“Donderdagmiddag even voor half een. Tijd voor lunch op de dagbehandeling. Onderweg kom ik Mayke tegen. […] Sem begroet mij met: ‘Wie ben jij?’. Inmiddels heb ik Sem 14 keer het antwoord gegeven. Precies het aantal weken dat Sem is opgenomen. Ik zou het missen wanneer hij het niet zou vragen. Wat ik ook ga missen is de groep en het team. Het hoort bij mijn opleiding dat ik na een jaar voor een andere zorglijn ga werken. Ik ben vervangbaar. Deze behandelvorm niet. En toch wordt haar het mes op de keel gezet”.

Teije Koopmans schrijft regelmatig over zijn ervaringen met kinderen en hun psychische problemen, hun ouders en behandelaars. Hij is gezondheidszorgpsycholoog en in opleiding tot klinisch psycholoog bij het academisch centrum voor kinder- en jeugpsychiatrie Curium-LUMC. Zijn blog De brok in de keel, de schaar en het mes is geschreven voor de ambtenaar, om hem of haar iets duidelijk te maken. Koopmans schrijft verder:

“Dagbehandeling is dure zorg. Omdat een kind thuis overnacht, kost iedere behandelminuut geld. Dit is zo bedacht door de overheid en de zorgverzekeraar. Om bij ingewikkelde problematiek effect te kunnen zien van de inzet van ouders, het kind en het team, verblijft een kind minimaal een aantal maanden. En dat zijn veel behandelminuten. En al snel is de hoogste en daarmee duurste categorie aan behandelminuten bereikt. Tot voor kort probeerden zorgverzekeraars hierop te besparen. Wanneer de gemeenten in 2016 de zorg voor het nieuwe jaar gaan inkopen zal dit net zo gaan.

Begrip voor de ambtenaar

De verantwoordelijk ambtenaar zal zich ongetwijfeld afvragen of het niet anders (en misschien ook wel goedkoper) kan. Daarom dacht de ambtenaar gebruik te kunnen maken van de buurvrouw aan de keukentafel. En ik denk dat ik de ambtenaar wel snap. Een beetje dan. Voordat ik met mijn opleiding startte, had ik nog nooit als behandelaar bij op een dagbehandeling voor kinderen gewerkt. Er speelden best wat vragen door mijn hoofd. Ik vroeg mij af of een kind een opname als naar zou ervaren. En hoe kon een kind en zijn thuissituatie er beter van worden wanneer het kind dagelijks op een andere plek verbleef dan thuis? En zou een kind wel een kind kunnen zijn wanneer het wordt opgenomen in een instelling voor psychiatrie?

Heeft de ambtenaar wat aan Anita en Masja?

Recent werd op Twitter enthousiast gereageerd op Anita Witzier en haar programma ‘Anita wordt opgenomen’. Met haar opname in een psychiatrische kliniek zou Anita taboes doorbreken. Volgens mij bevestigt het programma vooral ook de stereotypen die de gemiddelde Nederlander van de psychiatrie heeft. In de Volkskrant staat dat psychotherapeute Masja Schakenbos het marktdenken van haar werkgever zat is. Daarna staat er dat zij haar instelling de rug toekeert. Veel vakgenoten konden het artikel in de krant wel waarderen. Voor de leek zullen deze prikkelende zinnen in de inleiding de afstand tot het vakgebied alleen maar vergroten. Het artikel onderschreef voor de zoveelste keer het stereotiep van de psychiatrie die het zelf niet zo op een rijtje heeft en met diagnoses strooit. Eerder schreef ik over de ambtenaar die mij vroeg of het autisme van de kinderen al over was. Ik denk dat de kennis van psychiatrie van de ambtenaar niet veel verder reikt dan van de gemiddelde Nederlander. En Anita en Masja maken hem niet veel wijzer”.

Mijn antwoorden voor de ambtenaar…

“Voor zover ik kan bijdragen aan beeldvorming zal ik proberen antwoord te geven op de vragen die ik zelf had. Misschien kan ik hiermee de ambtenaar wel iets wijzer maken”.

Koopmans voert Jasper, Mirko, Sem en Timo ten tonele, een moeder en een therapeute en beschrijft wat dagbehandeling nu precies inhoudt. En tot slot: “Ik wil het team van de dagbehandeling bedanken. Na een jaar met jullie meedraaien ben ik veel wijzer geworden over de dagbehandeling en de kinderen met wie jullie werken. Met veel bewondering heb ik naar jullie inzet, kunde, creativiteit en jullie betrokkenheid gekeken. En wat zal ik deze plek enorm gaan missen. Vandaar de brok in mijn keel. Sem zette zijn schaar op zijn keel. Ontwikkelingen zetten jullie als hulpverleningsvorm het mes op de keel. Omdat ik geloof dat het belangrijk is om over jullie vak te vertellen, is er nu deze post. Ik hoop dat het iets kan bijdragen. En dat het misschien ooit de ambtenaar bereikt. Het ga jullie goed!”

Lees de hele blog van Teije Koopmans: De brok in de keel, de schaar en het mes erop, De Kennis – Blogs, een podium voor iedereen die iets te maken heeft met kinder- en jeugdpsychiatrie, 31 maart 2015: http://blogs.kenniscentrum-kjp.nl/teije-k/2015/03/31/de-brok-in-de-keel-de-schaar-en-het-mes-erop/ (Website is opgeheven – Zie Stichting Valk: https://www.valk.org/)