Verkeerde prikkels oorzaak kostenexplosie in de zorg
Niet vergrijzing, maar verkeerde prikkels zijn oorzaak van de kostenexplosie in de zorg. Dit is één van de conclusies van het op 5 april 2012 verschenen rapport “Integrale zorg in de buurt”.
In 2012 komen de zorguitgaven per gemiddelde Nederlander uit op ongeveer € 5600. In 2000 was dat de helft. Die explosieve stijging komt niet door de vergrijzing; die verklaart maar 15% van de kostentoename. Het komt ook niet omdat we ongezonder leven; de gezondheid neemt juist toe. De belangrijkste oorzaak ligt volgens NYFER in het ontbreken van prikkels om zorgeuro’s doelmatig te besteden.
Aanbieders van zorg hebben weinig belang bij doelmatigheid. Hun inkomsten hangen af van de zorg die zij leveren (productie), niet van de bijdrage aan gezondheid of kwaliteit van leven. Hierdoor blijven investeringen in preventie, verbetering van de leefstijl en ondersteuning van mensen om zelf hun gezondheid te managen, achter; de focus ligt op omzet en verrichtingen. Doelmatigheid moet, naast kwaliteit en toegankelijkheid, een grotere rol gaan spelen in de organisatie van de zorg, aldus NYFER. En dat kan door financiële prikkels daar sterker op te richten.
Dit rapport analyseert wat nodig is om “integrale zorg in de buurt” te realiseren. Daarbij staat het perspectief van de zorgvrager centraal: de mens die – blijvende – problemen met zijn gezondheid ervaart die hem in zijn dagelijkse leven hinderen en waarvoor hij professionele hulp vraagt. Problemen die vaak niet uitsluitend medisch zijn, maar voor een deel ook in het fysieke, psychische en sociale vlak liggen. ‘Integrale’ zorg houdt in dat de zorg zich op de volle breedte van de vraag richt, waarbij niet de aandoening, maar de mens in zijn sociale omgeving centraal staat. Bij de integrale zorg zijn doorgaans verschillende disciplines betrokken, het aanbod omvat zowel cure als care, de coördinatie tussen zorgverleners is goed geregeld en de zorg is erop gericht de kwaliteit van leven te verbeteren.
Een belangrijk uitgangspunt van deze studie is dat vernieuwing van zorg vanuit de praktijk ontstaat: door initiatieven van zorgvragers, zorgverleners, professionals en financiers die vaak met grote inzet bezig zijn de zorg te verbeteren.
Het rapport geeft daarvan aansprekende voorbeelden. De taak van bestuurders en beleidsmakers is hiervoor gunstige voorwaarden te scheppen, blokkades weg te nemen en te bevorderen dat goede resultaten navolging krijgen.
Het rapport eindigt met aanbevelingen voor samenwerking tussen zorg en maatschappelijke ondersteuning en het noemen van veelbelovende initiatieven, waaronder Buurtzorg.
Bureau NYFER doet toegepast wetenschappelijk economisch onderzoek op een groot aantal beleidsterreinen. De resultaten daarvan worden ingebracht in het publieke debat over economie en samenleving. NYFER wil meten, analyseren en vergelijken om het sociaal- en financieel-economisch beleid op een hoger plan te brengen: www.nyfer.nl (Website is opgeheven).
Downloaden rapport Integrale zorg in de buurt – Meer gezondheidsresultaat per euro, door Lucienne Berenschot, Leo van der Geest, Nyfer, april 2012: https://beroepseer.nl