Van de ongeveer 2150 huisartsen aan wie zorgverzekeraar VGZ een contract heeft voorgelegd, zijn er zo’n tweehonderd niet van plan om dat ook te tekenen. De protesterende huisartsen hebben verschillende bezwaren. Zo willen ze zelf kunnen besluiten tot een bepaald medicijn of laboratorium, vinden zij de vergoeding voor extra verrichtingen te laag, en biedt het contract onvoldoende garanties voor de privacy van patiënten. Een van de weigeraars is huisarts Patrick Albert in Reuver, initiatiefnemer van de niet-tekenactie in Noord-Limburg. Het steekt hem dat geld wordt weggehaald bij de zorg om huisartsen premies te geven als zij goedkoop doorverwijzen en voorschrijven: ‘Het contract is strijdig met mijn beroepseed, want ik mag geen financieel belang hebben bij mijn adviezen aan patiënten’.

Huisartsen hoeven geen overeenkomst met een zorgverzekeraar te tekenen, want inschrijftarieven en consulten kunnen ook zonder contract gedeclareerd worden, schrijven Joost Visser en Heleen Croonen op de site van Artsennet. Contractvrij werken is voor huisartsen een nieuw fenomeen, maar in andere disciplines is het al langer aan de orde. Psychologen, psychiaters, fysiotherapeuten, tandartsen en andere paramedici werken al jaren contractvrij. De enige nadelen: meer gedoe over geld met de patiënt en pestende zorgverzekeraars.

Fysiotherapeuten Eveline Bosselaar en Corenne Boeve zijn een website gestart om zich met andere contractvrij werkende collega’s te verbinden: contractvrijfysiotherapie.nl. Al snel sloten 170 fysiotherapeuten zich aan. Ook psychologen en psychotherapeuten kiezen er steeds vaker voor om zonder contract te werken. Zij wisselen informatie uit op de website zorgvoorkwaliteit.nu, waar 400 grotendeels contractvrij werkende psychologen hun steunbetuiging vastlegden. Ook de website contractvrijepsycholoog.nl is een platform voor praktische tips.

Psycholoog-psychotherapeut Kees Kleywegt heeft een psychotherapiepraktijk aan de Amsterdamse Keizersgracht en is een van de initiatiefnemers van zorgvoorkwaliteit.nu. Pas sinds 1 januari 2015 werkt hij contractvrij, de maanden ervoor heeft hij gebruikt om zijn patiënten voor te lichten over de ‘juiste’ polis. “Mijn grootste bezwaar tegen de contracten van de zorgverzekeraar is het omzetplafond. Dit betekent dat een behandeling tussentijds gestopt moet worden als het plafond bereikt is, of dat ik nieuwe patiënten zou moeten weigeren. Voor een psycholoog is dit niet werkbaar”.

‘Bij een vermoeden van fraude’
Klinisch psycholoog-psychotherapeut Liedeke Vis heeft een praktijk aan de Utrechtse Weerdsingel en zij werkt al sinds 2008 contractvrij. “De voornaamste reden was dat in de contracten staat dat de zorgverzekeraar ‘bij een vermoeden van fraude’ inzage in mijn dossier kan krijgen. Ik heb hierover contact gehad met een jurist, die aangaf dat ik daarmee elk recht tot beroepsgeheim opgaf”, aldus Vis. “Ik pleeg geen fraude, nooit, maar dit kan gewoon niet”. Ook in het huisartsencontract van VGZ staat dat de verzekeraar inzage mag vragen. De Nederlandse Zorgautoriteit vult aan dat controle op fraude altijd mogelijk is, ook zonder contract, binnen de grenzen van de wet. Psychiater Kaspar Mengelberg kan de bezwaren van de huisartsen tegen deze zin echter goed invoelen. “Dit kan echt niet. Het beroepsgeheim wordt alleen verbroken via een getrapte toegang, die in een ministeriële verordening beschreven staat”. Zelf heeft hij nooit een contract met een zorgverzekeraar gehad. De ggz mag zelf een rekening sturen naar de patiënt als er geen contract is met de zorgverzekeraar, in tegenstelling tot de huisartsen^*).

