Gedupeerden Kinderopvangtoeslagaffaire nemen regie in eigen handen en publiceren ‘(Gelijk)waardig herstel’

Gedupeerde ouders, kinderen en jongeren van de Kindertoeslagaffaire^*) nemen de regie in eigen hand. Ze zijn moe van het vechten: “We willen geen voorwerp zijn van een aanpak maar onderdeel van oplossingen voor iedereen – niet alleen voor ouders maar óók voor kinderen en jongeren”. Ze hebben de krachten gebundeld en zich verzameld in een groep voor het gezamenlijk problemen oplossen, vooruitkijken en aan herstel werken. Een eigen website is opgestart onder de titel De Zolderkamer.
In december 2021 heeft de groep de uitslagen van een enquête gepubliceerd. Het rapport is getiteld (Gelijk)waardig herstel en bevat inzichten en aanbevelingen voor een landelijke en lokale aanpak van het repareren van de schade die de kinderopvangtoeslagaffaire heeft teweeggebracht.
Het rapport is bestemd voor mensen die complexe vraagstukken willen begrijpen vanuit perspectief van de mensen om wie het gaat en die laten zien hoe een ‘menselijke overheid’ eruit ziet.

De mensen om wie het gaat:

“Niemand kan spreken namens alle 49.159 geregistreerde ouders en naar schatting 95.000 kinderen van ‘gedupeerden van de kinderopvangtoeslagaffaire’. Niemand heeft dat mandaat. Want ieder mens heeft een eigen stemgeluid. En toch. Het lot heeft ons samengebracht. Wat ons verbindt, is dat we weten hoe onverwacht onrecht, onrechtvaardigheid en wanhoop voelen. Hoe het is om niet gehoord te worden, steeds maar weer. En dat er nog een lange weg te gaan is naar (emotioneel) herstel”.

De groep wil samenwerken met:

”iedereen die ertoe doet in deze affaire: alle verschillende ouders, jongeren en kinderen, het ouderpanel, de staatssecretaris van Financiën, UHT^**), leden van de Tweede Kamer, de Kinderombudsman en de Ombudsman, advocaten, de rechtspraak, Raad van State, maatschappelijke organisaties en iedereen die hier verder onderdeel van is. De media zijn onafhankelijk, maar hebben hier ook een rol in“.

Enquête

De groep heeft een enquête gehouden onder een representatief aantal van 592 ouders en 133 jongeren en kinderen uit 172 verschillende gemeenten, verspreid over vijf landen. De vragenlijst is opgesteld door ouders en kinderen.
Het ziet ernaar uit dat de affaire – we schrijven december 2021 – nog steeds veel ellende teweegbrengt. Levens zijn verwoest, relaties kapotgegaan, toekomstdromen zijn vervlogen. Een zorgeloze jeugd was er niet, met alle gevolgen van dien. Er is zelfs sprake van wat ‘secundaire victimisatie’ wordt genoemd: dat slachtoffers zich opnieuw slachtoffer voelen door de houding of werkwijze van de instantie(s) die er voor hen zouden moeten zijn en steunen met compensatie en herstel.

In het rapport vragen ouders en hun kinderen:

“… anders te gaan denken. We zijn méér dan kwetsbaar en gedupeerd. Velen van ons zijn weliswaar beschadigd, maar dat wil niet zeggen dat we onze innerlijke kracht hebben verloren. We hebben bewezen dat we overlevers zijn. Neem daarom ouders, jongeren en kinderen serieus, zodat een gezamenlijk doel wordt bereikt: controle krijgen.

… aandacht voor minderjarige kinderen en jongeren vanaf 18 jaar. Minderjarige kinderen vallen onder de regeling voor de ouders; voor jongeren vanaf 18 jaar is dat onduidelijk, bijvoorbeeld als het gaat om schulden, brede hulp en toekomstperspectief. Er is nog onvoldoende erkenning dat het financieel en emotioneel herstel en welzijn van ouders onlosmakelijk is verbonden met dat van kinderen van alle leeftijden. Ook hier geldt, je bent zo gelukkig als je ongelukkigste kind”

Het rapport is geschreven in de hoop dat het als gids gaat dienen voor besluitvormers en uitvoerders bij het vermijden van blinde vlekken en verkeerde aannames. Zo kan het rapport misschien bijdragen aan het tegengaan van nog meer verlies van vertrouwen in de overheid. Aan het slot van het rapport staan zeven aanbevelingen.

Zie onderaan een aantal van de belangrijkste uitkomsten van de enquête.

Noten
^*) De Kinderopvangtoeslagaffaire: Tussen 2004 en 2019 is de kinderopvangtoeslag van een groot aantal ouders onterecht stopgezet. Bezwaarprocedures en (hoger)beroepsprocedures hierover hadden erg lange doorlooptijden. Gezinnen hebben onnodig lang in onzekerheid gezeten en hebben veel schade opgelopen. Veel ouders zijn financieel benadeeld en aangetast in hun rechtsgevoel omdat zij zijn bestempeld als fraudeur. De premier en de minister en staatssecretaris van Financiën hebben daarvoor hun excuses aangeboden. Het kabinet heeft ook een aantal besluiten genomen die er voor moeten zorgen dat de problemen van gedupeerde ouders zo snel mogelijk worden opgelost.
Het herstelproces wordt uitgevoerd door de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen. Zie verder: www.rijksoverheid.nl

^**) UHT = Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen, speciaal opgericht om het herstel te verzorgen.

Downloaden rapport Gelijkwaardig herstel, De Zolderkamer – Number 5, december 2021: https://beroepseer.nl

(Gelijk)waardig herstel: www.gelijkwaardigherstel.nl