Werknemers in de gezondheids- en welzijnszorg ervaren een bovengemiddeld hoge werkdruk. Daarnaast geven zij aan dat ze minder ruimte hebben om hun werkzaamheden naar eigen inzicht in te richten. Ook is de emotionele belasting er hoger dan gemiddeld. Dit blijkt uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) van CBS en TNO.

In 2015 zei ruim de helft van de werknemers in de gezondheids- en welzijnszorg vaak heel veel werk te moeten verzetten. Verder zei 43 procent vaak erg snel te moeten werken en 35 procent moest vaak extra hard werken. Onder alle werknemers samen liggen deze percentages een stuk lager. De werkdruk is het hoogst in de gezondheidszorg, maar ook in de verzorging en welzijn ligt de werkdruk boven het gemiddelde.
De gezondheids- en welzijnszorg telt bijna 1,2 miljoen werknemers. Van hen zijn 480 duizend actief in de gezondheidszorg, onder meer in ziekenhuizen, de geestelijke gezondheidszorg en huisartspraktijken. In de verzorging en welzijn, zoals in verpleeg- en verzorgingshuizen, de thuiszorg en de kinderopvang, zijn 680 duizend mensen in dienst. Het is een echte vrouwensector: 83 procent van de werknemers is een vrouw.

Weinig autonomie

Een hoge werkdruk kan tot lichamelijke of psychische klachten leiden en daarmee tot verzuim. Dat hoeft echter niet. Een belangrijke factor hierbij is of men zelfstandig en naar eigen inzicht het werk kan inrichten. In de gezondheids- en welzijnszorg is de mate van autonomie betrekkelijk laag. Vooral het aandeel werknemers dat aangeeft zelf het eigen werktempo te kunnen bepalen, is met 46 procent een stuk kleiner dan bij alle werknemers samen: 57 procent. Ook zeggen werknemers er minder vaak zelf beslissingen te kunnen nemen en de volgorde van hun werkzaamheden te kunnen bepalen. In de gezondheidszorg geldt dat nog sterker dan in de verzorging en welzijn.
Ook steun van leidinggevenden en collega’s kan werknemers helpen om te gaan met de eisen die het werk stelt. De leidinggevenden hebben dan oog voor het welzijn van de medewerkers en de collega’s tonen belangstelling. Sociale steun ervaren werknemers in de gezondheids- en welzijnszorg even veel als gemiddeld.

Werknemers in zorg ervaren hoge werkdruk, Centraal Bureau voor de Statistiek, 16 november 2016: www.cbs.nl

Nationale Enquete Arbeidsomstandigheden 2015 – Methodologie en globale resultaten, TNO/CBS, 2016: www.monitorarbeid.tno.nl