Uit een groot landelijk onderzoek naar het functioneren van sociale wijkteams van gemeenten en samenwerkende organisaties voor maatschappelijke ondersteuning, blijkt dat er nog veel hindernissen genomen moeten worden wil de decentralisatie van AWBZ, Jeugdzorg, Participatiewet en Passend onderwijs goed verlopen. Per 1 januari 2015 worden deze taken overgeheveld naar de gemeenten.
Het doel van sociale wijkteams, ook wel buurtteams genoemd, is het bieden van een beter op elkaar afgestemde dienstverlening aan burgers die het alleen niet redden; ze zijn een belangrijke schakel tussen de vraag en het aanbod van hulp en zorg. De sociale wijkteams worden gevormd door professionals uit zoveel mogelijk organisaties in een gemeente. Ze worden ‘uitgeleend’ door hun eigen instelling.

Het landelijke onderzoek is uitgevoerd door de Stichting VraagWijzer Nederland die naast het doen van onderzoek ook beleid ontwikkelt en advies en ondersteuning biedt aan gemeenten, woningcorporaties en organisaties voor welzijn en zorg.
Het onderzoek is te verdelen in twee groepen respondenten: die met een sociaal wijkteam en die zonder een sociaal wijkteam. De gemeenten en organisaties die nog geen sociaal wijkteam hebben maar daar wel over nadenken waren ook in de gelegenheid gesteld om de vragen te beantwoorden.

Op dit moment zijn er 403 gemeenten in Nederland. Hiervan hebben 323 vertegenwoordigers van deze gemeenten (of organisaties voor welzijn of maatschappelijke ondersteuning) de vragenlijst ingevuld
Onder de respondenten zijn 99 gemeenten met een sociaal wijkteam en 69 gemeenten zonder een sociaal wijkteam. Er deden 34 organisaties mee die in een sociaal wijkteam participeren en 15 organisaties waar de gemeente (nog) geen sociaal wijkteam heeft.
Door de resultaten van beiden groepen respondenten op te tellen wordt het totaal van het aantal gemeenten onder de respondenten waar een of meer sociale wijkteams actief zijn 162. In 116 gemeenten is nog geen sociaal wijkteam actief.

Uit het onderzoek blijkt dat het aantal sociale wijkteams dat intensief in teamverband samen werkt in de minderheid is: In 25 gemeenten is een duidelijke keuze gemaakt voor een team (22,9%). Het aantal netwerkverbanden en tussenvarianten is in de meerderheid: samen goed voor 61,5%.

Geconcludeerd wordt dat de helft van de sociale wijkteams niet geschoold is voor het nieuwe werk en een groot deel van de sociale wijkteams nog niet gefaciliteerd is met een adequaat ITC-systeem. Opvallend is dat een meerderheid van de sociale wijkteams wel met de Zelfredzaamheid-Matrix^*) werkt maar slechts een deel van de teams hier een instructie voor kreeg. Wat de ICT betreft: een groot deel van de respondenten geeft aan dat zij nog geen registratiesysteem gebruiken. Van dubbele registratie is bij 33 respondenten het geval.

De Stichting doet een aantal aanbevelingen, zoals het organiseren van een intensieve vorm van samenwerking, zorgen voor adequate scholing en het faciliteren van ICT.

Noot
^*) Zelfredzaamheid-Matrix (ZRM). Zie bijvoorbeeld: www.zelfredzaamheidmatrix.nl

Zie voor het volledige rapport met alle resultaten: Landelijk onderzoek sociale wijkteams – Een onderzoek naar de stand van zaken van de sociale wijkteams onder gemeenten en samenwerkende organisaties voor maatschappelijke ondersteuning, Stichting VraagWijzer Nederland, Leiderdorp, 24 juni 2014: www.stichtingvraagwijzernederland.nl

Zie ook het artikel op de site van Buurtzorg Jong: Sociale wijkteams gaan niet werken als er geen echte verandering komt, oktober 2014: www.buurtzorgjong.nl