Loyaal aan het gezag. Hoelang nog?

Van de politie wordt veel verwacht en geëist, heel erg veel zelfs.
Maar wat het meeste geëist wordt, is loyaliteit aan het openbaar gezag, aan de Korpsleiding en natuurlijk aan de wet. Toch merk ik dat de loyaliteit steeds meer scheurtjes begint te vertonen, vooral onder de politiemedewerkers die dagelijks lijfelijk worden geconfronteerd met de waan van de dag. De nooddienst heeft prioriteit 1. Wanneer 112 wordt gebeld moet politie ter plekke gaan. Als er dan een gevaarlijke en/of levensbedreigende situatie wordt aangetroffen, gaan de dienders erop af. Zo hoort het, dat is hun vak.

Anderzijds is er al jaren vanwege reorganisaties, bezuinigingen, prioriteiten, evenementen en nieuwe vormen van criminaliteit een enorme druk op de politie ontstaan om aan al deze zaken op een adequate manier gevolg te geven. De laatste paar jaar wordt van de politie de bijna onmogelijke taak geëist om onrust in de samenleving vanwege terreurdreigingen, vluchtelingenstromen, asielaanvragen weg te nemen. Ieder mens kan bezwijken onder zo’n grote druk, ook politiemensen. Het ziekteverzuim is hoog en de motivatie onder het personeel daalt. Het gebrek aan vertrouwen in de politiek is erg laag.
Dat alles lijkt me vrij logisch als je met steeds minder mensen meer taken dient uit te voeren, terwijl materieel wordt uitgedund en er intussen talloze politiebureaus zijn gesloten. De gevolgen van het filmen van hun optreden in de publieke domeinen door omstanders zorgen eveneens voor onrust en onzekerheid.
Het raakt mij, als inmiddels gepensioneerde politieman, keer op keer wel als ik de berichten lees en op Internet zie wat er gebeurt als er voor de zoveelste keer een ‘treitervlogger’ heeft gemeend om een aantal dienders te kakken te zetten of openlijk te beledigen.

Er zijn steeds meer politiemensen die openlijk de noodklok luiden. Zo las ik de oproep aan de politiek op de website van politievakbond ACP: Lijsttrekkers krijgen investeringsagenda veiligheid van ACP en CvV, geschreven door Maarten Brink, brigadier (senior GGP) van de Eenheid Zeeland-West-Brabant. Hij sprak zich op 31 januari 2017 uit voor de Coalitie Veiligheid van de Tweede Kamer. Dat gebeurde in het perscentrum Nieuwspoort te Den Haag. Toehoorders waren onder andere de fractievoorzitters van de politieke partijen.

Aan het einde van zijn betoog zegt Maarten: “Nederland mag zich rijk prijzen met een Nationale Politie waar de politiemensen hun werk doen uit loyaliteit…maar ik hoop dat u zich af zult vragen of dat de goede motivatie is om door te gaan aan het bouwen van een veilig Nederland”.

Daar zit geen woord Chinees tussen. De loyaliteit is in het geding.

Hier is de integrale tekst van Maarten Brink:

“Dagelijks zie ik een tekort aan voertuigen voor de collega’s in dienst. Ik zie dat wijkagenten niet hun wijk in kunnen omdat, er geen voertuigen zijn. De noodhulp die bij de aflossing moet wachten op een auto van de voorgaande dienst. Mijn team moet nog drie voertuigen inleveren op een hoeveelheid die nu al ondermaats is. Politiek Den Haag, u heeft besloten dat het best met minder kan.

Materiaal
Sinds we alles zelf moeten regelen is het er niet beter op geworden. Eerst hadden we huismeesters die ons de klusjes uit handen namen. Nu regel ik alles zelf. Zelf naar de garage, zelf pennen bestellen, zelf papier bestellen. Alles moet ik zelf regelen, terwijl ik eigenlijk op straat hoor te zijn. Ik werk iedere dag met niet goed functionerende ICT-programma’s en met haperende C2000 verbindingsmiddelen enzovoorts. Er is nog zoveel te verbeteren. Maar helaas ontbreken de financiële middelen. Politiek Den Haag, u heeft besloten dat het best met minder kan.

