Skip to main content

Verkroost

(On)bevoegd

Ton van Haperen breekt in de Volkskrant*) van vandaag de staf over het ongekend hoge percentage onbevoegden in het onderwijs. Internationaal staan we daarmee aan de top. Maar het is bepaald niet iets om trots op te zijn, al beweren veel schoolleiders dat het kwaliteitsverlies reuze meevalt. Ook horen we de bekende dooddoeners als: “Er zitten uitstekende leraren onder de onbevoegden” en “onbevoegd is niet altijd onbekwaam”.

Gesuggereerd wordt dat een goede vakopleiding in dit geval niet bepalend zou zijn, maar hooguit meespeelt. Dit is, ervan uitgaande dat het leraarschap nog een echt beroep en vak is uiteraard onaanvaardbaar. Pas de redenering eens toe op ingenieurs of artsen. dan spreken we van beunhazen. Een goede leraar is een goed opgeleide leraar en een leraar, die het maar niet lukt zijn bevoegdheid te halen is een zwakke leraar.

Zo simpel is het, waarmee natuurlijk niet gezegd is dat iedere goed opgeleide leraar ook een goede leraar is. Maar de nogal eens gehoorde bewering, dat een vakopleiding in dit geval niet zo veel voorstelt en dat je lesgeven in de praktijk leert, is een ongekende miskenning van de zwaarte van dit beroep en zegt eigenlijk vooral veel over de miserabele wijze waarop in Nederland te vaak over het onderwijs gedacht wordt.

Van Haperen vindt dat ongekwalificeerd lesgeven wettelijk verboden zou moeten worden in het belang van de kwetsbare leerling. Terecht, al zal dat op korte termijn moeilijk te realiseren zijn. Maar we moeten er wel heel snel naar toe.

*) Onbevoegde leraren vertrekken niet vanzelf, Ton van Haperen, de Volkskrant, 22 juli 2015: www.volkskrant.nl

Smoel

Het begint met de constatering dat een organisatie een beetje is ingedut. Dat blijkt dan te betekenen dat de medewerkers weliswaar gewoon behoorlijk  hun werk doen, maar de beleidsmakers, in dit geval de Nederlandse en Vlaamse overheid,  vinden de organisatie niet zichtbaar genoeg. Zichtbaarheid en maatschappelijke relevantie moeten vergroot worden. En natuurlijk kan dat ook prima samengaan met bezuinigingen en een flinke portie wantrouwen tegenover de zittende werknemers, die wat komt gelaten afwachten. Want wie kan er nu iets hebben tegen een “frisse wind”. Wat dan volgt is al even voorspelbaar. Er komt een nieuwe man/vrouw, die het als zijn/haar taak vindt de organisatie “meer smoel” te geven.

Eerlijk gezegd verwacht je zo’n cliché niet bij een club, die zich Taalunie noemt, maar dit is de  taal van het hedendaagse management; universeel en onverbiddelijk clichématig. Ongetwijfeld moet de uitstraling ook meer sexy worden. Het rendementsdenken vertaalt zich via het beleidsplan in kreten als “meer als een bedrijf werken”, “vraaggericht”, de nadruk dient meer komen te liggen op communicatie. Een nieuwe manager, vol van dadendrang, zet meteen de toon. Bij zijn kennismaking met de werknemers zegt hij dat hij de helft van het personeel het liefst ziet vertrekken. Maar dat heeft hij later natuurlijk weer niet zo gezegd volgens zijn woordvoerders.  De frisse wind blijkt een tornado te zijn, die de inhoudelijke deskundigen wegblaast en zijn verwoestende of reinigende werking, het is maar net hoe je het wilt zien, over de organisatie laat neerkomen.

 Ook de rest is voorspelbaar. De nieuwe algemeen secretaris heeft van taalbeleid geen kaas gegeten maar ziet dat zelf als een voordeel. Beslissingen worden in kleine kring doorgedrukt Met zijn eerste optreden heeft de  leider een angstcultuur in gang gezet, die weer aanleiding geeft tot anoniem geuite kritiek, die vervolgens weer gebagatelliseerd wordt. Daar zijn  communicatiemedewerkers wel bedreven in. Het is allemaal niet zo bedoeld, zegt men en veel critici praten elkaar alleen maar na. Fouten worden toegegeven en er is begrip voor onzekerheid met betrekking tot de veranderingen. “De nieuwe lijn is voor een aantal mensen nog niet duidelijk, maar die duidelijkheid wordt nu wel gecreëerd”, aldus een woordvoerder. En daar moet men het dan maar mee doen.

 Volkskrant, 9 juni 2015: “Taalunie dreigt uiteen te vallen”; voorpagina: www.volkskrant.nl