“If I said you had a beautiful body, would you hold it against me?”

Er waait inderdaad een frisse wind door het College voor Toetsen en Examens (CvTE) en ik wil bovenal zeggen dat dit fantastisch is en dat het mij hoop geeft voor de toekomst. VMBO en HAVO waren, hopelijk voor het laatst, geen goede examens en de pertinente fouten erin zijn niet hersteld. Daarnaast was het te lang en niet op het juiste niveau.

VWO was ook een te moeilijk en te lang examen maar ik heb het foutloos kunnen maken en dat was sinds 1997 niet meer gebeurd. Dat is toch winst. Jammer voor VMBO en HAVO. Ik zeg niet dat VWO ondanks zijn bijna foutloosheid een goed examen was, als ik mijn volledige herseninhoud moet gebruiken om het foutloos te maken dan betekent dat het voor een leerling te moeilijk is.

Ik voorspel dat alle normeringen Frans dit jaar hoger dan ooit zullen zijn en dat is dan een klein beetje gerechtigheid, maar eigenlijk heb je niks aan soepele normeringen als je landelijk toch gewoon weer op die 5,9 gemiddeld uit komt. Kloppende examens zouden de norm moeten zijn. Al was het maar voor het Civiel Effect

Toch heb ik me dit jaar koest gehouden. Ik had een confidentialiteitscontract ondertekend bij het CvTE zodat ik bij de post-correctie VWO mocht zijn. Dat moeten alle aanwezigen, dus dat is niet speciaal voor mij met mijn grote mond… Ik tekende jubelend, Levende Talen had mij al twee jaar op rij uitgesloten van die bijeenkomsten, dus via het CvTE te mogen gaan was een prettige combinatie van Kerst en verjaardag vieren tijdens Oud en Nieuw.

Post-correcties zijn bijeenkomsten georganiseerd door het CvTE met docenten die dan gezamenlijk op het antwoordmodel mogen schieten zodat het eindproduct in ieder geval eerlijk is voor alle leerlingen van alle scholen.

VMBO en HAVO werden een week voor VWO afgenomen, dus ik vond het niet handig om op dat dunne ijs harde slagen te maken. Eerst maar even naar die post-correctie en daarna zien we wel. Ik knevelde mijzelf voor het goede doel.

Leermoment

Ik vond de VWO post-correctie onvoorstelbaar waardevol. De aanwezige docenten spraken écht Frans en stonden ook open voor andere invalshoeken. Ik heb tijdens die zitting gezien dat je soms iets wat er staat en begrijpt, heel anders kunt lezen, heel anders kunt begrijpen en heel anders kunt interpreteren. Later herinnerde ik me de zin die mijn moeder mij ooit leerde:

“If I said you had a beautiful body would you hold it against me?”

Is dit:

A Als ik zou zeggen dat je een mooi lichaam had, zou je het dan tegen me aan houden?

B Als ik zou zeggen dat je een mooi lichaam had, zou je me dat dan kwalijk nemen?

Als je die zin eenmaal als A hebt gelezen, dan kom je niet uit jezelf op B en andersom ook niet. Dit maakt examens heel precair. Eén en dezelfde zin kun je soms op twee verschillende manieren vertalen en de ene versie is niet deugdelijker dan de ander. De context helpt je niet want de zin past prima. Het punt is dus dat je moet praten als brugman om je buurmens te laten zien dat B ook valide is.

Het is als die jurk die volgens sommigen wit en goud is en volgens anderen zwart en blauw. Je komt er niet uit. Je ziet het of je ziet het niet.
https://en.wikipedia.org/wiki/The_dress

Er is ook zoiets met:

https://en.wikipedia.org/wiki/Rabbit%E2%80%93duck_illusion

Zie je een eend dan zie je geen konijn, hoor je Yanny dan hoor je geen Laurel.
https://www.youtube.com/watch?v=3km896XZ-J0

Maakt dat wat uit? Iedereen heeft gelijk immers…  Nee, maar mag je er op zakken? Ook niet. Ik had me dat nooit zo scherp gerealiseerd want je zit altijd in je eentje een examen te maken en als je A leest, wit-goud ziet, een konijn herkent en Yanny hoort dan kun je niet verzinnen dat je ook B kunt lezen, zwart-blauw en een eend kunt zien en Laurel kunt horen. Zo werken onze hersenen niet. Iemand moet je overtuigen en daarmee komen we op het belang van intercollegiaal overleg juist over die oh zo belangrijke eindexamens.

Vroeger, toen alles beter was, organiseerde Levende Talen regionale examenbesprekingen en de verslagen daarvan werden onder docenten gedeeld zodat iedereen op gelijke wijze kon nakijken. Daar zijn ze mee gestopt maar vorig jaar zijn die besprekingen onder druk van de Kamer en CvTE min of meer alsnog georganiseerd maar dat was hap-snap en uitsluitend toegankelijk voor de anderhalve paardenkop die op privé-titel lid was voor Levende Talen. Dat was dus geen succes want bijna iedere docent Frans krijgt Levende Talen via school.

