De Belastingdienst treedt ongenadig kil en hardhandig op bij het stopzetten en terugvorderen van toeslagen van burgers, ook als daar vrijwel of helemaal geen aanleiding voor is. Dit concludeert de SP op basis van een zwartboek van 280 klachten van gedupeerde ouders, die in grote financiële en persoonlijke problemen kwamen.

Het zwartboek wordt woensdagmiddag 28 augustus 2019 in Den Haag overhandigd aan staatssecretaris Menno Snel van Financiën.
Tweede Kamerlid Renske Leijten van de SP laat in een interview met RTL Nieuws weten dat er een ‘grootschalig onderzoek’ nodig is naar de manier waarop burgers door de Belastingdienst worden behandeld, als er problemen zijn met hun toeslagen voor bijvoorbeeld kinderopvang. Zij ziet een patroon in de ‘kille en juridische’ benadering van mensen, ook als er kleine fouten worden gemaakt, als de Belastingdienst zelf stukken kwijtraakt of eindeloos traineert in een procedure.
Volgens Leijten treedt de Belastingdienst veel harder op dan de overheid zelf bedoelde bij wetgeving tegen fraude, en probeert de dienst via juridische procedures zijn gelijk te halen: “De Belastingdienst is een machtige tegenstander en hanteert lang niet altijd de menselijke maat. Ze kan mensen opjagen, en zelfs vogelvrij verklaren”. Het gaat om systematisch hard optreden.

80.000 euro terugbetalen

Het zal je maar gebeuren. Je krijgt een brief van de belastingdienst dat de kinderopvangtoeslag die je hebt ontvangen moet worden terugbetaald. Tot vijf jaar terug en dat is 80.000 euro. Je bent een jonge moeder met werk en de belastingdienst oordeelt dat – ondanks dat je zelfstandig woont – een fiscaal partner hebt en daarmee geen recht had op toeslag. Dit gebeurde Jolanda Syed. Maar Jolanda staat helaas niet alleen. Met Jolanda zijn er 280 mensen geweest die zich hebben gemeld bij het meldpunt onterechte kinderopvangtoeslag van de SP.

Renske Leijten: “Op 4 juli erkende de verantwoordelijke staatssecretaris dat de Belastingdienst buiten de wet om mensen hun kinderopvangtoeslag had stopgezet en heeft teruggevorderd. Dat een overheidsdienst onrechtmatig handelt, is echt schokkend. Met het meldpunt wilden wij een duidelijker beeld krijgen van de problemen en die zijn fors. Het is nodig om orde op zaken te stellen, onwettige stopzettingen en terugbetalingen terug te draaien en te gaan bouwen aan een belastingstelsel zonder noodzaak van toeslagen”.

Stop de toeslagengekte

De meldingen zijn van zaken die nu nog spelen, maar ook van zaken die al tien jaar oud zijn. Steeds komt hetzelfde terug: stopzettingen en terugbetalingen zijn vaak onduidelijk, de bejegening van ouders die meer willen weten en bezwaar maken is juridisch en kil, de Belastingdienst raakt erg veel stukken kwijt en ze gebruikt rechtszaken om de opsporing, stopzetting en terugbetalingen te rechtvaardigen.

De SP stelt naar aanleiding van dit onderzoek een aantal eisen:

• Alle stopzettingen en terugbetalingen waar opzet/grove schuld is gebruikt moeten opnieuw beoordeeld worden.
• Bekijk alle loonbeslagzaken op hun rechtmatigheid en op de vraag of mensen het loonbeslag wel kunnen dragen.
• Stop met verrekenen van ‘schuld’ met andere toeslagen. Die toeslagen hebben gezinnen nodig om te voorzien in de kosten voor andere dure posten.
• Herzie de wet en laat mensen die slachtoffer zijn van fraude bij gastouderbureaus niet betalen voor de misdaad van een ander. Verhaal de geleden schade niet op slachtoffers, maar op de dader.
• Erken dagbesteding en (tijdelijke) arbeidsongeschiktheid als een duidelijke reden om niet de kinderen te kunnen opvangen en kort ouders niet.
• Breng in kaart welke grenzen er door juridische procedures zijn ontstaan en presenteer dit aan de Tweede Kamer.
• Onderzoek de handelswijze van de Belastingdienst breder. Niet alleen de zogenaamde CAF-zaken.
• Maak zo snel mogelijk de toeslagen overbodig. Het toeslagenstelsel is uitermate kwetsbaar; als maar liefst 62% van alle huishoudens met toeslagen te maken krijgen met terugbetalingen, dan zit er iets fout. Stop de toeslagengekte, maak zorg goedkoper, zorg voor betaalbare kinderopvang en huren. Dit is beter voor de positie van huishoudens én de Belastingdienst is verlost van een grote taak en kan zich gaan richten op haar kerntaak: belasting innen.

150 Kamervragen

Als de Tweede Kamer 3 september terugkomt van reces, krijgt staatssecretaris Snel meer dan 150 Kamervragen te beantwoorden van CDA, SP en Denk over de eerdere affaire rond 300 ouders, die onrechtmatig werden aangepakt. De Kamer wil vooral weten wie de Belastingdienst opdracht gaf om jarenlang tegen de wet te handelen en door te blijven procederen tegen gedupeerde ouders.
Jacqueline Nieuwstrate, advocate uit Rotterdam die tientallen ouders bijstond in hun gevecht met de Belastingdienst zegt tegen RTL Nieuws dat het tijd is voor een parlementaire enquête naar de wet kinderopvang: “Je moet je echt afvragen hoe het kan dat de wet die mensen moest helpen om zorg en arbeid te combineren, in de uitvoering door de Belastingdienst zo ontzettend fout is uitgepakt”.

Downloaden zwartboek Meldpunt stopgezette kinderopvangtoeslag, SP, augustus 2019: www.sp.nl

Zwartboek gedupeerden: ‘Belastingdienst is te kil en hardhandig tegen burgers’ , RTL Nieuws, 28 augustus 2019: www.rtlnieuws.nl