“Verpleegkundigen en verzorgenden moeten hun mond open doen als er iets gebeurt dat naar hun idee niet door de beugel kan. Ze dienen in zo’n geval meer zelfbewustzijn te tonen tegenover leidinggevenden en artsen.”

Dit zei directeur-generaal Paul Huijts van het Ministerie van Volksgezondheid in Den Haag toen hij onlangs (26 november) namens staatssecretaris Bussemaker een ‘Signalement’ in ontvangst nam van de Raad van Volksgezondheid en Zorg over ‘Dilemma’s van verpleegkundigen en verzorgenden’.

Volgens het Signalement zegt zeventig procent van de verpleegkundigen en verzorgenden steeds vaker geplaatst te worden voor morele dilemma’s die worden veroorzaakt door factoren van buitenaf, zoals een krappere indicatiestelling door het centraal indicatieorgaan CIZ en personeelstekorten.
Huijts meent, in navolging van het rapport dat het zorgpersoneel zich niet moet verschuilen achter die factoren van buitenaf. Ze moeten hun verantwoordelijkheid nemen en niet in een slachtofferrol kruipen.
Het rapport gaat over alledaagse zorgkwesties, niet over de grote morele dilemma’s zoals al of niet reanimeren en wel of geen euthanasie.

Werkenden in de zorg dubben niet zozeer over wat goede zorg is, maar hun dilemma gaat over hoe goede zorg gegeven kan worden in een situatie die moeilijker is geworden door factoren van buitenaf. Veelvoorkomend zijn dilemma’s die voortvloeien uit personeelstekort. Het gaat om keuzes als al dan niet doorwerken, om onderbezetting te voorkomen of al dan niet afzien van een vrije middag wegens ziekte van een collega.
Genoemd worden ook een te snelle inzet van en te grote verantwoordelijkheid voor leerlingen. De vereiste transparantie levert eveneens morele dilemma’s op. Met de verantwoordingsplicht, de noodzaak om allerlei formulieren in te vullen, gaat naar de beleving van het zorgpersoneel te veel tijd verloren: tijd die beter besteed kan worden aan de zorg zelf.

Zeker de helft van de verpleegkundigen en verzorgenden worstelt met dilemma’s rond collega’s en artsen die naar hun inzicht geen goed werk afleveren, maar die ze daar vanwege de goede verstandhouding of vanwege de hiërarchische verhoudingen niet op durven aanspreken.
Volgens de opstellers van het rapport moet de overheid aan de zorgverleners weer meer ruimte geven om zelf te bepalen welke zorg nodig is.
Staatssecretaris Bussemaker vindt ook dat bij de indicatie de inzichten van de zorgprofessional een grotere rol horen te spelen, aldus Paul Huijts.

Bron: Trouw 27-11-’09