Extra geld voor versterken gemeentelijke aanpak schulden en armoede

Het Kabinet heeft met gemeenten en andere partijen afspraken gemaakt om de aanpak van schulden en armoede te versterken. Door de coronacrisis krijgen naar verwachting meer mensen te maken met ernstige financiële problemen. Het kabinet stelt 146 miljoen euro beschikbaar om onder meer de gemeentelijke schuldhulpverlening toe te rusten voor een grotere toestroom van hulpvragen. Ook komt er extra inzet op het signaleren van armoede in gezinnen. Met de afspraken wil het kabinet bewerkstelligen dat mensen snel aan de bel trekken bij geldzorgen, weten waar zij welke hulp kunnen krijgen en zo problematische schulden voorkomen.

Vooral kwetsbare groepen worden door de coronacrisis hard geraakt op het terrein van werk, inkomen en participatie. Dat geldt in het bijzonder voor jongeren, flexwerkers, ondernemers met weinig financiële reserves en kinderen in gezinnen die leven rond de armoedegrens. Het kabinet vindt het belangrijk om hen snel te bereiken en te ondersteunen en zet daar samen met gemeenten op in.

Staatssecretaris Bas van ’t Wout (ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid – SZW):

“Veel mensen zijn de afgelopen tijd acuut in de financiële problemen geraakt door de coronacrisis. Denk aan de ondernemer zonder opdrachten of de jongere die zijn baan kwijt is geraakt en zijn vaste lasten niet kan betalen. Voor veel anderen dreigt deze situatie. Het is van groot belang dat gemeenten voldoende armslag hebben om mensen met financiële zorgen goed te helpen. Ook is het belangrijk dat mensen zich snel melden als ze in de knel komen. Dan moet de hulp wel laagdrempelig zijn en schuldhulpverlening snel opgestart kunnen worden. Met deze extra inzet willen we dat bereiken”.

Sneller schulden aflossen

De partijen hebben onder meer afspraken gemaakt over het verkorten van schuldhulpverleningstrajecten. Het duurt nu vaak lang voordat de gemeente met alle schuldeisers tot een akkoord komt over de aflossing van schulden. Hierdoor verergeren de problemen. Door collectieve afspraken te maken met schuldeisers start de hulp eerder op en kunnen mensen hun schulden sneller aflossen. Een aantal gemeenten hanteert met succes deze nieuwe schuldenaanpak. Het kabinet wil stimuleren dat alle gemeenten dergelijke collectieve afspraken maken met schuldeisers.

Er komt daarnaast een waarborgfonds om mensen met problematische schulden beter en sneller te ondersteunen. Hiermee is 30 miljoen euro gemoeid. Het fonds maakt het makkelijker voor gemeenten en andere partijen om saneringskredieten in te zetten. Hiermee kunnen schuldeisers in één keer gedeeltelijk worden betaald, wordt de restschuld kwijtgescholden en houdt de hulpvrager nog slechts één schuldeiser over. Hierdoor ontstaat meer grip op de financiële situatie. Ook gaan grote publieke schuldeisers zoals UWV, SVB en de Belastingdienst de mogelijkheid tot uitstel van betaling beter inzichtelijk maken bij mensen met problematische schulden. Het CJIB kent sinds dit voorjaar al de mogelijkheid van een ‘noodstop’, het tijdelijk stoppen van de invordering. Voorwaarde is dat de persoon in kwestie zich meldt bij de gemeentelijke schuldhulpverlening.

Signaleren armoede

Veel gezinnen met een laag inkomen vragen geen hulp, terwijl zij wel in aanmerking komen voor gemeentelijke armoederegelingen. Scholen wijzen ouders in toenemende mate actief op de hulp die voorhanden is. De ministeries van SZW en OCW faciliteren dit. Het gaat dan bijvoorbeeld om gerichte doorverwijzingen naar gemeenten of naar armoedefondsen die stimuleren dat kinderen in armoede mee kunnen doen. Het kabinet wil dat ook de jeugdgezondheidszorg en huisartsen hierin een rol krijgen.

Brede schuldenaanpak

De afspraken die het kabinet heeft gemaakt, vormen een aanvulling op het Actieplan brede schuldenaanpak dat onderdeel is van het regeerakkoord. Het gaat om een veertigtal acties op tal van fronten om de schuldenproblematiek terug te dringen, gericht op preventie, snelle en effectieve schuldhulp en een zorgvuldige, maatschappelijk verantwoorde incasso. Het kabinet werkt in de brede schuldenaanpak samen met gemeenten, uitvoeringsorganisaties en maatschappelijke organisaties. Het stelt daarnaast structureel extra middelen beschikbaar aan gemeenten en maatschappelijke organisaties voor de aanpak van kinderarmoede. Voor het voorkomen van schulden en de bestrijding van armoede, in het bijzonder onder kinderen, heeft het kabinet aan het begin van de kabinetsperiode incidenteel € 80 miljoen beschikbaar gesteld.

Kamerbrief intensivering armoede- en schuldenaanpak, Rijksoverheid, 28 september 2020: www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2020/09/28/intensivering-armoede–en-schuldenaanpak
In deze brief informeert staatssecretaris Van ‘t Wout de Tweede Kamer onder andere over de besteding van de tijdelijke middelen die het kabinet voor 2020 en 2021 beschikbaar heeft gesteld voor (de versnelling van) de brede schulden- en armoedeaanpak.

Downloaden Schuldenproblematiek in beeld – Huishoudens met geregistreerde problematische schulden, Centraal Bureau voor de Statistiek, augustus 2020: hwww.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2020/09/28/schuldenproblematiek-in-beeld

Downloaden Op weg naar financiële redzaamheid, Inspectie SZW, Rijksoverheid, juli 2020: www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2020/09/28/op-weg-naar-financiele-redzaamheid