Personeel
Te veel werk. Te weinig mensen. Veel te weinig. Het is niet vreemd dat zaken met bekende daders op de plank blijven liggen. Het verbaast me niet dat burgers klagen over het niet tijdig, of überhaupt in behandeling nemen van aangiftes. Er komt zoveel werk binnen, dat ik zie dat we de mensen er niet voor hebben om de zaken op te pakken. De noodhulp moet gegarandeerd zijn. Als burgers 112 bellen, dan moeten we er zijn. Prioriteit 1. 24/7. Altijd. Maar zieken, mensen op cursus, leveringen aan andere teams enzovoorts maken dat we niet genoeg mensen hebben voor al het werk dat zich aandient. De politie kan niet alles, maar zou wel alles moeten. De mensen die het beleid maken komen niet tot het maken van de juiste keuzes. Evenementen, voetbal, horecatoezicht, controle vuurwapenvergunningen, boetes innen, verkeerscontroles, noodhulp en opvang verwarde personen. Zomaar een greep uit alles wat we moeten. Politiek Den Haag, u heeft besloten dat het best met minder kan.

Ons vak
Alles wat ik u noem, heeft een negatieve invloed op veiligheid. Veiligheid van u, de burger op straat, maar ook van mij en de politiemensen op straat en in het bureau. Nederland mag zich rijk prijzen met een Nationale Politie waar de politiemensen hun werk doen uit loyaliteit… maar ik hoop dat u zich af zult vragen of dat de goede motivatie is om door te gaan aan het bouwen van een veilig Nederland.

Mocht de toon van mijn betoog u ongerust maken? Vreest u niet. Ik verzeker u dat ik er ben. Dat wij er zijn. Als u ons nodigt heeft staan wij daar. Dat is ons vak. Wij maken de stap naar voren, daar waar ieder ander mens met gezond verstand een stap terug zou doen. Veiligheid? Wat is u dat eigenlijk echt waard?”

Beroepseer en loyaliteit

Al met al een oproep waarvan politici toch wakker zouden moeten liggen. Of toch niet? We weten het allemaal, politici reageren vaak impulsief. Spindoctors, adviseurs en communicatiemedewerkers liggen op de loer om hun ‘sprekers’ zodanig bij te spijkeren dat zij zich geen onnodige bulten vallen.
Ik vraag me af in hoeverre de beroepseer van deze volksvertegenwoordigers reikt? Zou die verder reiken dan de persoonlijke dan wel (partij)politieke ambities? Ik weet het niet, je zou er met de mensen individueel over moeten praten, zonder de aanwezigheid van die rondcirkelende online creators.
Wat ik wel weet, is dat de beroepseer van het overgrote deel van de dienders torenhoog is. Zij nemen immers zelfstandig de beslissingen, op de vreemdste tijdstippen over mensen en situaties, in de meest moeilijke omstandigheden en vaak in een split second. Dat is iets heel anders dan wat politici doen, nietwaar?

Maarten Brink, een brigadier, met een heel groot eergevoel voor zijn beroep, legde met zijn statement bloot dat beroepseer en loyaliteit twee begrippen zijn, die onder prettige omstandigheden uitstekend samen kunnen vallen, maar totaal tegengesteld aan elkaar zijn wanneer er sprake is van (wederzijds) onbegrip. Als er een kloof zo groot als de Grand Canyon is ontstaan, dan is het erg moeilijk die te dichten of te overbruggen. Dan zal er aan weerszijden gebouwd moeten worden om een brug te slaan die politie en politiek opnieuw verbindt. Dat vergt wel veel tijd, mankracht, geld en inspanning. Iets dat in elk geval wel geldt voor de uitoefening van het politieberoep.

Lijsttrekkers krijgen investeringsagenda veiligheid van ACP en CvV, door Maarten Brink, ACP, 31 januari 2017: www.acp.nl
Bonden vragen om geld: veiligheid Nederland ‘staat onder druk’, NOS, 31 januari 2017: http://.nos.nl