‘Plan Boerenverstand’: We gaan een heel jaar plat!

Toen Arie Slob onze minister werd was er opluchting en blijdschap. Een man met hart voor onderwijs, een deugmens. Hij zou nooit domme besluiten nemen, nooit geld voor kind laten gaan, altijd zijn hart laten spreken.

Hij erfde de puinhopen van Sander Dekker die, zónder onderwijshart, met geld vóór kind en rendementsdenken nooit iets goed gedaan had voor onderwijs. Slob landde in een warm bad, genoot zichtbaar van zijn populariteit en deed alles wat goed was in zijn eerste periode. Tot de koek op was.

Hij had al het geld uitgegeven, bijna al Dekkers grote fouten hersteld, Slob kon gerust verwachten dat de rest van zijn termijn een toonbeeld van rust, reinheid en regelmaat zouden zijn. Het verborgen gebrek ‘lerarentekort’ had hij onderschat. PO in actie maakte duidelijk dat het zo niet verder kon, er gaan dingen structureel mis, het lerarentekort is structureel, het onderwijs knelt structureel, voor hoogvliegers, laagvliegers en alles wat er tussen zit. Docenten zijn moe, burnt-out, boos, machteloos, hulpeloos, apathisch en amechtig of juist activistisch, rebels, stakingsbereid en klaar met de onzin.

Die laatste groep wint het sinds PO in actie van de eerste groep maar met de moed der wanhoop. Ook in de tweede groep barsten soms docenten in tranen uit, stoppen, melden zich ziek, gaan elders werken. We schieten te kort, kinderen zijn al kansloos of kansrijk voor ze kleuteren, je postcode bepaalt je kansen. De ChristenUnie-minister gedoogt VVD beleid pur sang. Wil je nog een kans hebben, zorg dat je bijles krijgt, ga naar een particuliere school als je postcode hopeloos is, niks is onmogelijk, het is alleen een kwestie van betalen. De kansongelijkheid is fenomenaal. Is er toch nog iets fenomenaal. In de policortaal van De Staat van het Onderwijs heet dit:

“De afgelopen jaren bleek dat de verschillen tussen leerlingen in het onderwijs aanzienlijk zijn. Sommige groepen leerlingen en studenten krijgen in ons land niet de kans die ze verdienen; in het onderwijs en op de arbeidsmarkt. Ook leren we dat groepen leerlingen elkaar steeds minder tegenkomen omdat de segregatie in het onderwijs groeit”.¹⁾

Ondertussen heeft de minister het niet makkelijk, de teleurgestelde achterban staat in lichterlaaie, de PR-machine van OCW schiet in actie maar doet werkelijk bijna alles, alles en alles fout. Zouden zij hun minister willen saboteren, verdienen ze promotie.

Zo heeft OCW een onderwijscommunity online met betrokken docenten die graag mee willen praten over onderwijs. Ik weet dat, ik ben lid. Wij mogen meepraten over de kleur van de achtergrond in de video maar niet over de inhoud van die video. Werkelijk inhoudelijke vragen komen niet langs.

Ik begrijp dan ook niet dat OCW pabostagiair Merel van Vroonhoven, in haar vierde maand stage, aanneemt als aanjager aanpak lerarentekort. Je hebt een online forum met 150 betrokken, ervaren docenten en je benoemt een PABOstagiaire in

haar vierde maand. Je kunt een heel veld docenten niet harder beledigen. Zouden die docenten in de community van OCW niet veel nuttiger kunnen zijn?

