Op 11 april 2013, was ik in het SER-gebouw te Den Haag aanwezig bij een bijeenkomst van het Platform Beroepsziekte PTSS, georganiseerd door het Bureau Beroepsziekten van de vakbond FNV. Op mijn badge stond dat ik van Stichting Beroepseer was. Een hele eer natuurlijk. Uiteraard heb ik ter plekke duidelijk gemaakt dat ik er ook als (oud)politieman was.

Een aantal beroepsgroepen, met name politie, brandweer, ambulance en NS, worden in hun loopbaan regelmatig of zeer vaak geconfronteerd met schokkende gebeurtenissen. Dit kan leiden tot een Post Traumatische Stress Stoornis (PTSS). Symptomen als aanhoudende nachtmerries, heftige schrikreacties, ernstige aantasting van de beroepseer, vervreemding en extreme angsten worden door mensen met een PTSS ervaren. De werkgever is verplicht om de werknemers te behoeden voor de gezondheidsrisico’s die het werk met zich meebrengt. Dit geldt ook voor PTSS. Het kan niet meer dat een diender waarbij PTSS is vastgesteld, te horen krijgt, dat er sprake is van disfunctioneren en dat dientengevolge wordt overgegaan tot afkeuring en ontslag.

Een select gezelschap, bestaande uit vakbondsvertegenwoordigers van de NPB, juristen, onderzoekers, schaderegelaars en -experts, medische adviseurs,
Arbo-mensen, verzekeringsdeskundigen, bedrijfsartsen, psychiaters, psychologen en zelfs een ambtenaar van het ministerie van SZW, hadden zich in het SER-gebouw verzameld. Wij kregen van psycholoog/psychotherapeut Sjef Berendsen, werkzaam bij het Insituut voor Psychotrauma (Arq) te horen wat PTSS precies is, wat bijvoorbeeld voorspellende factoren zijn, wat de werkgever kan en moet doen wanneer werknemers schokkende ervaringen meemaken tijdens hun werk en wat er in de praktijk op dit gebied goed en fout gaat. Advocaat Pauline de Casparis van FNV Veiligheid besprak juridische vraagstukken en gaf uitleg over de Circulaire van minister Opstelten van 1 januari 2013.

Al snel bleek dat politie en PTSS een belangrijk onderdeel uitmaakte van het programma. Dat komt omdat politiemensen gedurende hun jarenlange carrière veel meer te maken krijgen met diverse schokkende ervaringen, zoals agressie en geweld, confrontatie met onnatuurlijke dood en menselijk leed, dan ambulancepersoneel, brandweerlui en machinisten/conducteurs van de NS. Er werd vooral uitleg gegeven over de benadering van die incidenten en de ontwikkeling van PTSS als gevolg daarvan.

Recente uitspraken van de Centrale Raad voor Beroep hebben kwaad bloed gezet bij politie en vakbonden, omdat de Raad in haar vonnissen regelmatig liet blijken dat (dreiging van) geweld nu eenmaal hoort bij het vak en dat het inherent is aan het beroep  Zij vond dat het derhalve normaal is dat dit voor politiemensen confronterend kan zijn. Populair gezegd zou je kunnen zeggen dat de Raad vindt dat politiemensen dit maar moeten kunnen verdragen, dat ze dit kunnen verwachten wanneer ze voor het beroep kiezen.

Naar aanleiding van Kamervragen hierover aan Minister Opstelten schrok deze laatste over de uiteenlopende handelwijze ten aanzien van PTSS van de verschillende korpsen. Op 1 januari 2013 mondde dit uit in een Circulaire waarin is vastgesteld dat objectief vastgestelde PTSS door de korpsen moet worden erkend als een beroepsziekte. Het betekent tevens dat met terugwerkende kracht tot 1 januari 2007, alle beslissingen waarbij erkenning ontbrak omdat de rechter vond dat er geen sprake zou zijn geweest van buitensporige omstandigheden, opnieuw moeten worden beoordeeld door een erkend diagnostisch instituut.

Bij erkenning van PTSS als beroepsziekte is er aanspraak op rechtspositionele voorzieningen zoals:

• volledige doorbetaling bezoldiging
• volledige opbouw vakantie
• aanvulling arbeidsongeschiktheidsuitkering
• vergoeding medische kosten voor zover niet door verzekering gedekt
• smartengeld (maximaal € 136.000,- wordt € 150.000,-).
• Schending van de zorgplicht door de korpsbeheerder hoeft geen voorwaarde meer te zijn en de voorzieningen zijn bestemd voor inherente beroepsrisico’s

Op 1 juli 2013 wordt een nog in te stellen onafhankelijke Commissie actief die in elke zaak zal bekijken of er een besluit erkenning dient te worden genomen. Lopende zaken tot 1 juli 2013, waarbij het oorzakelijk verband minder duidelijk is, worden aangehouden totdat de Commissie in ingesteld.

Al met al een nuttige bijeenkomst om helderheid te verschaffen in de ontwikkelingen met betrekking tot de gevolgen van PTSS.

Jacques Smeets
www.deblauwediender.nl