Over overdrijving in academisch-medische persberichten en de nieuwsmedia
In het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (NTVG) is een artikel verschenen over de relatie tussen overdrijving in academische persberichten en in de nieuwsmedia. Het is geschreven door vijf auteurs, onder wie Ionica Smeets, hoogleraar wetenschapscommunicatie aan de Universiteit van Leiden. Op de site van het NTVG staat een samenvatting. Het hele artikel is alleen te lezen voor abonnees.
Doel was het aantal overdrijvingen in pers- en nieuwsberichten tellen en onderzoeken waar in het traject tussen wetenschappelijke publicatie en nieuwsbericht deze overdrijving ontstaat.
Geanalyseerd werden persberichten uit 2015 over gezondheidsonderzoek van Nederlandse universiteiten en universitaire medische centra en de aan die persberichten gerelateerde berichten in de nieuwsmedia.
De resultaten laten zien dat 20% van de persberichten en 29% van de nieuwsberichten overdrijving van de conclusie of causale claim bevatten. Expliciet gezondheidsadvies werd indien aanwezig overdreven in 7% van de persberichten en in 10% van de nieuwsberichten. Wanneer het persbericht een overdrijving van de conclusie of causale claim bevatte, stond in 92% van de gerelateerde nieuwsberichten dezelfde overdrijving. Als de conclusie in het persbericht niet overdreven was, was 6% van de nieuwsberichten overdreven. De relatieve kans op overdreven nieuws bij een overdreven persbericht was 16,08. Bij overdreven persberichten hoorde vaker een nieuwsbericht.
De conclusie is dat overdrijving in gezondheidsnieuws sterk gepaard gaat met overdrijving in het oorspronkelijke persbericht en komt voor bij meer dan 1 op de 5 artikelen. Het monitoren en zo nodig verbeteren van de nauwkeurigheid en juistheid van academische persberichten lijken een belangrijke stap om de kwaliteit van gezondheidsnieuws te verhogen.
Zie: Overdreven gezondheidsnieuws – Relatie tussen overdrijving in academische persberichten en in nieuwsmedia, Joop Schat, Francien G. Bossema, Mattijs E. Numans, Ionica Smeets en Peter Burger, Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 2 januari 2018: www.ntvg.nl