Kernwaarden en spanningsvelden. Stichting Beroepseer onderzocht de beroepsethiek van de griffier

Stichting Beroepseer heeft in opdracht van de Vereniging van Griffiers de beroepsethiek van de griffier onderzocht. Griffiers gingen aan de hand van een op maat gemaakt programma met elkaar in gesprek. Er zijn 9 groepsgesprekken georganiseerd waaraan in totaal 96 personen hebben deelgenomen. De opbrengsten van de groepsgesprekken zijn geanalyseerd in het adviesrapport Kernwaarden en spanningsvelden: over de beroepsethiek van de griffier anno 2025. Het rapport is opgesteld ten behoeve van de herijking van het bestaande integriteitskompas voor griffiers.*

Waardevolle groepsgesprekken

Tijdens het eerste gedeelte van het groepsgesprek gingen de griffiers met elkaar in gesprek over de belangrijkste waarden voor de uitoefening van hun vak. Welke kernwaarden worden er onderscheiden en waarom? En is daar consensus over binnen de beroepsgroep? In het tweede gedeelte van het programma doken we aan de hand van een casusbespreking de concrete werkpraktijk van de griffier in en onderzochten we hoe de vastgestelde waarden onder druk kunnen komen te staan. Wat doe je als griffier als een waarde onder druk komt te staan? Wat heb je dan nodig om dan geloofwaardig te handelen?

4 kernwaarden en 4 spanningsvelden

Op basis van een analyse van de groepsgesprekken is een adviesrapport opgesteld waarin 4 kernwaarden en 4 spanningsvelden worden beschreven. Uit de groepsgesprekken kwam naar voren dat griffiers zich breed herkennen in een viertal kernwaarden die anno 2025 als richtinggevend worden ervaren voor het beroepsethos van de griffier: Onafhankelijkheid, Betrouwbaarheid, Navolgbaarheid en Standvastigheid.

Het adviesrapport laat zien hoe deze waarden worden beproefd in de weerbarstige praktijk van de lokale democratie. De vier veelvoorkomende spanningsvelden die in de groepsgesprekken naar voren kwamen zijn:  onafhankelijkheid vs. loyaliteit, vertrouwelijkheid vs. navolgbaarheid, dienstbaarheid vs. normbewaking en persoonlijke waarden versus de institutionele rol.

Download het adviesrapport hier.

Het vervolg. Op weg naar een nieuw integriteitskompas

Het adviesrapport wordt afgesloten met 6 aanbevelingen aan de Commissie Integriteit van de Vereniging van Griffiers. De opbrengsten van de groepsgesprekken vormen de basis voor een vernieuwd integriteitskompas dat aansluit bij de huidige uitdagingen voor en verwachtingen van de griffier. De komende periode gaat de Commissie Integriteit met behulp van het adviesrapport werken aan een nieuw integriteitskompas voor griffiers. De inzichten, verhalen, worstelingen en twijfels die zijn gedeeld tijdens de groepsgesprekken vormen samen een rijke voedingsbodem voor het nieuwe integriteitskompas.

*Integriteitskompas. Morele richtingwijzer voor griffiers (2016). In deze publicatie worden vier kernwaarden voor de griffier onderscheiden: Neutraliteit, Rechtmatigheid, Transparantie en Dienstbaarheid. Zie: Integriteitskompas Griffiers.pdf

Relevante artikelen/publicaties

• Stichting Beroepseer publiceerde eerder Het gezag van de raadsgriffier  (2020), zie: ‘Het gezag van de raadsgriffier’ verschenen – Stichting Beroepseer
• Daarnaast publiceerde Stichting Beroepseer Het gezag van de gemeenteraad(2021) waarin gemeenteraden onder andere wordt aanbevolen om te investeren in een sterke griffie. Zie: Eindrapport ‘Het gezag van de gemeenteraad’ gepresenteerd – Stichting Beroepseer
• Lees hier het startbericht van dit project: Waarden onder de loep: de beroepsethiek van griffiers herijkt – Stichting Beroepseer
• Morele richtingwijzers voor griffiers(2016, Hans Scherpenzeel/Vereniging van Griffiers). Zie: Integriteitskompas Griffiers.pdf