Leesbare samenvatting rijksbegroting VWS en miljoenennota Zorg 2020

Op de derde dinsdag van september – Prinsjesdag – presenteert de minister van Financiën de rijksbegroting en de miljoenennota aan het parlement (Eerste Kamer en Tweede Kamer). De rijksbegroting is het overzicht van de inkomsten en uitgaven voor het komende jaar. De miljoenennota is de toelichting op de rijksbegroting. Prinsjesdag viel dit jaar op 17 september 2019.
Het oktobernummer 2019 van nieuwsbrief Natuurlijk in beweging bevat een leesbare samenvatting van begroting en miljoenennota met de belangrijkste plannen voor de zorg in 2020.

In 2020 gaat er € 88 miljard – € 3 miljard meer dan in 2019 – naar de zorg. Dit bedrag bevat alle uitgaven waarvoor de bewindspersonen van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) verantwoordelijk zijn. Het betreft hier de zorguitgaven die vallen onder de Zorgverzekeringswet (Zvw) en de Wet langdurige zorg (Wlz), die worden gedaan via de begroting en de, vanaf 2019, overgehevelde uitgaven voor de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en Jeugdzorg. De zorgtoeslag wordt niet meegenomen.

Toegankelijk en betaalbaar

In het beleidsdeel van de Miljoenennota is een prominente rol ingeruimd voor het onderwerp ‘juiste zorg op de juiste plek’. Het kabinet beschrijft dat het harde noodzaak is om de zorg toegankelijk en betaalbaar te houden. Nieuw is dat het kabinet de ‘organiseerbaarheid’ van de zorg als belangrijk thema agendeert. Het kabinet kiest voor een sterke regionale oriëntatie als het om de organisatie van de zorg gaat. In samenspraak met betrokken partijen wil het kabinet verkennen hoe de governance binnen het zorgstelsel kan worden versterkt om de toekomstige zorgvraag in de regio in te kunnen vullen. Als de urgentie (‘het waarom’) steeds duidelijker wordt, de richting (‘het wat’) steeds breder gedragen wordt, dan is het volgens het kabinet nodig om te bepalen ‘hoe’ de transformatie verder kan worden gebracht. Wat is daarvoor nodig op nationaal en regionaal niveau? Wat is daarvoor nodig op het gebied van het toezicht? Niet uitgesloten wordt dat dit ook aanpassingen binnen het stelsel vergt. Het kabinet kondigt aan om hierover voor het zomerreces 2020 een ‘contourennota’ uit te brengen.

De contourennota zal ingaan op wat er bestuurlijk nodig is om de organiseerbaarheid en betaalbaarheid van de zorg te verbeteren én welke aanpassingen in wet- en regelgeving nodig zijn om dat te realiseren. Het kabinet investeert in de zorg voor jeugd en ouderen in verpleeghuizen. Ook voor de beschikbaarheid van geneesmiddelen en om het werken in de zorg aantrekkelijk te maken, wordt extra geld uitgetrokken. Het kabinet realiseert zich daarbij dat ook na deze kabinetsperiode de zorgvraag zal blijven stijgen terwijl de arbeidsmarkt krapper wordt. Daarom wordt samen met zorgverzekeraars, gemeenten, zorgverleners en patiënten nagedacht over de toekomstige zorgvraag, de samenhang in regio’s en de wijze waarop ons zorgstelsel die vraag moet gaan opvangen. De Hoofdlijnenakkoorden die eerder zijn afgesloten met diverse partijen moeten een belangrijke bijdrage leveren om ervoor te zorgen dat de kosten van onze zorg beheersbaar blijven. In 2020 is er € 23,7 miljard (excl. loon- en prijsbijstelling) in het macrokader beschikbaar voor medisch-specialistische zorg.

Zorgpremie

De stijgende uitgaven zorgen voor een mogelijk hogere premie.Voor 2020 raamt het kabinet een zorgpremie van € 118,50 per maand (groei van ongeveer € 3 per maand). Uiterlijk in november 2019 wordt de premie vastgesteld door de zorgverzekeraars. Om de kosten beperkt te houden heeft het kabinet afgesproken om ook in 2020 het eigen risico op € 385 te houden.

Inkomensafhankelijke bijdrage

De zorg wordt voor een groot deel betaald uit de inkomensafhankelijke bijdrage voor de Zorgverzekeringswet en de Wet langdurige zorg. Bij werknemers worden deze bijdragen door de werkgever ingehouden. Werkgevers en ZZPers betalen de inkomensafhankelijke bijdragen achteraf bij hun belastingaangifte. In 2020 gaan de meeste inkomensafhankelijke bijdragen licht omlaag.

Het basispakket wordt uitgebreid met:

• Nieuwe medicatie tegen kanker: geneesmiddelen durvalumab en abemacicilib.
• Nieuw middel tegen MS: middel Fampyra voor patiënten met multiple sclerose.
• 75 euro logeervergoeding zonder opname: 75 euro vergoeding per nacht bij minimaal drie aaneengesloten dagen behandeling.
• Specialist ouderengeneeskunde & verstandelijk gehandicapten: eerstelijnszorg door specialisten ouderengeneeskunde en artsen verstandelijk gehandicapten wordt vergoed.
• Fysiotherapie, voorwaardelijk vergoed voor reumapatiënten.

Voldoende medewerkers in de zorg

In 2020 trekt het kabinet € 50 miljoen extra uit om mensen in de zorg op te leiden. En om te zorgen dat professionals in de zorg blijven werken. Dit geld komt boven op de € 370 miljoen die het kabinet al eerder beschikbaar stelde. Zo intensiveert het kabinet het programma ‘Werken in de zorg’.

De juiste zorg op de juiste plek

Huisartsen en de wijkverpleging krijgen in 2020 € 100 miljoen extra om meer zorg in de buurt te kunnen bieden. Het totale budget voor huisartsen komt daarmee in 2020 uit op (een geraamde) € 3,2 miljard. Voor de wijkverpleging is het totale budget geraamd op rond de € 4,1 miljard. De reële uitgaven in de ziekenhuiszorg mogen in 2020 met maximaal 0,6% toenemen. In de geestelijke gezondheidszorg is dat maximaal 1,1%.

Beperking eigen bijdrage voorzieningen Wmo

Ouderen en chronisch zieken betalen vanaf 2020 maximaal € 19 per maand voor een maaltijdservice, vervoerspas of boodschappendienst. Die bijdrage voor algemene voorzieningen uit de Wmo hangt nu nog af van de hoogte van hun inkomen.
In 2019 gold dit abonnementstarief al voor maatwerkvoorzieningen als een scootmobiel of individuele begeleiding.

Preventie

Met extra aandacht voor preventie kan niet alleen de gezondheid van mensen worden verbeterd, maar kunnen ook zorgkosten worden voorkomen. Daarom is in het Nationaal Preventieakkoord afgesproken dat de accijnzen op tabak in 2020 omhoog gaan en sigaretten niet meer zichtbaar zijn in supermarkten. Ook worden alle schoolterreinen, kinderboerderijen en kinderopvanglocaties rookvrij.

Betaalbare geneesmiddelen

Om de kosten voor geneesmiddelen in toom te houden, worden vanaf 2020 de maximumprijzen van geneesmiddelen verlaagd. Dit doet het kabinet door de Wet op de Geneesmiddelprijzen aan te passen. De maximumprijzen van geneesmiddelen worden nu berekend op basis van de prijzen in een aantal Europese landen, waaronder Duitsland. Dat land wordt vervangen voor Noorwegen waar lagere tarieven gelden. Dit levert een forse besparing op van rond de € 300 miljoen. Daarnaast blijft het kabinet onderhandelen met fabrikanten over lagere prijzen en zoekt daarin de samenwerking met andere Europese landen.

Palliatieve zorg

Volgend jaar investeert het kabinet 7 miljoen euro in geestelijke verzorgers via de regeling Palliatieve Terminale Zorg. Dit geld is bedoeld voor inzet in de thuissituatie bij mensen in de palliatieve fase en voor mensen vanaf 50 jaar. De verwachting is dat hiermee ongeveer 200 geestelijk verzorgers aanvullend kunnen worden ingezet.

Zorg dichtbij voor psychische problemen

In 2020 stelt het kabinet € 65 miljoen extra beschikbaar aan gemeenten zodat zij zorg en ondersteuning in de eigen omgeving kunnen bieden aan mensen met psychische aandoeningen. Dit bedrag loopt op tot € 95 miljoen in 2022. In totaal gaat het om €  290 miljoen (namelijk € 50 miljoen in 2019, € 65 miljoen in 2020, € 80 miljoen in 2021 en € 95 miljoen in 2022). De periode 2019-2022 is de periode waarin het hoofdlijnenakkoord GGZ wordtuitgevoerd.

Nieuwsbrief Natuurlijk in beweging besteedt verder aandacht aan de gemiddelde besteding aan zorg door de burger, medisch specialisten en ziekenhuizen.

Klik hier voor downloaden van Natuurlijk in beweging, oktober 2019: https://beroepseer.nl