Iets anders is dat ik, en vele docenten met mij, heel kitscherig hadden geloofd dat Merel van Vroonhoven de goede ziel was die haar auto met chauffeur aan de wilgen had gehangen om iets terug te doen voor kwetsbare kinderen als haar zoon. Niks aanjager OCW. Assepoester, Sneeuwwitje, Zwavelstokjes, Kleenex en goedkope sentimenten waar ik dus met open ogen ingestonken was. Dan voel je je vies. Goedkoop. Dom. Beledigd. Simpel. Naïef. Plots zie je vreemde verbanden, Merel had al heel snel een eigen column waarin ze beleidsblije dingen zei, bijvoorbeeld; ze zag wel iets in Ipad-docenten en zo. Had zij dat zelf geschreven? Vraagt de minister aan de viermaandsstagiaire: “Goh, zeg eens dat we wel wat met minder docenten toe kunnen?’ Is haar column een idee van de Volkskrant? Of betaalt het ministerie de Volkskrant voor een stukje non-trias politica? Ik keek uit naar haar columns!!!! Nu lees ik ze niet meer. Mijn maag draait om als men er over twittert. Een litteken op mijn naïeve zieltje. Sinterklaas die niet bestond? Weer niet! Doodeng dit. En zo pijnlijk. Bijna nog pijnlijker dan toen de minister, op de dag dat de werkelijk dramatische PISA-scores naar buiten kwamen, een foto van hemzelf voorlezend aan een kleinkind twitterde. “Kijk, ik ben een goede opa mijn kleinkinderen worden voorgelezen, iedereen die dat niet doet heeft de achterstanden aan zichzelf en zijn ouders te danken”.

Gisteren deed hij het weer. Half Nederland ligt plat vanwege de onderwijsstaking, hij gaat op bezoek bij een school waar ze de stakende docenten hebben vervangen door leerlingen uit het Voortgezet Onderwijs die later docent willen worden. Waar zou Arie zijn zonder onbevoegde docenten? Nu breekt hij een staking en ontloopt weer de stakende docenten die juist en masse naar Den Haag waren gekomen om langs zijn ministerie te demonstreren tegen zijn beleid. Adding insult to injury dus. “De minister is er niet, hij is naar een school waar kinderen jullie werk doen stelletje klaplopers”.

Iets anders dat zijn PR afdeling helemaal fout doet is het beeld scheppen van Rupsje Nooitgenoeg. Daar maakt niemand vrienden mee. Het veld heeft behoefte aan STRUCTUREEL geld. Wat doet de minister voor iedere staking, hij geeft INCIDENTEEL geld. De meeste mensen snappen dat verschil niet dus ik zal het even inzichtelijk maken:

Nijntje krijgt van papa en mama Pluis precies genoeg eten om niet dood te gaan, maar ze heeft geen calorieën over om lekker te kunnen spelen, ze wordt dus bijna gek en moet steeds huilen, ze slaapt slecht en heeft akelige nachtmerries. Iedere keer als Nijntje denkt: “Hier ga ik een boek over schrijven” gooit papa of mama Pluis een suikerklontje in haar bedje met de woorden: “Zo en nou weer lief zijn, je hebt vorige keer ook al een suikerklontje gehad! Ondankbaar rot kind!” INCIDENTEEL dat suikerklontje helpt niet. Nijntje iedere dag, STRUCTUREEL DUS, fatsoenlijk eten geven wel.

Arie Slob weet dit heus als geen ander, het is dezelfde man die destijds onze minister werd. Hij wil heus wel, hij is niet dom, hij begrijpt heel goed wat er gebeuren moet maar hij is netjes, hij heeft zich gecommitteerd aan een regeerakkoord en heeft een baggerslecht PR-team dat hem steeds de domst mogelijke dingen laat doen. Hij is te netjes om ze allemaal achter Sander Dekker aan te sturen die zo’n team helemaal niet nodig heeft om domme dingen te doen.

Ik spreek docenten die gedesillusioneerd zeggen dat Slob het niet begrijpt, dat het hem niet kan schelen, dat wij hem niet kunnen schelen, dat onderwijs hem niet kan schelen, dat hij ons minacht, dat ze hem meer verachten dan Dekker omdat ze van hem geen verwachtingen hadden. Dat is de pech van Slob. Mensen hadden verwachtingen. Hoop. Die leek even terecht. Die was misschien ook wel even terecht. Maar nu is het op. Opperdepop. De koek is op. De minister is te netjes. Hij gaat Mark Rutte geen ultimatum stellen.

De bal ligt dus bij ons. Wachten op verkiezingen… ja, en wat stemmen we dan? Er is geen Onderwijspartij, iedereen vindt dat een slecht idee. Ik nog steeds niet maar goed, stemmen gaat dit dus niet oplossen. Wat dan wel?

