Vertrouwen en controle: niet tegenover, maar naast elkaar op het werk

Politiemensen, leraren, rechters, werkers in de jeugdzorg en gezondheidszorg of reïntegratie-medewerkers klagen dat ze aan allerlei regels moeten voldoen en steeds meer formulieren moeten invullen. Steeds maar weer wordt gevraagd naar hoe ze hun werk doen. Dat komt doordat managers van hogerhand ook steeds meer verantwoording moeten afleggen. Als samenleving willen we weten hoe de dingen gaan en of de kwaliteit gewaarborgd is. Ook moet er steeds meer gebeuren voor minder geld, maar professionals kunnen niet zelf bepalen hoeveel geld er te besteden is. Dat levert spanning op, de professional voelt zich gewantrouwd door de controlerende manager.

Frédérique Six is universitair docent bestuurs- en organisatiewetenschap aan de Vrije Universiteit en onderzoekt de relatie tussen vertrouwen en controle in het aansturen van professionals. Volgens haar is het een misvatting te denken dat vertrouwen en controle elkaars tegenpool zijn en elkaar uitsluiten. Ze kunnen naast elkaar bestaan als er aan een aantal voorwaarden wordt voldaan. Een daarvan is dat de manager ervoor zorgt dat controle niet van bovenaf opgelegd wordt, maar dat professional en manager in samenspraak met elkaar een systeem ontwerpen van regels, maatstaven en beoordeling.
Tot slot geeft Six een voorbeeld ter illustratie uit de eigen werkpraktijk.