Levende Talen concludeerde dat er geen belangstelling voor was. Ik heb toen bezwaar aangetekend want ik ken niemand die de examens niet wil bespreken, maar omdat ik dus geen privé-lid was werd er mijn dringende verzoeken niets gedaan. Dit jaar hobbelde Levende Talen met frisse tegenzin voort op dat schema. Ze organiseerden het wel, maar bijna niemand mocht komen, het was heel duur en omdat er toch bijna niemand kwam was het een zinloze exercitie geweest die misschien niet voor herhaling vatbaar was. Een winnaar in de categorie self-fulfilling prophecy.

Ik heb begrepen van Levende Talen dat die besprekingen heel moeilijk te organiseren waren. Er was maar één lid dat zich had opgegeven om het handen en voeten te geven. Dat verbaasde mij want ik had ook gezegd dat ik het op school kon organiseren, gratis wifi en gratis koffie, maar ja, ik ben geen privé-lid… Dus mijn aanbod werd genegeerd, niet eens afgewezen maar genegeerd. Ze gingen het zelf doen en hebben een hele dure locatie gehuurd in Utrecht waar volgens de voorzitter welgeteld nul docenten kwamen opdagen om VMBO te bespreken (later zeiden ze één) en een handjevol docenten HAVO en VWO zouden hebben besproken. Het verslag mocht niet naar buiten. Wat het doel dan is van een examenbespreking is mij niet duidelijk en ik begrijp dat je een examenbespreking met nul tot één aanwezige docent onder de pet wilt houden, maar die van HAVO en VWO?

Extra speciaal is dat de VWO-bespreking al gehouden zou zijn voor de datum waarop die was gecommuniceerd. Kleine wonderen. Hoe kun je inderdaad het verslag van een examenbespreking communiceren vier dagen voor die werkelijke bijeenkomst. Lastig inderdaad. Donderdag was de officiële post-correctie van het CvTE, vrijdag was dan de examenbespreking met vijf aanwezige docenten, die later pré-correctie zou worden genoemd door Levende Talen en dat alles werd maandag gecommuniceerd, de middag voor de examenbespreking op die avond, in Utrecht. Ik vind het knap.

Het werd een beetje een relletje en het resultaat is dat Levende Talen Frans op 29 mei 2019 heeft gecommuniceerd dat zij op een later moment met een officieel standpunt zullen komen over de verslagen van de examenbesprekingen. Dat is fijn, maar het is toch een beetje kijken naar de hoogte van de dijken op de dag na de watersnoodramp.

Wat doen we met het civiele effect van examens? Iedereen moet toch op dezelfde manier na kunnen kijken? Bij zo’n bijeenkomst maak je afspraken. Zeker als er geen aanvullingen zijn gepubliceerd! Ik wil bij HAVO vraag 14 goed rekenen als de kinderen hebben begrepen wiens ideale kasteel dat uiteindelijk was, en zeker bij 30 on a!  (En trouwens, stromend rondfladderend  ijs drijft in water.) Zoveel leerlingen gaan daar het schip in. Dat corrigeer je niet met een soepele normering, daar heb je dus onderlinge afspraken bij nodig. Bij VWO gaat zelfs de beste leerling stuk op vraag 31. Dat ligt niet aan de leerling maar aan de vraag.

Dus ook dit jaar heb ik, braaf als ik ben, goede antwoorden fout gerekend. Ik weet dat dit slecht voor mij is, en slecht voor de leerlingen, en slecht voor het aanzicht van het vak, en slecht voor de politiek die écht heeft geprobeerd om dit te voorkomen. Toch moet het. Waarom eigenlijk? Omdat de docenten Frans lieve watjes zijn die zelf niet gewoon de touwtjes in handen nemen.

Het lijkt erop dat we voor volgend jaar gered worden door het CvTE, Pieter Hendrikse twitterde:

“Wenselijk dat zoveel mogelijk examinatoren deel kunnen nemen aan examenbesprekingen. Het verschilt erg per vak. CvTE-project ‘ieders examen’ #PIEX laat zien hoe belangrijk én nuttig deze rechtstreekse betrokkenheid van docenten is. Wellicht project vanaf 2020 structurele inbedding!”

https://twitter.com/PieterHendrikse/status/1132902434756530177

Op zich, pourquoi pas? Maar nu krijgen we van het CvTE nog steeds beroerde afwijzingen op onze klachten in de trant van: wij herkennen ons niet etc… jammer dat u het niet begrijpt maar wij hebben gelijk. Die hele officiële klachtenprocedure is bij Frans een verspilling van tijd en energie. Het lijkt net alsof de top van het CvTE niet weet wat de afpoeiercentrale communiceert. En als ik het wat preciezer formuleer dan zou ik willen suggereren dat Levende talen onze klachten aan het CvTE afketst, maar waarom ze dat doen is mij een raadsel. Juist zij zouden zich hard moeten maken voor in ieder geval eerlijke, kloppende examens. Welke belangen hier achter zitten krijg ik niet scherp.

