Wel veel erkenning, maar weinig inspraak voor verpleegkundigen, ook tijdens coronacrisis

“Verpleegkundigen hebben geen enkele stem in dit hele beleid. Er zijn initiatieven om een hartje voor de zorg uit te spreken, maar dat is niet waar je ze vitaal mee kunt maken”. AnneLoes van Staa, lector Transities in zorg aan de Hogeschool Rotterdam, vertelt in een videogesprek met cultuurfilosoof Jelle van Baardewijk over gezondheidszorg en coronacrisis dat ze heeft gemerkt dat digitaal leven niet het nieuwe normaal is. Tenminste dat hoopt zij. Er zijn weliswaar een aantal voordelen, men hoeft niet meer eindeloos met elkaar te vergaderen, maar digitaal vergaderen is volgens haar minder effectief en minder efficiënt en er is minder goede uitwisseling. Het is moeilijk een diepgaande discussie te voeren. Zonder dagelijks fysiek contact kunnen veel beroepen niet goed functioneren.

Een sterke positie

De coronacrisis blijkt lang slepende en pijnlijke kwesties in de gezondheidszorg op scherp te hebben gezet. Aan de ene kant hebben we grote waardering voor de verpleegkundigen die inmiddels kunnen genieten van hun heldenstatus. Maar, die status vertaalt zich ondertussen niet in een sterke positie. Verpleegkundigen worden meestal niet betrokken bij overleg over hun werk. Ook niet tijdens de coronacrisis. Het is opvallend, aldus Van Staa, dat in geen enkel ziekenhuis de Verpleegkundige Advies Raad (VAR) zelfs maar gevraagd is om mee te denken over coronamaatregelen. Ook het Outbreak Management Team (OMT)^*) heeft geen oog gehad voor de belangen van verpleegkundigen. Op die manier is er een tamelijk eenzijdig perspectief ontstaan, dat sterk medisch gekleurd is en waar het alleen maar draait om de beschikbaarheid van IC-bedden en het tellen van doden.

Van Staa verwijt het OMT eenzijdigheid. Er was een breder perspectief nodig voor goed beleid dat op zijn minst ook rekening had moeten houden met verpleegkundigen en andere medewerkers in de zorg alsmede de meest kwetsbaren mensen. Wat er gebeurd is in de ouderenzorg is volgens haar het grootste schandaal tijdens deze crisis.

Er is onvoldoende ruimte voor discussie: “Wat ik verwacht van een regering is dat ze niet alleen een enkel belang voor ogen houdt, maar probeert meerdere perspectieven te verenigen”. Een tegengeluid, tegenstemmen en een andere visie hebben ontbroken en ontbreken nog steeds. Hetzelfde geldt voor de ‘anderhalve meter samenleving’. Daar heeft AnneLoes van Staa een andere kijk op. Zie video hieronder.

Noot
Het Outbreak Management Team (OMT) is een Nederlandse organisatie voor coördinatie rond een epidemie. Het advies beperkt zich tot de medische invalshoek van de epidemie.