Waarom vertrouwen werknemers hun baas niet?

In zijn artikel Why don’t employees trust their bosses? neemt Joe Myers de Edelman Trust Barometer 2016 onder de loep, het zestiende jaarlijkse wereldwijde onderzoek naar vertrouwen en geloofwaardigheid. In de nieuwste editie onderzocht men voor het eerst hoe het staat met het vertrouwen tussen werkgever en werknemer.
Het blijkt dat een op de drie werknemers geen vertrouwen heeft in hun werkgever. De uitkomst onthult een aantal interessante trends op het gebied van vertrouwen op de werkvloer en de gevolgen voor zowel de baas als de werknemer. De schrijvers noemen hun rapport een reflectie op “een verbroken verbinding tussen directeuren en hun werknemers”.

Het onderzoek vond plaats tussen medio oktober 2015 en medio november 2015 en werd uitgevoerd in 28 landen onder 32.200 mensen. Circa 15 procent van hen behoort tot het zg. ‘geïnformeerde publiek’, hoogopgeleiden met een hoog inkomen. De anderen worden omschreven als ‘het brede publiek’. Edelman is een internationaal marketing- en communicatiebedrijf met ook een kantoor in Amsterdam.

Gebrek aan vertrouwen

Oorzaak van het gebrek aan vertrouwen is het verschil tussen gebieden die werknemers belangrijk vinden en de prestaties van leidinggevenden op deze gebieden. De helft van de respondenten vindt bijvoorbeeld dat het belangrijk is dat een CEO (bestuursvoorzitter) ethisch is, dat hij verantwoordelijkheid neemt wanneer geconfronteerd met een crisis, en dat hij transparant is. Een nog lager aantal van de respondenten vindt dat hun leidinggevende deze kwaliteiten bezit.
Het vertrouwen blijkt af te nemen naarmate men verder daalt op de hiërarchische ladder van een organisatie. Terwijl dus tweederde van de leidinggevenden vertrouwen heeft in het bedrijf, doet slechts minder dan helft van de werknemers dat (52 procent in Nederland). De ‘eigen mensen’ – de collega’s – genieten meer vertrouwen dan superieuren.

Dit verschil nu is belangrijk. “Niet-vertrouwende werknemers zijn veel minder geneigd iets goeds te zeggen over hun werkgever”, legt Nick Howard uit. Hij is directeur van Edelman Employee Engagement voor Europa. Werknemers hebben contact met de klanten en bouwen met hen een vertrouwensband op. Werknemers kunnen krachtige pleitbezorgers zijn voor hun bedrijf. Ze worden dat als werkgevers en CEO’s hun werknemers goed behandelen en als ze ethisch, transparant en open zijn. Ervoor zorgen dat werknemers vertrouwen hebben in hun bedrijf is een krachtige impuls en dat is niet alleen gunstig voor henzelf maar ook voor de manier van omgaan met de klant en uiteindelijk voor de klant zelf.

Het minste vertrouwen in overheid en media

Een van de vragen in het onderzoek was in wat voor institutie mensen het meeste vertrouwen hebben: in de overheid, bedrijven, non-gouvernementele organisaties (NGO’s) of mediabedrijven. Het meeste vertrouwen genieten NGO’s, het minste de overheid en de media.

In Mexico is het grootste verschil te zien. Men heeft daar 44 procent meer vertrouwen in het bedrijf dan in de regering. 80 procent van het brede publiek denkt in Mexico dat bedrijven door het opvoeren van winsten de economische en sociale omstandigheden kunnen verbeteren.
Het laagst scoort Japan waar slechts 40 procent van de werknemers vertrouwen heeft in hun werkgever. In Duitsland is dat 62 procent, Zweden 50 procent, Verenigd Koninkrijk 57 procent, de VS en Canada 64 procent, China 79 procent, India 83 procent, Australië 54 procent en Rusland 48 procent.

Inkomensongelijkheid

Het onderzoek laat een duidelijk verschill in de mate van vertrouwen zien tussen het geïnformeerde publiek en het brede publiek. Terwijl het vertrouwen van het geïnformeerde publiek in instituties nog nooit zo hoog was sinds de afgelopen zestien jaar, heeft minder dan de helft van het brede publiek daarin vertrouwen, en dat geldt voor meer dan tweederde van de onderzochte landen. Met het vertrouwen in de toekomst is het idem dito. De kloof verbreedt zich wereldwijd en heeft te maken met inkomensongelijkheid.

Deze verschillen zijn waarschijnlijk de oorzaak van de opkomst van populisme, protectionisme en nationalisme. Gedesillusioneerde kiezers wijken uit naar extreem linkse en rechtse politieke partijen. In de VS lijkt magnaat Donald Trump af te stevenen op deelname aan de presidentsverkiezingen van 2016.
Er vindt een verschuiving van invloed plaats. We moeten niet de illusie blijven koesteren dat het brede publiek de elites blijft volgen. Deze illusie was gebaseerd op het geloof dat het geïnformeerde publiek toegang heeft tot exclusieve informatie en dat het vanuit die positie de belangen van het brede publiek behartigt. De afgelopen jaren hebben schandalen rondom bestuurders en de democratisering van de media ervoor gezorgd dat deze klassieke piramide is omgedraaid. Op het vertrouwen van het brede publiek kan niet langer worden gerekend.

Volgens het publiek zijn het niet langer politici en beleidsmakers die de grote maatschappelijke problemen moeten oplossen, bijna 80 procent vindt dat het bedrijfsleven dat beter kan.

Katherine Garrett-Cox, CEO van de Schotse investeringsmaatschappij Alliance Trust, schreef in een artikel dat bedrijven die tot doel hebben een positieve bijdrage te leveren aan de maatschappij succes zullen hebben, in tegenstelling tot bedrijven die daar niet naar streven of ertegen ingaan.

Edelman Trust Barometer 2016 – Annual Global Study: www.edelman.com

Why don’t employees trust their bosses?, door Joe Myers, World Economic Forum, 12 april 2016: www.weforum.org

Where do employees trust their companies the most? door Emma Luxton, World Economic Forum, 21 maart 2016: www.weforum.org

4 ways businesses can build customer trust, door Alex Gray, World Economic Forum, 27 januari 2016: www.weforum.org