Zorglasten sinds invoering nieuw zorgstelsel ingrijpend verschoven naar de burger

Tien jaar na de invoering van het nieuwe Nederlandse zorgstelsel is het onderwerp ‘zorgkosten’ onverminderd actueel. Waar betaalbaarheid van de zorg ooit een van de belangrijkste argumenten was om het stelsel deels te privatiseren, zijn die zorgkosten sindsdien zeer fors gestegen. Maar waar het bijna nooit over gaat bij het debat over zorgkosten is wie ze uiteindelijk draagt. Terwijl dat minstens zo interessant blijkt.
Eelke van Ark van Follow the Money ontdekte tijdens een zoektocht naar de verdeling van zorglasten dat de kosten sinds de invoering van het stelsel in ongekende, en tot nog toe onbekende, mate zijn verschoven naar de burger.

Dat blijkt uit een kritische beschouwing van CBS-cijfers over 2012 – die pas eind 2015 in definitieve versie gepubliceerd werden. Die grote vertraging in het verschijnen van definitieve cijfers is een algemeen probleem in de zorg, voornamelijk te wijten aan de grote complexiteit en de problemen met de goedkeuring van jaarrekeningen de afgelopen jaren. Het CBS verwacht daarom pas dit jaar de definitieve cijfers over 2013 en 2014 te publiceren.

‘Werkgeverslasten’

Het blijkt dat het CBS miljarden euro’s die huishoudens opbrengen om de zorgkosten te betalen, toegeschreven worden aan ‘werkgeverslasten’. Het CBS erkent dat dit het geval is. Een nieuwe berekening van de cijfers op basis van dit gegeven, toont aan dat de zorglasten ingrijpend zijn verschoven naar de burger.

De huishoudens moeten ten opzichte van de ‘ziekenfondstijd’ bijna 8 procent extra van de zware zorglasten dragen. In 2004 kwam nog 46,6 procent ten laste van de burger, in 2012 was dit 54,2 procent. Dat is een stijging van ruim 16 procent. Tel daarbij op dat die zorglasten in 2012 maar liefst anderhalf maal zo hoog waren als in 2004. Een grotere ‘kostentaart’ dus, waarvan de burger ook nog een veel groter stuk moet zien te verteren.

De grote winnaars van het stelsel zijn de werkgevers. In diezelfde periode ging het bedrijfsleven – aan met name werkgeverslasten – relatief significant minder betalen. Van het werkgeversaandeel van 23,5 procent in 2004 is nu nog slechts 16 procent over. Ondanks de gestegen zorgkosten is het werkgevende bedrijfsleven zelfs in totaal 400 miljoen euro goedkoper uit dan in 2004. De overheid betaalt ook minder. De overheidsbijdrage aan de zorgkosten daalde van 27,3 naar 24,6 procent.

Lees het hele artikel Het geheim van het zorgstelsel: hoe de kosten ongezien naar de burger werden verschoven, door Eelke van Ark, Follow the money – het multimediaal platform voor financieel-economische onderzoeksjournalistiek, 11 januari 2016: www.ftm.nl