Gevaar van de marktwerking in de zorg

Op 9 mei dit jaar stuurde ik onderstaande brief naar de Volkskrant, kreeg gelukkig positieve reacties. Nu maar hopen dat de politiek en zorgverzekeringen er wat mee gaan doen, maar wij als beroepsgroep in de eerste plaats.
Zelfverrijking in het bankwezen lijkt op marktwerking in de zorg.

BRIEF, gepubliceerd op 09 mei 2009 00:00

Woensdag 6 mei las ik een inspirerend interview met scheidend bestuursvoorzitter van de Rabobank, Bert Heemskerk. Het is verfrissend dat iemand duidelijk voor zijn standpunt durft uit te komen, al zal dat door sommige van zijn collega’s niet in dank worden afgenomen. Naar mijn overtuiging zijn er veel overeenkomsten tussen de ongebreidelde wildgroei in het bankwezen en het huidig op hol geslagen systeem van gezondheidszorg ten gevolge van de marktwerking. Waar een bank ook een ethische en cruciale taak heeft, geldt dat natuurlijk helemaal voor de gezondheidszorg. Beide instanties zijn van klanten verzekerd, omdat mensen niet zonder kunnen. Dat geeft een extra maatschappelijke verantwoordelijkheid. Bij banken is ‘hebzucht’ een eigenschap waar ze dankbaar gebruik van kunnen maken bij het ontwikkelen van nieuwe producten en diensten. In de gezondheidszorg is ‘angst’ de equivalent die makkelijk te gelde valt te maken.
Wij kunnen veel geld verdienen door mensen onderzoeken te laten ondergaan en zelfs zonder goed naar ze te luisteren. Voor een huisarts levert het consult slechts 9 euro op, maar een ECG of een chirurgische ingreep daarentegen een veelvoud. Het is heel verleidelijk op de consulten te beknibbelen of die uit te besteden en meer omzet te gaan draaien op de zogenoemde ‘M & I (modernisering en innovatie) verrichtingen’.
Maar is het consult en de visite niet de kern van het vak en het luisteren en lichamelijk onderzoek niet onvervangbaar? De vergrijzing en de toename van preventieve teken vragen om uitbreiding van ondersteunend personeel in de huisartsenpraktijk. Mensen zelfredzaamheid aanleren, kost geld. Dat voel je in de portemonnee.

Voor de huisarts wordt het steeds moeilijker de juiste prioriteiten te stellen en keuzen te maken. Daarbij kan en mag geld niet de enige prikkel zijn. Ik hoop dat er, net als in de bankwereld, weer meer ruimte komt over ethiek na te denken. Misschien komt er ook in de gezondheidszorg een ommekeer, dat iemand er niet meer meewarig op wordt aangekeken als hij zegt zijn beroep als roeping te beschouwen.