieuwe ingewikkelde inzamel- en transportvoertuigen gekomen welke met een grijparm containers van de straat pakken of zelfs 3.000 kilo afval uit de grond tillen.
Deze machines kun je niet zomaar bedienen. Dat is technisch en specialistisch werk waar geen kracht, maar eerder inzicht en vooral kennis en vaardigheden voor nodig zijn. De ‘oude’ vuilnisman is nu een specialist, die meer moet kunnen dan je zou zeggen en moet daarom worden opgeleid tot ‘allround medewerker afvalbeheer’.

Vakkrachten
De afvalbranche heeft zich maar al te goed gerealiseerd dat goed opgeleide vakkrachten en een daarmee gepaard gaande beroepsopleiding nodig zijn voor het verder professionaliseren van de branche.
Volgens de beroepsorganisatie van afvalmedewerkers, de Vereniging voor Afval- en Reinigingsmanagement NVRD, is dat hard nodig. Er is sinds jaren een  tekort aan voldoende geschoolde vakkrachten in de sterk veranderende afvalbranche.

Peter Kerris, projectleider Sectorplan AMBOR (Afvalmanagement en Beheer van de Openbare Ruimte) ziet dat gemeenten, verantwoordelijk voor de afvalinzameling, zelf het belang daarvan ook inzien: “Er is subsidie verstrekt door de rijksoverheid voor zeshonderd leertrajecten, maar er zijn nu al negenhonderd aanmeldingen”.
Gemeenten, publieke en private afvalbedrijven overwegen volgens hem om ook zonder de subsidie  – het rijk draagt vijftig procent bij – de opleidingskosten te betalen: “Vroeger was het zo dat wie het niet goed deed op school, altijd nog vuilnisman kon worden. Het was een baan voor de laagstgeschoolden. Maar de sector is de laatste tijd enorm veranderd. Het zijn niet meer twee of drie vuilnismannen die zakken in de wagen gooien. De vuilnisman zit tegenwoordig in de cockpit van bijvoorbeeld een zijlader met een enorme hijskraan om grote containers te legen. Het werk wordt technischer en vraagt meer inzicht in verkeerssituaties”.
De opleidingen spelen daarop in, zegt Kerris en besteden ook aandacht aan de thema’s service naar burgers en omgaan met agressie.

Nieuwe banen
De nieuwe opleidingen vormen slechts een onderdeel van het Sectorplan, dat is goedgekeurd door het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Het voorziet ook in het creëren van nieuwe banen, begeleiding van werknemers uit kwetsbare groepen en algemene opleidingen voor betere inzetbaarheid van medewerkers. In totaal wordt door rijk, gemeenten, publieke en private afvalinzamelaars 26 miljoen euro geïnvesteerd in het Sectorplan.

Vuilnisman na 600 jaar erkend beroep, Binnenlands Bestuur, 27 augustus 2015: www.binnenlandsbestuur.nl

Vuilnisman na 600 jaar eindelijk erkend, door Lotte Grimberg, De ondernemer, 26 augustus 2015: www.deondernemer.nl (Artikel niet meer beschikbaar)

Op één na oudste beroep na ruim 600 jaar eindelijk erkend, Afvalgids, 26 augustus 2015: www.afvalgids.nl