Na advocaten, artsen en verpleegkundigen krijgen ook leraren een register. Het kabinet heeft besloten om het lerarenregister wettelijk te verankeren. Vandaag is het wetsvoorstel ingediend bij de Tweede Kamer. Door het wetsvoorstel krijgen leraren meer ruimte én verantwoordelijkheid om hun beroep sterker te maken. Welke eisen aan het register worden gesteld, is aan de leraren zelf.

Door het lerarenregister in de wet op te nemen, geeft het kabinet uitdrukking aan zijn waardering voor leraren. Door dit wetsvoorstel krijgen leraren weer de regie over de invulling van hun eigen lessen. Daarnaast krijgen leraren meer ruimte voor hun eigen ontwikkeling. Door in het register te staan, laten leraren zien dat ze hun kennis op peil houden. Dat leraren zich in hun beroep blijven ontwikkelen is iets dat elke leraar, maar ook elke leerling, verdient. Goed onderwijs zorgt voor gelijke kansen voor iedere leerling.

Staatssecretaris Sander Dekker (Onderwijs): ‘Leraren werken in een omgeving waarin ontwikkeling en groei centraal staan. Maar voor hun eigen ontwikkeling is niet altijd ruimte. Daarom vind ik het belangrijk om het lerarenregister wettelijk te verankeren. Het register is een stok achter de deur. Leraren krijgen zo meer ruimte voor eigen vorming en worden weer eigenaar van hun beroep – en de leerling krijgt de best opgeleide leraar voor de klas.’

Voor leraren door leraren

Het Lerarenregister is een initiatief van de Onderwijscoöperatie, de vertegenwoordiger van de beroepsgroep bestaande uit de Algemene Onderwijsbond (AOb), Beter Onderwijs Nederland (BON), CNV Onderwijs, Federatie van Onderwijsvakorganisaties en Platform Vakinhoudelijke Verenigingen Voorgezet Onderwijs. Sinds 2012 kunnen leraren zich al vrijwillig inschrijven. In 2017 wordt het verplicht dat leraren geregistreerd staan.

De beroepsgroep bepaalt zelf de inrichting, de vormgeving en de uitvoering van het register. Leraren leggen via het register verantwoording af aan hun collega’s over het onderhoud van hun bekwaamheid. Een register draagt bij aan de kwaliteit van het beroep doordat het leraren stimuleert hun vaardigheden op niveau te houden en te verbeteren.

In het Lerarenregister worden alleen bevoegde leraren opgenomen. Ook als je je diploma op zak hebt, is het belangrijk om je te blijven professionaliseren. In het register kunnen leraren zichtbaar maken dat ze hun kennis en kwaliteit op peil houden door na- en bijscholing vast te leggen. Iedere vier jaar wordt een inschrijving opnieuw beoordeeld. De beroepsgroep bepaalt zelf de criteria voor herregistratie. Leraren die niet voldoen aan die criteria krijgen een aantekening bij hun vermelding in het lerarenregister. Deze leraren kunnen op termijn niet meer voor de klas staan totdat ze kunnen aantonen dat hun vaardigheden weer op orde zijn. Leraren die (nog) niet bevoegd zijn, komen in het registervoorportaal te staan.

De Onderwijsraad en de Raad van State hebben in hun adviezen aandacht gevraagd voor een zorgvuldige en gefaseerde invoering van het lerarenregister. Om hieraan tegemoet te komen heeft het kabinet de invoeringsperiode verlengd met vier jaar.

Goede leraar maakt het verschil

Het kabinet ondersteunt leraren die een extra opleiding willen volgen of zich willen laten bijscholen. Het doel is om goede en gemotiveerde leraren voor de klas te hebben, want die maken het verschil. Een goede leraar weet meer te bereiken met de leerlingen en werkt samen met zijn collega’s en de schoolleiding aan het verder verbeteren van die kwaliteit. Een belangrijke voorwaarde daarvoor is dat de kennis en vaardigheden van de leraar op niveau zijn en dat hij deze ook bijhoudt.

Leraren kunnen bijvoorbeeld aanspraak maken op de Lerarenbeurs. Minister Jet Bussemaker en staatssecretaris Sander Dekker stellen voor deze beurs bijna € 50 miljoen beschikbaar. Ook kunnen leraren een bijdrage uit het LerarenOntwikkelFonds aanvragen tot een maximum van € 75.000. Met dit fonds worden leraren ondersteund in het realiseren van hun eigen initiatieven voor beter onderwijs. Het lerarenregister helpt leraren om deze kansen te grijpen.

Kritiek van Raad van State

De Raad van State, het hoogste adviesorgaan van de regering, is opvallend kritisch over het wetsvoorstel. Volgens Het Parool van 25 april 2016 noemt de Raad het lerarenregister prematuur. Het register kan alleen functioneren als er eerst werk gemaakt wordt van kwaliteitsverbetering. Ook vindt het adviescollege de sanctie – het verlies van de lesbevoegdheid als een leraar zich niet opnieuw registreert -‘ongeschikt en disproportioneel’.

Op het voorstel van het kabinet kwam eerder ook al kritiek van de Onderwijsraad. Daarom gaat de verplichte registratie wel al op 1 januari 2017 in, maar heeft het voor docenten die zich niet bijscholen pas na 2021 consequenties. Het door de Onderwijsraad afgewezen ‘voorportaal’ van het register – waar leraren die nog niet bevoegd zijn, maar wel voor de klas staan zich kunnen inschrijven – komt er toch.

Het register is een initiatief van de Onderwijscoöperatie, een samenwerkingsverband van onder andere onderwijsbonden. De beroepsgroep gaat ook zelf bepalen aan welke eisen een leraar moet voldoen en wanneer een leraar geschrapt wordt.

Niet iedere docent is blij met het register. Michelle van Dijk, lerares Nederlands in het VWO, bijvoorbeeld is tegen. Lees op haar blog haar reactie: Ik herhaal: ik weiger het lerarenregister, 25 april 2016: https://michellevandijkschrijft.nl

Lees ook het commentaar van Ype Akkerman die in 2015 schreef dat de huidige discussie over het Register alleen maar verliezers zal opleveren: Eed van Seneca, Pendeng, 20 september 2015: http://www.pedeng.nl/seneca/

Lerarenregister wordt wettelijk verankerd, Rijksoverheid, 25 april 2016: www.rijksoverheid.nl (bericht niet meer beschikbaar op site Overheid)

Leraar komt verplicht in register, door Hanneke Keultjes, Het Parool, 25 april 2016: www.parool.nl

Leraren over het lerarenregister, Leraar 24 – Video’s en dossiers voor de onderwijspraktijk, 25 april 2016: www.leraar24.nl (item niet meer beschikbaar).

U P D A T E

‘Kritiek op Lerarenregister terecht: we zijn er nog lang niet’, Algemene Onderwijsbond, 26 april 2016: www.aob.nl (artikel niet meer beschikbaar).