Marijke Linthorst, tot 2 juni 2015 Eerste Kamerlid namens de PvdA, vraagt zich op de site van Sociale Vraagstukken af wat de Zorgverzekeringswet ons eigenlijk heeft opgeleverd? Linthorst behoort tot de zg. ‘drie PvdA-dissidenten’ die in december 2014 in de Eerste Kamer tegen de zorgwet van minister Schippers stemden.

De Zorgverzekeringswet (Zvw) werd ingevoerd op 1 januari 2006. De wet zou de zorg beter, goedkoper én voor iedereen toegankelijk maken. Bij de vormgeving ervan is uitgebreid aandacht besteed aan de risico’s die een grotere rol voor zorgverzekeraars met zich mee zou kunnen brengen. Er werd vooral gevreesd voor risico-selectie en concurrentie op prijs, in plaats van op kwaliteit.

Om deze zorgen te ondervangen, is er een acceptatieplicht voor zorgverzekeraars en een verbod op premiedifferentiatie: verzekeraars moeten iedereen die zich bij hen meldt als verzekerde accepteren en gelijke polissen moeten aan iedereen voor dezelfde premie worden aangeboden.

Linthorst concludeert tien jaar na invoering van de Zorgverzekeringswet dat de zorgkosten minder hard groeien dan voorheen, maar dat de kwaliteit en toegankelijkheid van de zorg in het gedrang zijn geraakt. Verzekeraars zijn massaal risico-selectie gaan toepassen. Selectie op groepskenmerken staat haaks op het idee dat mensen met een laag gezondheidsrisico meebetalen aan de kosten van mensen met een hoog gezondheidsrisico.

Zorgverzekering als consumptiegoed

Ook negatief is dat de zorgverzekering nu wordt gepresenteerd als een consumptiegoed, waar je zelf verantwoordelijk voor bent en die je zo goedkoop mogelijk moet aanschaffen. Natuurlijk zijn mensen zelf verantwoordelijk voor het afsluiten van een zorgverzekering, maar zijn zij ook in staat om dat op een afgewogen manier te doen? Mensen hebben de neiging om voor de goedkoopste verzekering te kiezen, een neiging die nog wordt versterkt door de spotjes van verzekeraars die mensen oproepen om vooral hun eigen voordeel na te jagen: betaal alleen voor wat je nodig hebt.

Burgers moeten zich ervan bewust zijn dat de Nederlandse zorg kwalitatief van hoog niveau is, en dat dit ook iets kost. De prijs van een polis mag niet zodanig zijn dat mensen zich er geen kunnen veroorloven, maar dat is iets anders dan het nastreven van zo goedkoop mogelijke polissen. Wie weinig verdient, is na verrekening van de zorgtoeslag € 7 per maand kwijt voor de goedkoopste niet-budgetziektekostenverzekering. Dat is niet reëel. Voor dat geld heb je nog niet eens een mobieltje.

Lees het hele artikel Wat heeft de Zorgverzekeringswet ons eigenlijk opgeleverd? door Marijke Linthorst, Sociale Vraagstukken, 30 juli 2015: www.socialevraagstukken.nl