Over leven en tragische dood van Aaron Swartz: wonderkind, pionier en activist van internet
De documentaire The Internet’s own boy: Aaron Swartz gaat over het Amerikaanse programmeerwonder Aaron Swartz die van kinds af aan pionierde met computerprogramma’s. Hij was de bedenker van het RSS protocol en oprichter van de sociale nieuwssite Reddit. Met de Amerikaanse rechtenprofessor Lawrence Lessig werkte hij aan de oprichting van Creative Commons, een alternatief auteursrechtenstelsel voor het met elkaar delen van materiaal. WC3, het World Wide Web consortium, opgericht door internet-uitvinder Berners-Lee, nodigde Swartz uit mee te werken aan de ontwikkeling van internet toen deze nog een tiener was.
Swartz bedacht alles vanuit het ideaal dat informatie voor iedereen beschikbaar moet zijn en gedeeld moet kunnen worden. Daarvoor voerde hij acties die succesvol bleken. Hij wist op een effectieve manier technologie te verbinden met activisme. Een voorbeeld is zijn actie tegen invoering van SOPA – Stop Online Piracy – een Amerikaans wetsvoorstel dat in oktober 2011 werd ingediend door Lamar Smith en twaalf andere parlementsleden dat de Amerikaanse justitie en auteursrechthebbenden meer mogelijkheden moest geven om online uitwisseling van auteursrechtelijk beschermde bestanden tegen te gaan. Tegenstanders waren van mening dat de wet neerkwam op internetcensuur, verlamming van het internet en een bedreiging voor klokkenluiders, en de vrijheid van meningsuiting in het algemeen.
Op 16 november 2011 was er een dag van protest, de American Censorship Day, waaraan ook internetbedrijven meededen zoals Wikipedia.
In januari 2012 maakte Lamar Smith bekend het wetsvoorstel tijdelijk in te trekken. Hij zal wachten op “bredere steun.
Zijn succesvol actievoeren is waarschijnlijk een van de redenen geweest voor justitie om Swartz strafrechtelijk te vervolgen. De directe aanleiding voor vervolging was evenwel “computerfraude” die bestond uit het downloaden van ruim vier miljoen wetenschappelijke artikelen van JSTOR, een digitale aanbieder van wetenschappelijke publicaties. Universiteiten moeten jaarlijks soms wel tienduizenden dollars voor abonnementen betalen om toegang te verkrijgen tot de digitale bibliotheek.
Hoewel Swartz de database niet had gehackt, had hij wel een programma geschreven waarmee de artikelen automatisch werden gedownload. Dat was in strijd met de voorwaarden van de site.
JSTOR besloot Swartz niet zelf aan te klagen nadat hij alle gedownloade data had teruggestuurd, maar de Amerikaanse autoriteiten deden het wel. Voor het stelen van artikelen hing Swartz een gevangenisstraf van 35 jaar en betaling van een bedrag van een miljoen dollar boven het hoofd, een uitzonderlijk strenge straf voor een “misdaad zonder slachtoffers”.
Uiteindelijk leidde een twee jaar durende juridische strijd tot Swartz’ dood. Op 11 januari 2013 kwam het nieuws naar buiten dat hij een eind aan zijn leven had gemaakt in zijn appartement in New York. Hij was 26 jaar oud.
In een officiële verklaring schrijven de ouders van Swartz: “De dood van Aaron is niet simpelweg een persoonlijke tragedie. Het is het product van een justitieel systeem dat overloopt van intimidatie en verregaande vervolgingen”.
Op 27 november werd de filmdocumentaire The Internet’s own boy: The story of Aaron Swartz uitgezonden op NPO 2 in het kader van de documentaireserie: 2Doc.
Op 4 december 2014 werd bekendgemaakt dat The Internet’s Own Boy op de lijst staat van vijftien titels van filmdocumentaires die in aanmerking komen voor een Oscarnominatie. Op 15 januari 2015 worden er vijf titels genomineerd. De Oscaruitreiking vindt plaats op 22 februari 2015: www.latimes.com