De conclusie van Het beroep in de cao. Een verkenning naar de mogelijkheden van een beroepencao luidt dat als het beroep in de sector- of bedrijfscao een centraler plaats krijgt dat bijdraagt aan een gelijk speelveld tussen vaste en flexibele arbeidscontracten.
De verkenning is afkomstig van het kennis- en dienstencentrum voor arbeidszaken in de publieke sector CAOP en het sociale fonds voor de architectenbranche SFA.
Overgaan op uitsluitend een beroepencao lijkt nog een brug te ver.
Er zijn twee belangrijke aanleidingen voor de verkenning. De eerste is dat diverse beroepen bezig zijn zichzelf te herontdekken. De tweede is dat de concurrentie op arbeidskosten tussen werknemers en zzp’ers hevig is.
De gesprekken voor de verkenning zijn gevoerd met vertegenwoordigers van vakbonden en werkgevers op sectoraal en landelijk niveau, met beroepsverenigingen en beroepsbeoefenaren, en met wetenschappers.

Het beroep centraler stellen versterkt naar verwachting de beroepstrots en geeft een nieuwe dimensie aan de cao

Huub de Graaff, directeur van SFA:“Onze gesprekspartners vinden het in positie brengen van een beroep veelal een verfrissend idee. Het staat haaks op bestaande structuren maar biedt wel oplossingen voor actuele arbeidsvraagstukken als de verschillende posities van ‘vast’ en ‘flex’. Je kunt een gelijk speelveld creëren voor onderwerpen als arbeidsomstandigheden en professionalisering. Het is een omslag van denken in contracten naar denken in wat werkenden bijdragen en nodig hebben”.

Patrick Banis, directeur Arbeidszaken van CAOP: “Professionals willen vooral hun kennis en kunde up-to-date houden en blijven aansluiten op de vragen van de arbeidsmarkt. Van een procentje meer of minder krijgen zij geen slapeloze nachten als de arbeidsvoorwaarden in principe goed zijn. Het beroep centraler stellen versterkt naar verwachting de beroepstrots en geeft een nieuwe dimensie aan de cao. Een leven lang leren komt beter van de grond. Het biedt ook kansen voor de vakbeweging; jongeren kunnen zich bijvoorbeeld sterker gaan organiseren”.

Zoektocht in de polder

We sluiten al vele jaren collectieve arbeidsovereenkomsten (cao’s) af voor werknemers in bedrijven en sectoren. De sectorale cao heeft echter steeds meer moeite om alle werkenden te bereiken. Door vooral de sterke groei van het aantal zzp’ers vallen steeds minder werkenden onder een cao. Op de bouwplaats en in wijkzorgteams zijn diverse cao’s van toepassing, terwijl de werkenden wel samen met hetzelfde project of doel bezig zijn. Werk als zodanig verandert: vandaag werknemer, morgen zelfstandige en overmorgen werknemer in een ander bedrijf in dezelfde of een andere sector. In de verkenning is de vraag gesteld of cao’s mee kunnen en moeten veranderen, en hoe dat kan.

Thema’s

Elementen die zijn geopperd om in een beroepencao te regelen zijn: beroepsvorming (specifiek kwaliteit, professionalisering en autonomie) en een gelijk speelveld voor arbeidsomstandigheden.
Over het gelijktrekken van lonen van werknemers en flexwerkers zijn de meningen verdeeld.

Hobbels

Het beroep meer positie geven in de beroepencao of in de sector/bedrijfscao vereist een zorgvuldig proces. Hoe voorkom je dat een bepaalde beroepsgroep een groter deel van de koek krijgt? Welke juridische aanpassingen zijn nodig? De beroepsgroep moet zich ook willen organiseren. Dit zijn punten voor het verder voeren van het debat over vernieuwingen in de cao voor een veranderende arbeidsmarkt.

Klik hier voor downloaden in PDF: Het beroep in de cao. Een verkenning naar de mogelijkheden van een beroepencao.

Betere positie van beroepsgroepen in de cao voor gelijk speelveld vast/flex, CAOP, 4 oktober 2017: www.caop.nl