De ontregelde samenleving
Het Wetenschappelijk Instituut voor het CDA heeft in september 2011 een nieuw rapport uitgebracht van 122 pagina’s met de titel De ontregelde samenleving.
Wat is bureaucratie? Hoe ontstaat het? Wanneer wordt bureaucratie een probleem? En hoe komen we ervan af?
Dit zijn de gestelde vragen in het rapport, uitlopend op de centrale vraag: Hoe kan overmatige bureaucratie worden verminderd?
Na aandacht besteed te hebben aan de – in hoofdstukken ingedeelde – thema’s: De ontregelde samenleving, Overmatige bureaucratie, Destructieve regels, Christendemocratisch perspectief, en De samenleving ontregelen, luidt de Concluderende samenvatting:
We constateren dat de overheid overbelast is geraakt en te veel regels en procedures heeft gemaakt en dat hierdoor veel overmatige bureaucratie is ontstaan waar burgers, ondernemers en professionals last van hebben. De diepere oorzaak hiervan moet gezocht worden in een sociaal-culturele crisis, waardoor de verdeling van verantwoordelijkheden tussen overheid en samenleving uit het lood is geslagen.
De crisis is enerzijds toe te schrijven aan gulzig gedrag van de overheid. Vanuit een idee van maakbaarheid van de samenleving heeft ze haar bevoegdheden opgerekt naar domeinen die vroeger toebehoorden aan de civil society. Zo zijn de leefstijl van mensen en de sociale cohesie in buurten en wijken aandachtsgebieden van de overheid geworden.
Daarnaast is de eigen werkwijze van de overheid sterk onder invloed komen te staan van bedrijfskundige principes, wat leidt tot meer bureaucratie. Ook maatschappelijke organisaties die door de overheid worden gefinancierd, moeten steeds meer verantwoording afleggen op grond van financiële cijfers.
De andere kant van de medaille is dat de burger ook verwacht van de overheid dat ze problemen oplost die vroeger niet als overheidstaak werden gezien. De samenleving is minder goed zelf in staat maatschappelijke problemen ter hand te nemen en legt de onzekerheden op het bordje van de overheid. De achtergrond hiervan is dat het omgaan met risico’s ons zwaar valt. Het liefst zien we dat die collectief worden afgedekt door de staat.
Gezamenlijke verantwoordelijkheid wordt minder gezien als iets van burgers onderling. De individualisering van de samenleving heeft hier zeker mee te maken. Bovendien maakt de grootschaligheid van maatschappelijke verbanden het niet eenvoudiger voor burgers om samen problemen ter hand te vatten.
Lees het hele rapport De ontregelde samenleving Wetenschappelijke Instituut CDA, september 2011: https://beroepseer.nl
Adviescollege Toetsing Regeldruk
Ga ook eens naar de website van het in 2000 opgerichte Actal, ‘Adviescollege toetsing administratieve lasten’, dat sinds juni 2011 een uitbreiding van taken heeft gekregen en nu heet ‘Adviescollege Toetsing Regeldruk’ (ATR) ATR heeft als missie het bijdragen aan een merkbare verlichting van regeldruk voor bedrijven, burgers en beroepsbeoefenaren in de sectoren zorg, onderwijs, veiligheid en sociale zekerheid. ATR adviseert daartoe de regering of de beide Kamers der Staten-Generaal over:
a. het systeem van beoordeling van de effecten van voorgenomen wet- en regelgeving voor de regeldruk voor bedrijfsleven, burgers en beroepsbeoefenaren in de sectoren zorg, onderwijs, veiligheid en sociale zekerheid;
b. de gevolgen van voorgenomen wet- en regelgeving voor de regeldruk voor bedrijfsleven, burgers en beroepsbeoefenaren in de sectoren zorg, onderwijs, veiligheid en sociale zekerheid, in overleg met de minister die het aangaat en indien die gevolgen naar verwachting omvangrijk zijn;
c. strategische vraagstukken op het terrein van regeldruk, mede op basis van signalen uit het bedrijfsleven en uit georganiseerde verbanden van burgers en beroepsbeoefenaren in de sectoren zorg, onderwijs, veiligheid en sociale zekerheid.
ATR roept u op zich te melden als u voorbeelden van overbodige regeldruk of andere suggesties voor het terugdringen van regeldruk heeft.
ATR biedt ook een Vijfstappenplan aan als richting voor als u betrokken bent bij het opstellen van wet- en regelgeving of juist bij de uitvoering en handhaving ervan: https://www.atr-regeldruk.nl/