Toekomstscenario’s voor de zorg worden steeds onheilspellender. Maar de zorg kan op simpele wijze toekomstproof gemaakt worden

Het door rampscenario’s bedreigde zorgstelsel kan grondig worden opgeknapt en betaalbaar blijven. En dat kan zonder stelselwijziging maar wél met een andere regisseur. Dat schrijft Herman Suichies in de Volkskrant van 13 april 2022. Suichies is oud-huisarts en oud-bestuurder bij beroepsvereniging VPHuisartsen.
Hij schrijft dat toekomstscenario’s voor de zorg steeds onheilspellender worden. Als de groei zo doorgaat, neemt de zorg een steeds grotere hap uit ons totale budget en wordt zij onbetaalbaar. Personeel is niet te krijgen of verlaat vroegtijdig gefrustreerd de zorg. Niet iedereen krijgt meer een huisarts, het kennisinstituut Nivel voorspelt dat in bepaalde regio’s huisartsenzorg binnen een jaar niet meer geleverd kan worden.

We moeten dus een stapje terug doen en het ziekenhuis Bernhoven bracht dat in de praktijk. Overbodige zorg werd geschrapt, alleen passende zorg werd geleverd. Maar ja, de schoorsteen moet wel roken, dus in het huidige productie-gedreven zorgstelsel ontstaan dan tekorten.

Vriend en vijand zijn het inmiddels wel eens dat er fundamenteel iets moet wijzigen in dit zorgstelsel. Volgens de Nederlandse Zorgautoriteit (de NZa, die over de financiering van de zorg gaat), moet de productieprikkel helemaal en overal verdwijnen. En snel ook. De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) adviseert ook fundamentele wijzigingen. Maar hoe dan?

Kamerolifant: de zorgverzekeraar

Zorgverzekeraars moeten veranderen, maar kunnen door het systeem niet veranderen. Een ander basispakket, concentratie van spoedeisende zorg, chronische zorg buiten het ziekenhuis (gebeurt allang) en kijk- en luistergeld. Maar de olifant in de kamer, de regisseursrol van de zorgverzekeraars, aan hen door de politiek opgelegd en niet waargemaakt, staat merkwaardigerwijs niet ter discussie. En dat is vreemd.

Zorgverleners en zorgverzekeraars vertrouwen elkaar voor geen meter. Dat bleek uit een onlangs gehouden onderzoek (van zorgverlenersvereniging VvAA) onder tweeduizend zorgverleners, waarbij nog geen 13 procent vertrouwen heeft in de regisseur van de zorg. Dat moet een negatief effect hebben op de zorgkwaliteit.

Suichies vraagt zich af wat die zorgverzekeraar in de eerste lijn nou eigenlijk toevoegt? Is het niet beter die regisseursrol te schrappen? Te beginnen bij de huisartsenzorg, de wijkzorg en de paramedische zorg (10 procent van de totale zorgkosten). De zorg het dichtst bij de burger, de zorg die is gebaat bij langdurige relaties, vertrouwen, kleinschaligheid, samenwerking en lokale of regionale netwerken, en eigenlijk zonder marktwerking.

Lees het hele artikel van Herman Suichies: Opinie: Ministers, leest u even mee? Zo simpel maakt u de zorg toekomstproof, door Herman Suichies, de Volkskrant, 13 april 2022: www.volkskrant.nl

Resultaten van brede verkenning van zorglandschap: Grote kloof tussen beleid en praktijk, Blogs Beroepseer, 17 februari 2022: https://beroepseer.nl

Afbeelding bovenaan is van Manfred Steger