Niet iedereen hoeft beroemd te worden. De kracht van onzichtbaar werk in een tijd van zelfpromotie

Wat hebben feitenonderzoekers, anesthesiologen, tolken bij de Verenigde Naties en bouwtechnisch ingenieurs met elkaar gemeen? Als ze hun werk slecht uitvoeren, kunnen de gevolgen rampzalig zijn voor hun organisatie, maar als ze hun werk goed doen, zijn ze onzichtbaar.
In elke sector werken miljoenen “onzichtbaren”. Ondanks de toenemende roem en adorering van CEO-topmannen^*) en “genieën” in alle soorten en maten, zijn ze heel tevreden met hun anonimiteit. Ze zijn niet bezig met zichzelf constant te promoten en bekommeren zich meer om het resultaat van hun werk dan om zichzelf.

David Zweig schreef een boek over die onzichtbaren: Invisibles – The power of invisible work in an age of relentless self-promotion. Hij vraagt zich af in een door hem geschreven artikel in The New York Times naar aanleiding van zijn boek wat voor effect dat zelfpromoten heeft op kinderen en jongvolwassenen, op het soort werk dat ze zouden willen doen? Hoe denken jongeren over gelukkijg worden? Hoe denken ze te kunnen slagen? Trouwens, hoe definiëren wij eigenlijk succes?

Intrinsieke motivatie

Zweig heeft gesprekken gevoerd met schoolbestuurders, studenten en personeelswervers die hem vertelden dat steeds meer jongvolwassenen een carrière ambiëren in de entertainmentindustrie en de media. Of ze zoeken naar werk bij de aandacht trekkende organisaties. Ze willen een bankier zijn die belangrijke deals sluit in plaats van de analyst die achter de schermen werkt en de gegevens verstrekt die nodig zijn voor zulke deals.
Nu is het bekend in de zakenwereld dat er maar een beperkt aantal van dat soort banen is, en dat er, omgekeerd, grote vraag is naar onopvallende beroepskrachten zoals computercodeerders of accountants die overigens financieel ruim beloond worden voor hun werk.

Jonge mensen vragen zich af: Waarom zou ik op de achtergrond werken, als ik op de voorgrond kan staan?
Zweig zou graag zien dat ouders hun kinderen vertellen hoe dwaas het is zo te denken. Immers, de meeste mensen slagen niet in hun streven nummer een te worden. Laat de kinderen liever een voorbeeld nemen aan de onzichtbaren, een klasse van bekwame professionals met werk dat bepalend is voor elke onderneming of organisatie waarvan ze deel uitmaken maar die door het merendeel van het publiek niet opgemerkt wordt.

De onzichtbaren bekleden vaak belangrijke posities. Ze hebben macht en worden goed betaald. Ze behalen hun doel door niet de aandacht te trekken. De naam van een van hen, een bouwtechnisch ingenieur die verantwoordelijk is voor de hoogste wolkenkrabbers ter wereld, is niet bekend bij het publiek, terwijl de architecten met wie hij samenwerkt dat wel zijn. Deze ingenieur beantwoordt elke vraag met “wij” in plaats van met “ik”.
Volgens Zweig was zo’n op het team georiënteerde houding typisch voor veel onzichtbaren. Veel lawaai maken is niet de enige, of zelfs noodzakelijke, weg naar succes, zo blijkt.

Hoewel erkenning krijgen voor onszelf en ons werk af en toe heel fijn is, feit is dat de onzichtbaren heel tevreden mensen zijn. Onderzoek laat zien dat intrinsieke motivatie, beroepseer, uitdagingen zoeken en jezelf zien als deel van een organisatie of bedrijf, de bron zijn voor diepe en bestendige verwezenlijking. De invloed van extrinsieke beloningen, zoals geld en aandacht is, hoewel belangrijk, bijzaak en beperkt.

“Verborgen professionals”

Zweig adviseert ouderen, om de gevolgen van onze door roem en aandacht geobsedeerde cultuur het hoofd te bieden, met jonge mensen te gaan praten over de verborgen waarde van onopvallend werk, zowel wat betreft persoonlijke prestaties als een succesvolle loopbaan.
Er is niets mis met werken in een zichtbare positie maar als de motivatie is gericht op de aandacht zelf dan blijft het na te streven doel ver weg en alleen binnen bereik van een paar mensen. Uiteindelijk is erkenning een bijproduct van je werk heel goed doen.

Zweig: “Bemoedigend nieuws is dat in gesprekken met studenten waarin ik voorbeelden had aangehaald van onzichtbaren en hun werk, zij beseften dat de kracht van onzichtbaar zijn meer glans geeft dan een spotlicht”.
Wat verloren is gegaan in het lawaai van zelfpromotie, kan weer worden terugveroverd. Niet iedereen wil meedoen aan zelfpromotie. Niet op de voorgrond willen staan kan ook worden beschouwd als een teken van eergevoel en kan een bron zijn van een echt, rijk leven.

In een eeuw van “teveel aan informatie” en van participeren in reality-tv programma’s en sociale media, waarin erkenning gelijk staat aan waarde en aandacht aan succes, is het goed luisteren naar Zweigs gesprekspartners. Voor zijn boek interviewde hij o.a. diplomaten, een tolk bij vergaderingen van de Verenigde Naties waar media noch publiek bij aanwezig mogen zijn en een guitaartechnicus van de rockband Radiohead. Gecombineerd met inzichten uit de psychologie, de sociologie en de zakenwereld komen we te weten hoe de “verborgen professionals” diepe voldoening uit hun werk halen en genieten van de uitdagingen van hun werk.

^*) Chief executive officer = bestuursvoorzitter, directeur.

Raising Invisible Kids: Not Everyone Needs to Be Famous, door David Zweig, The New York Times, 5 november 2014: http://parenting.blogs.nytimes.com

Invisibles – The power of invisible work in an age of relentless self-promotion, door David Zweig, 2014: www.invisiblesbook.com