‘Pesten’ door zorgverzekeraars
Zowel psychiater Mengelberg als psychotherapeut Vis is tevreden over het werken zonder contract; ze voelen zich bevrijd van de eisen van de zorgverzekeraars. Ook is het prettig dat de patiënt door de rekeningen een heldere inzage krijgt in de kosten. Bovendien hoeft daar geen dbc-naam op te staan, dankzij eerdere juridische strijd van Mengelberg.
Maar er is ook een keerzijde. De patiënt krijgt een rekening, en moet de kosten voorschieten. Dit kan omzeild worden, bijvoorbeeld met een ‘acte van sessie’, waarmee de zorgverlener toestemming krijgt van de patiënt om direct bij de zorgverzekeraar te declareren, of door de rekening pas te innen als de zorgverzekeraar al heeft uitgekeerd aan de patiënt. Tweede probleem is dat de patiënt niet alles terugkrijgt als hij de ‘verkeerde’ polis heeft. Er gaat tijd zitten in het bespreken van de financiën, en dat is zonde van de behandeltijd. Psychiater Mengelberg maakt wel eens mee dat patiënten vanwege het voorschieten naar een andere behandelaar gaan die wel gecontracteerd is door de zorgverzekeraar. Het derde probleem, door beide zorgverleners genoemd, is opmerkelijk – het probleem van ‘pesten’ door zorgverzekeraars. Psychotherapeut Vis: “Zorgverzekeraars raken regelmatig de nota kwijt. Soms moet hij vier keer verstuurd worden, soms zelfs twee keer aangetekend. Het kan dus maanden duren voor de rekening betaald wordt”.

Lees de hele blog Werken zonder contract heeft ook voordelen, door Joost Visser en Heleen Croonen, Artsennet, 14 januari 2015: http://medischcontact.nl

^*) Onderaan de blog op Artsennet  staat een toelichtend kader: Contractvrij werken: huisartsen versus ggz, waarin een woordvoerder van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) vermeldt dat huisartsen de patiënt geen rekening mogen sturen voor de niet-gecontracteerde zorg. Psychologen en psychiaters mogen dit wel. Lees ook de reactie van bedrijfsarts J.W. van Leeuwen.

Lees op Artsennet ook de blog: LHV: ‘Verzekeraars spreken niet echt met huisartsen’, waarin voorzitter Ella Kalsbeek van de Landelijke Huisartsenvereniging (LHV) zegt dat gesprekken, brieven en e-mails met zorgverzekeraars niets opleveren: “Er lijkt geen echte communicatie mogelijk”.
Kalsbeek baseert haar oordeel op de voorlopige uitkomsten van een online-enquête over de marktmacht van verzekeraars, gehouden onder de leden van de LHV. Van de duizend huisartsen die binnen 24 uur reageerden, zochten er 421 contact met de zorgverzekeraar over het contract. Driekwart is vervolgens mondeling, per brief of per e-mail met een vertegenwoordiger van de zorgverzekeraar in contact geweest; van hen geeft opnieuw driekwart aan dat daarbij geen sprake was van echte communicatie. “Je zou verwachten dat de partijen in zo’n contact hun ideeën en standpunten zouden uitwisselen”, zegt Kalsbeek. Maar dat bleek niet het geval”.

De definitieve uitslag van de enquête wordt binnenkort bekend gemaakt.

Innovatieve plannen blijken ook niet erg gewaardeerd te worden door de zorgverzekeraar. Vier plannen werden afgewezen: wachtkamergesprekken, een website met bekkenbodemoefeningen, opsporen en begeleiden van rokende zwangeren, internettherapie: de zorgverzekeraar zag er niets in.
De LHV gaat met Zorgverzekeraars Nederland en het ministerie van VWS over de problemen praten, aldus Kalsbeek.

LHV: ‘Verzekeraars spreken niet echt met huisartsen’, door Joost Visser, Artsennet, 9 januari 2015: www.medischcontact.nl

Zie ook de nieuwsbrief van 14 januari 2015 van Vereniging voor Praktijkhoudende huisartsen (VPHuisartsen) met nieuws over de weigerhuisartsen van VGZ en de berustende rol van de NZa : http://ymlp.com/zpEZ9Q

VvAA steunt huisartsen in discussie met VGZ: www.vvaa.nl (Artikel niet meer beschikbaar op site VvAA).