We moeten meer promotie maken voor het vak van burgemeester

«Het afgelopen jaar zijn we als NGB nog nooit zo vaak door de media benaderd voor tekst en uitleg over het burgemeestersambt: uitleg over de aantrekkelijkheid van het ambt in relatie tot het dalend aantal burgemeesterssollicitanten. Allerlei mogelijke verklaringen passeerden in de mediagesprekken de revue. Vooral de toegenomen bedreigingen aan het adres van burgemeesters wilden de journalisten graag horen. Een frame waar we als NGB niet in wilden stappen om een ‘selffulfilling prophecy’ te voorkomen en omdat de werkelijkheid, zoals zo vaak, veelkleuriger is dan dit eenzijdige frame. Waardoor er minder sollicitaties op de functie van burgemeester zijn, wordt nu onderzocht door het ministerie van BZK».

Zo begon Liesbeth Spies haar speech op het Najaarscongres van het Nederlands Genootschap van Burgemeester (NGB) in Eindhoven op 3 oktober 2024 dat als thema had: De waarde van vrijheid. Liesbeth Spies is voorzitter van het NGB en sinds 2017 burgemeester van Alphen aan den Rijn.

“Meer promotie voor ons vak”

«We moeten meer promotie maken voor ons vak. Meer laten zien wat we doen en uitleggen waarom we zo gepassioneerd zijn als burgemeester. We zijn burgervader of -moeder, we zijn handhavers, bieden luisterend oor en we dienen de wet én onze inwoners en ondernemers. Ons vakgebied mogen we etaleren voor een breder publiek. Ik ben ervan overtuigd dat we daarmee de belangstelling voor het ambt kunnen verhogen. Met 345 ambassadeurs (342 plus 3 gezaghebbers) en 12 enthousiaste Commissarissen van de Koning moet dat lukken! Dat ons ambt als mooi en waardevol wordt beleefd, blijkt ook uit de eerste cijfers van recent landelijk onderzoek. We voelen ons als de spreekwoordelijke vis in het water. Hoewel dat water soms wat dik of troebel kan zijn…. We kunnen dagelijks van betekenis zijn voor onze gemeente en onze inwoners. En wist u dat zinvol bezig zijn voor én met anderen, volgens geluks-expert Leo Bormans, de hoogste vorm is van (werk)geluk. Tegen die achtergrond zit hier dan een zaal vol geluksvogels: het is maar dat u het weet!»

«Dat betekent niet dat er geen zorgen zijn. Sommigen onder ons ervaren het ambt als een last, omdat de balans te vaak de verkeerde kant uitslaat. Frustraties, bedreigingen of politiek gedoe, maken soms dat er iets scheef groeit. Uiteindelijk zijn burgemeesters ook maar ‘gewone mensen’. Laten we elkaar hierin niet de maat nemen, maar zorgen voor elkaar. Collegiale steun en erkenning zijn cruciaal om na tegenslag weer verder te gaan, in of buiten het ambt.
Wat mij betreft moeten we er als beroepsgroep voor waken dat we te veel taken en verantwoordelijkheden op onze schouders krijgen of nemen. Ik refereer nog eens aan het afwegingskader voor burgemeestersbevoegdheden dat we vorig jaar hebben gemaakt. Laten we onszelf niet teveel aanbieden waar het gaat om het toekennen van extra taken en bevoegdheden aan burgemeesters. Dat komt de aantrekkelijkheid van het ambt niet ten goede en zet de balans van het zijn van burgervader of moeder en de verantwoordelijkheid voor openbare orde en veiligheid onder druk».

Investeren in de vaardigheden van burgemeesters

Spies zegt vervolgens dat “binnenkort de landelijke Basismonitor van politieke ambtsdragers verschijnt en dat daaruit blijkt dat zowel de deelname aan trainingen als de behoefte aan professionalisering onder burgemeesters stijgt”. Daarom is het nodig dat er geïnvesteerd wordt in de vaardigheden van burgemeesters. Dat is “geen luxe maar bittere noodzaak om burgemeesters ‘fit’ te houden”.

Lees de hele speech van Liesbeth Spies, We moeten meer promotie maken voor ons vak, op Burgemeesters, 7 oktober 2024: www.burgemeesters.nl/actueel/nieuws/we-moeten-meer-promotie-maken-voor-ons-vak/

Het NBG publiceert drie keer per jaar het tijdschrift Burgemeester. Het julinummer 2024 bevat de recensie van het boek Vraagstukken van burgemeesters – Een praktische gids voor het zoeken naar antwoorden, geschreven door Annemiek Meinen.
Zie: www.burgemeesters.nl/publicaties/magazine/
Boek is te bestellen op: www.burgemeesters.nl/publicaties/shop/boeken/vraagstukken-van-burgemeesters/

Zie ook: De driehoek in perspectief. Een agenda voor reflectie op het functioneren van de lokale veiligheidsdriehoek, door S. van Zuydam, N. Karsten, J. Hoogenboom en R. Klaassen, Tilburg University/Necker van Naem (2023). In opdracht van het Nederlands Genootschap van Burgemeesters: https://beroepseer.nl

Afbeelding bovenaan: Ambtsketen van de burgemeester van Den Haag (foto Roel Wijnants, 2013)