Gesprek met wijkagenten en plaatsvervangend korpschef Liesbeth Huyzer. ‘Laat zien dat de wijkagent belangrijk is’

Wijkagenten zijn de ogen, de oren en de voelsprieten van de samenleving. Ze zijn opsporingsambtenaar, maar in de praktijk ook vaak hulpverlener. De vooruitgeschoven post die de problemen op straat herkent voordat ze onoplosbaar zijn geworden. Maar dan moet de wijkagent wel het grootste deel van de tijd op straat zijn. En daar zit het probleem. Want hij wordt steeds ingezet voor andere politietaken. En daarmee raakt de politie ongemerkt de onzichtbare voelsprieten op straat kwijt.

In de tweede aflevering van seizoen 2021 in de serie De publieke tribune van Omroep HUMAN zijn te gast zes wijkagenten, een oud-wijkagent, een teamchef en een politieonderzoeker. Zij gaan in gesprek met Liesbeth Huyzer, plaatsvervangend korpschef van de landelijke politie. Gespreksleider is Coen Verbraak. Ook Danielle Braun is aanwezig. Zij is corporate antropoloog en politie-expert. Haar antropologische veldwerk doet ze anderhalf jaar lang achterin de politieauto. Daar leert ze het klappen van de zweep van zowel het onderzoekswerk als de straat kennen.

Problemen herkennen voordat ze onoplosbaar zijn

De vraag is of de wijkagent nog langer de oren en de ogen van de wijk kan zijn? Nederland heeft met de wijkagent hét unieke wapen tegen radicalisering. Ze zijn de ogen en de oren van de buurt en herkennen problemen voordat ze onoplosbaar zijn geworden. Maar de wijkagent wordt steeds vaker ingezet voor andere politietaken, dus raakt de politie die onmisbare voelsprieten kwijt.

Wijkagent Loubna Laabid: “Ik ben als echte werktijger liever de problemen voor, maar vertrouwen opbouwen duurt lang. Als de meldingen uit de buurt blijven liggen dan ben ik zo het vertrouwen van mijn wijk kwijt”.

Wijkagent Edward Nikamp: “Alle wijkbureaus zijn weggesaneerd. Waar de lijntjes vroeger met een bureau in de wijk veel korter waren, gaat tegenwoordig alles via andere bureaus en is de afstand letterlijk en figuurlijk te groot. Criminele netwerken kunnen zich dan makkelijk verder ontwikkelen”.

Wijkagent Koen Simmers vraagt zich af of meer blauw op straat realistisch is: “We kunnen ons beter afvragen hoe we ervoor gaan zorgen dat de wijkagent online beter zichtbaar is en in staat is online criminaliteit te signaleren”.

Jan Schoenmaker, oud-wijkagent, werkte twintig jaar lang als wijkagent in de Utrechtse tippelzone en ging in 2011 met pensioen: “Als wijkagent hoor je vrijgeroosterd te zijn voor jouw wijk. Die vrijheid nam ik ook echt zelf. Ik wilde dingen op mijn eigen manier doen en was rebels. Als een prostitué uit mijn wijk belde omdat ze in de problemen zat, dan ging ik wel eens langs. Soms was het niet mijn taak, maar dan hielp ik wel. Aan die vrijheid moet je als politieorganisatie niet tornen. Maar als wijkagent moet je ook opkomen voor jezelf en je niet altijd laten leiden door wat de leiding wil”.

Hieronder terugkijken video van uitzending Voordat het écht onveilig wordt van zondag 17 januari 2021 op NPO2: