Laat het vakwerk liever over aan de vakman
Volgens Alfred Bos is Facebook geen Rijksmuseum en is creative crowdsourcing een mooi idee maar werkt het niet. Op de site van Nederlands Media Nieuws schrijft hij:
“Paul Verhoeven probeerde het vorig jaar met Steekspel; John Eubanks deed het onlangs met Het Koningslied. Verhoeven liet verstek gaan op de première van zijn film; Eubanks trok zijn lied terug. Wat is het probleem? Crowdsourcing, of preciezer: creative crowdsourcing. Het werkt niet.
Het publiek laten meewerken aan een creatief product, zoals gebeurde bij het scenario van Steekspel en de woorden van het Koningslied, levert onveranderlijk een misbaksel op. Het zal professionele tekstschrijvers niet verbazen. Schrijven is een vak, stellen ze – daarin hebben ze gelijk. En democratie mag een groot goed zijn als het gaat om het inrichten van de samenleving, ik laat het vakwerk liever over aan de vakman. Laat u de loodgieter in uw gebit boren?
Innerlijk genie
Creativiteit en crowd (massa) gaan niet samen, althans niet aan de productiekant van de matrix. De reden is zo voor de hand liggend dat de idealist hem makkelijk over het hoofd kan zien: niet iedereen is creatief. En niet alleen idealisten negeren dat blote feit, dat doen we bijna allemaal, want de boodschap dat iedereen een kunstenaar is wordt ons, de consument, al zo’n jaar of twintig door reclamemakers ingepompt.
En niet alleen door reclamemakers. Ook de – doorgaans Amerikaanse – bedrijven die sociale media leveren, houden de mythe in stand dat er in iedereen – ongeacht inkomen, opleiding, intelligentie of fysieke conditie – een Rembrandt of een Mozart schuilt, of in ieder geval het embryo van een kunstenaar. Dat innerlijke genie moet je de ruimte geven en daar bieden sociale media alle gelegenheid toe. Het is maar goed dat internet oneindig is, anders barstte het uit zijn voegen door de creatieve uitingen van de crowd.
Scheppen gaat van au
Facebook is geen Rijksmuseum en dat is de misvatting achter creative crowdsourcing: het haalt appels en peren door elkaar. Bovendien is er nog een probleem: De Nachtwacht is geen collage. Zelfs de collages van Kurt Schwitters zijn het werk van één persoon. Het script van Steekspel of de tekst van het Koningslied waren daarentegen het samengevoegde werk van meerdere auteurs, zelfs een amorfe wolk van schrijvers. De mislukking was meegebakken in het concept. Creativiteit en crowd gaan niet samen. Ze delen twee letters, maar zijn niet synoniem.
Laten we er niet moeilijk over doen. Niet alles wat de digitale revolutie mogelijk maakt, is bij voorbaat een succes. Dat het kan, betekent niet automatisch dat het wenselijk is. Creative crowdsoursing is een contradictio in terminis, een vierkante cirkel, een onbevlekte ontvangenis. Scheppen gaat van au schreef Jessurun d’Oliveira ooit en wie dat is, kunt u opzoeken in dat wonder van crowdsourcing, Wikipedia. Er zitten veel democratische en emanciperende aspecten aan digitale media, maar als het op scheppen aankomt levert de dictator beter werk af.
Alfred Bos is directeur van Alfred Bos Communicatie. Hij bedacht in 1995 het eerste blog ter wereld, Postcard from Mokum
Zie: Facebook is geen Rijksmuseum. Creative crowdsourcing is een mooi idee dat niet werkt, Nederlands Medianieuws, 12 mei 2013: www.nederlandsmedianieuws.nl (Niet meer beschikbaar op site Nederlands Medianieuws). Wel te lezen op The Velvet Vox: https://www.thevelvetvox.com/2014/06/27/facebook-is-geen-rijksmuseum/
Lees ook de blog Social media als individueel groepsdenken: www.nederlandsmedianieuws.nl (Niet meer beschikbaar op Nederlands Medianieuws. Wel te lezen op The Velvet Vox: https://www.thevelvetvox.com/2013/12/27/individeel-groepsdenken/)