Jim van Os op het Nationaal Zorgdebat: We moeten af van de GGZ als verkeersinfarct

Psychiater Remke van Staveren was aanwezig op het Nationale Zorgdebat Politieke keuzes in de zorg in Amsterdam op zaterdag 21 januari 2017 dat georganiseerd was door actiecomité Het Roer Moet Om. Aanwezig waren negen Haagse politici: van VVD, PVDA, CDA, Groenlinks, D66, SP, Christenunie, 50Plus, en SGP.

Van Staveren schrijft in haar blog op de site van Arts en Auto wat hoogleraar psychiatrie Jim van Os daar heeft gezegd: “Kijk, we hebben ons zorgstelsel zó ingewikkeld gemaakt, dat we er volledig in vastlopen. Het gevolg is dat onze meest kwetsbare patiënten, juist onze meest kwetsbare patiënten, de zorg niet meer krijgen die ze nodig hebben”.

Voorbeelden daarvan waren er genoeg te horen. Van Staveren: “Een dementerende man die om twee middagen dagbesteding vraagt en na een Kafkaësk ronddolen in het systeem een verpleeghuisindicatie krijgt. Het wegbezuinigen van veel ‘lager’ opgeleid personeel waardoor er straks letterlijk niemand meer op de werkvloer staat (terwijl dit vaak de mensen zijn die met hart en ziel werken!). Een grote GGZ instelling als Arkin die tegen het einde van het kalenderjaar niet meer voor haar meest complexe patiënten kan zorgen omdat het met de zorgverzekeraar afgesproken budgetplafond is bereikt.
Maar goed. Dat wisten we natuurlijk allemaal al. En we kunnen wel eindeloos blijven steken in het verontwaardigd rondzingen van de dramatische gevolgen van het marktdenken in de zorg, maar de vraag is: wat gaan we eraan doen?
Daar hadden de heren en dames politici geen helder antwoord op. Ik heb tijdens het debat veel loze kreten, holle frasen en vage verkiezingsbeloftes gehoord, maar bedroevend weinig concrete oplossingen. Veel kretologie, weinig concreetologie. Er zou een schrapwet moeten komen, stelde Kees van der Staaij. Klinkt mooi hoor, een schrapwet, wie wil er nou niet minder wetten, regels en bureaucratie? Maar op de vraag welk van de vele wetten er dan geschrapt zou moeten worden, kwam geen duidelijk antwoord”.

De Nieuwe GGZ

Volgens Jim van Os is de enige oplossing voor het wegwerken van de hyperadministratielast in de zorg: het opnemen in de CAO dat administratieve overhead maximaal 5% van de tijd mag bedragen.
Voor de GGZ in zijn geheel heeft hij een nieuw plan bedacht onder de titel De Nieuwe GGZ. Want we moeten af van de GGZ als verkeersinfarct, zijn definitie van de huidige situatie van de GGZ.
“Het is een prachtige metafoor”, schrijft Van Staveren: “Want één met een duidelijke ‘way out’. Wil je niet vast komen te staan in het verkeer? Vergeet de tijdelijke nep-oplossingen als wisselstroken, vluchtstroken, rekeningrijden of nog meer asfalt. Blijf thuis of in je wijk! Waar wij naartoe moeten in de GGZ, en misschien wel in de hele zorg, is zorg op maat en dichtbij”.

Jim van Os en anderen hebben een Nieuwe GGZ voor ogen. Aan huis of in de wijk als het kan. Niet aanbodgericht, maar vraaggericht. Klik hier voor meer info over de plannen voor een nieuwe GGZ: www.denieuweggz.nl

Nationaal Zorgdebat: de GGZ als verkeersinfarct, door Remke van Staveren, Arts en auto, 22 januari 2017: www.artsenauto.nl/

Nationaal debat ‘Politieke Keuzes in de Zorg’, Het Roer Moet Om, 21 januari 2017, Koninklijk Theater Carré Amsterdam: www.hetroermoetom.nu/debat.html

Zie hieronder de video met Jim van Os tijdens het Nationaal Debat in Amsterdam op 21 januari 2017.