Het alternatief voor de zorg

Lewi Vogelpoel, radioloog in een regionaal ziekenhuis, vindt dat er een alternatief voor de zorg moet komen, een ander zorgstelsel. Het huidige tast volgens haar de kern van de zorg aan. Kosten en baten-analyses, risicoselectie en controle krijgen prioriteit. Mensen raken waarden kwijt die niet in geld zijn uit te drukken: solidariteit, menslievendheid, privacy en vrije keuze. Zorgverleners worden steeds meer gereduceerd tot uitvoerders van de zorgverzekeraars en krijgen steeds minder te vertellen over de kwaliteit van hun eigen beroep.

Vogelpoel maakte deel uit van het comité Vrije artsenkeuze dat in december 2014 een manifest opstelde tegen een wijziging in de Zorgverzekeringswet waardoor patiënten niet meer het recht hadden zelf een zorgverlener of zorginstelling te kiezen. Tegen de verwachtingen in stemde de Eerste Kamer op 16 december 2014 na hoofdelijke stemming tegen het wetsvoorstel. Met het manifest was een beweging op gang gekomen.
In juni 2015 kwam een groep huisartsen met het manifest Het roer moet om, gericht aan minister Schippers van Onderwijs, zorgverzekeraars en Kamerleden. Huisartsen willen ook een koerswijziging in het zorgstelsel. Geen marktwerking en geen concurrentie in de eerstelijnszorg maar samenwerking.

Tegenstellingen verscherpen zich in de zorg. Dat kan leiden tot een tweedeling in de maatschappij: arm versus rijk, ziek versus gezond, hoog- versus laagopgeleid, jong versus oud.
Een andere tendens is de aantasting van het beroepsgeheim van de arts en de privacy van de patiënt; ze moeten wijken voor steeds meer controlemaatregelen en sturingsdrift. Het gevolg is dat de patiënt zich niet meer vrij in de spreekkamer durft te uiten. Een goede vertrouwensband tussen patiënt en zorgverlener is essentieel voor behoud van het geloof in goede zorg.
Als artsen steeds minder de regie krijgen over hun eigen beroep, leidt dat onherroepelijk tot verlies van passie en gedrevenheid. Een ander gevolg is de enorme bureaucratie waarin zorgverleners dreigen te verdrinken.

De ontwikkelingen in de zorg kunnen ten goede keren. Vogelpoel ziet een alternatief in een nationale, solidaire zorgverzekering waarin alle zorg kan worden geregeld die wij als maatschappij nodig vinden. Arts en patiënt krijgen de regie terug over de zorg, privacy en beroepsgeheim worden erkend en gerespecteerd, vrije artsenkeuze wordt gewaarborgd. Het liefst ziet ze ook dat budgettering en vergoedingen door de overheid worden bepaald.
In november 2015 verschijnt in de boekenserie van Beroepseer de bundel Het alternatief voor de zorg – Humaniteit boven bureaucratie, onder redactie van Jos de Blok, Herman Suichies, Lewi Vogelpoel en Thijs Jansen.