Moreel vakmanschap voorbij de regels

In Facilitair & gebouwbeheer, weekblad voor facilitair management en gebouwbeheer, verschijnt in elke aflevering een column van de hand van een van de ambassadeurs van FM2Share. FM2Share is een zwerm van zelfstandige professionals die door middel van co-creatie complexe vraagstukken samen aanpakken. Het gaat om advies- en interimwerk binnen de facilitaire sector. De samenwerking is gericht op meer kennis delen, creatieve ontwikkeling en innovatieve oplossingen.
In het nieuwe nummer is de column van Judy Alkema, eigenaar van Facilitair Support, gewijd aan: Betekenisvol facilitair handelen; moreel vakmanschap voorbij de regels. Ze schrijft:

In het kader van mijn onderzoek naar optimale facilitaire dienstverlening in de zorg, was ik laatst in gesprek met ervaringsdeskundigen in een instelling voor geestelijke gezondheidszorg (ervaringsdeskundigen zijn zelf opgenomen geweest en wonen nu weer in hun eigen omgeving). Ik vermoedde dat zij met waardevolle suggesties zouden komen om facilitair beter aan te laten sluiten bij het primaire doel van de instelling; herstel bevorderen en welzijn vergroten, onder meer door eigen regie voor cliënten centraal te stellen.
De ervaringsdeskundigen kwamen inderdaad met boeiende voorbeelden van ‘denken voor de cliënt’ in plaats van ‘denken met de cliënt’. Zo vertelde iemand dat op zijn afdeling de keukenkastjes op slot zaten. Dat was lastig want soms stond het warme eten haar om zes uur tegen en kreeg ze om negen uur ’s avonds trek in een cracker. Een andere ervaringsdeskundige vertelde dat er aparte toiletten waren voor personeel en patiënten. En over de huismeester die zo naar binnen liep op haar kamer. Over brood dat niet uit de zakken gehaald werd tijdens de lunch omdat ‘patiënten daar toch geen aandacht voor hebben’.

De voorbeelden lieten me niet los. Ik dacht na over (eigen)waarde en herstelbevorderend handelen. En over de boodschappen die in de bovenstaande voorbeelden impliciet uitgezonden worden. Hoe schrijnend ze eigenlijk zijn en hoe dit ontstaat terwijl hier zeker ook professionals werken met de beste bedoelingen. Ik vroeg ik me af, waar en wanneer we tijd reserveren om na te denken over wat we binnen onze instellingen doen en wat we met ons eigen dagelijkse handelen daarin teweeg brengen. Hoe vaak reflecteren we op onze bijdrage aan het herstel en welzijn van cliënten? Of verschuil ik mij liever achter regels en procedures? Of vul ik in zonder te vragen aan cliënten?
Zou het niet beter zijn als wij ons afvragen wat het goede handelen is op dat moment? Wat juist is in die situatie? Dat vraagt om een kritische blik op ons eigen handelen. Om betrokkenheid bij het handelen van collega’s, óók als zij in het primaire proces werken. Er is moed voor nodig om de vraag te stellen: denk ik dat dit bijdraagt aan het herstel van deze persoon?

Ik houd vanaf deze plaats graag een warm pleidooi voor een verrijking van ons vakgebied door reflectie op de moreel ethische kant van ons vakmanschap. Met enkel de technisch instrumentele benadering – die ik vaak tegenkom in de praktijk – doen wij ons waardevolle vakgebied te kort! De uitdaging is om naast ‘het goed doen’ ook te kiezen voor ‘het goede doen’.

Betekenisvol facilitair handelen; moreel vakmanschap voorbij de regels, door Judy Alkema in weekblad Facilitair & gebouwbeheer, no 358, 2013:  http://fm2share.nl/images/pdf/Betekenisvol-facilitair-handelen-moreel-vakmanschap-voorbij-de-regels.pdf (Niet meer beschikbaar op site fm2share)

Meer over het weekblad Facilitair & Gebouwbeheer: www.weekbladfacilitair.nl

FM2Share: www.fm2share.nl