Het CvTE stelt dat zij van Den Haag de eisen krijgen over moeilijkheidsgraad, aantallen opdrachten en uiteindelijke resultaten. Dat lijkt me niet juist. Ik denk dat Den Haag kloppende examens wil met het resultaat dat er bij hoort. Los van hoe het in 2013 ging bij een controlegroep. Ik kan me ook niet voorstellen dat Den Haag smeekt om examens Frans die volgens Levende Talen 34 procent langer zijn dan bijvoorbeeld bij Duits, in hetzelfde aantal minuten. Ik heb dat nauwkeurig opgeschreven en geverifieerd, dat zie je aan mijn doorhaling bij Engels.

Er waren meerdere docenten bij dus ik neem aan dat Levende Talen dit niet zal ontkennen. Tot mijn verbijstering schijnt het CvTE die cijfers niet te herkennen. Als Levende Talen en CvTE het onderling niet eens zijn over zoiets simpels als het aantal woorden, dan wordt het wel heel lastig hoor…

Ik hoop dat het CvTE komende week de TIA analyse induikt, dat is de Toets en Item Analyse. Zij kunnen in de computer zien welke vragen slecht zijn gemaakt. Die analyse is over een paar weken openbaar dus ze kunnen het net zo goed nu vast oplossen. Als ze dan de klachten van de docenten naast de TIA leggen zullen ze zien dat we gelijk hebben. Verrek, zég kerel, VWO 31?! Dan hebben ze mooi de tijd om, op basis van de bij hen bekende feiten, harde feiten, als de wiedeweerga een aanvulling te sturen voor alle fouten. Dan kan dat nog makkelijk door de tweede correctie. Kwestie van erkennen, mailen en opsturen. Het hoeft pas 12 juni terug op school te zijn. Eitje. Dan is het voor dit jaar op alle niveaus nog wel steeds te moeilijk en te lang geweest maar wel eerlijk. En daar is best wat voor te zeggen.

Kinderen die hoog scoorden bij DELF¹⁾ gaan nu soms naar een onvoldoende. Wij komen niet in de buurt van het ERK²⁾. Toen die examens vorige week uit die auto gestolen waren dacht ik: “Die kinderen boffen maar, zij mogen allemaal dit examen overnieuw doen. Met een beetje geluk krijgen zij dan ook een herexamen wat een heel punt hoger gemaakt kan worden.https://beroepseer.nl/blogs/college-voor-toetsen-en-examens-erkent-rechtsongelijkheid-voor-de-kandidaten-van-de-examens-frans-vwo/

Kortom, het civiele effect van de examens Frans kunnen we, helaas, ook voor dit jaar vergeten. Het is niet anders. Zolang men elkaar tegenspreekt, zolang bijeenkomsten kunnen plaatsvinden vier dagen voor datum, de klachten worden afgepoeierd, de verslagen vooralsnog geheim blijven, zelfs wanneer er tussen de nul en één docent aanwezig is, de politiek niet hard doorpakt en de Inspectie haar rol niet neemt, zijn de leerlingen de dupe van te moeilijke, te lange examens die blijkbaar niet zo nodig hoeven te kloppen in 2019.

Inmiddels heeft Levende Talen Frans op hun pagina laten weten:

“Wij zullen de publicatie van examenverslagen desondanks agenderen als punt voor onze vergadering. Leden die volgend jaar graag een publicatie van de verslagen wensen kunnen hiervoor een verzoek indienen (met volledige naam en lidmaatschapsnummer)”.

Noten
¹⁾ DELF = Diplôme d’Etudes en Langue Française. DELF is een internationaal erkend diploma voor de vaardigheid in het Frans. Het examen staat onder auspiciën van de Franse overheid; het diploma wordt door de Franse overheid uitgereikt.
²⁾ ERK = Europees Referentiekader voor Moderne Vreemde Talen (ERK) is een internationaal erkende standaard voor het omschrijven van taalniveaus.

Foto bovenaan is gemaakt door Skeeze

U P D A T E

Inmiddels is er een aanvulling voor VWO, niet voor 31, maar toch. Dat kreeg ik op ‘t moment dat dit online ging dus geen prestatie die ik op mijn conto mag schrijven. Die hebben we te danken aan docenten die geklaagd hebben, soms werkt het systeem dus wel!