Ik ben tegen staken, ik vind de achterstanden rampzalig genoeg. Ik meld me nooit ziek, ik wil de kinderen niet benadelen en ik vind het belangrijk dat ze zien dat ik niet met een drupneus en een tikje verhoging thuis blijf. Ik ben al eens met een abces in mijn kaak, onder de morfine, tegen de vlakte gegaan in een les. Soms kies je te laat voor jezelf, maar staken vind ik echt een rot middel omdat je specifieke groepen dupeert.

Plan Boerenverstand

Dat probleem is er niet als we een heel jaar plat gaan… dan duperen we niemand. Schooljaar 2020-2021 bestaat gewoon niet voor funderend onderwijs! Briljant. Als ik de baas zou zijn van OCW dan besloot ik dat:

Het schooljaar 2020-2021 is voor de leerlingen een jaar van ontdekking. Ze mogen lekker knoeien met Ipads, op pad met hun ouders, logeren bij leuke mensen zonder strafblad, boswandelingen maken en strandjutten. Ze zijn vrij! Om te groeien, te ontdekken, naar Walhallab te gaan, buiten te spelen, hutten te bouwen of naar de muziekschool of de bieb te gaan, die vanaf 2020-2021 gratis zijn net als alle sport en scouting. OCW trakteert!

Het schooljaar 2020-2021 is voor de docenten een jaar van ontwikkeling. De docenten die nu tegen de Burn-out aanzitten mogen een jaar herstellen. Zonder poortwachter, gezeur of bedrijfsarts. Breien, yoga, zwemmen, slapen, pillen, lezen, vakantie, wat ze maar willen. Een heel jaar aansterken, evenwicht terugvinden zodat ze schooljaar 2021-2022 weer gezond op kunnen staan.

Voor de docenten die nog niet tegen de Burn-out aanzitten is het ook een jaar van ontwikkeling, zij mogen gratis naar de HBO of Universiteit om zich bij-of om te scholen tot expert op hun vakgebied of, en dat is echt het bonuspunt van dit plan, tot expert PASSEND onderwijs. Als we dan met ons allen besluiten dat passend onderwijs belangrijk is, dan moeten we misschien ook passende docenten gaan maken. Een heel jaar gratis studeren plus de garantie dat je een schaal omhoog gaat lijkt me een hele mooie manier om docenten te belonen voor hun inzet. De docenten die nu niet kunnen studeren vanwege ziekte of Burn-out mogen dat later in hun eigen tempo doen, tegen identieke voorwaarden vanzelfsprekenderwijs.

Het schooljaar 2020-2021 is voor het Onderwijsmiddenveld een nachtmerrie. Dat is het plan, zij moeten zichzelf grotendeels opheffen en zullen dat niet met liefde doen. Ook zij moeten zich ontwikkelen. Als ze dan zo’n groot hart voor Onderwijs hebben, nou, dan mogen ze voor de klas. Ze hebben het hele jaar om zich te specialiseren.

De subsidie voor hun cluppies stopt per 1 september 2020 dus ze zullen wel moeten. Alle raden zijn opgeheven. De bestuurders van de raden mogen niet terug naar de klas, zij krijgen een beroepsverbod en mogen uitsluitend aan de slag op een departement waar op dat moment Sander Dekker aan het hoofd staat. Onder Rutte IV is dat trouwens naar alle waarschijnlijkheid Zorg. Hij mocht eerst Onderwijs slopen, nu Justitie, Zorg is de logische volgende stap. Daar kan nog veel stuk.

Het schooljaar 2020-2021 is voor de medewerkers van OCW een topjaar. Alle docenten van Nederland, inclusief middenveld, iedereen die in 2021-2022 voor de klas wil moet zich in een REGISTER plaatsen met daarin de volgende gegevens:

Naam

Geboortedatum        (zodat OCW de pensioendatum kan incalculeren)

Woonplaats               (zodat OCW kan zien waar de docenten ingedeeld kunnen worden)

Vak                              (zodat OCW kan inschatten waar en wanneer er tekorten ontstaan)

Bevoegdheid/graad  (zodat OCW de salarissen juist kan berekenen)

Rekeningnummer    (zodat OCW de salarissen kan overmaken)

Dit is precies wat OCW al jaren wil, een sluitend register en het is ook precies wat het veld wil want niemand is meer afhankelijk van de welwillendheid van zijn bestuur. Alle salarissen gaan via een druk op de knop van OCW inclusief herindexaties. De lumpsum is hiermee de facto afgeschaft, dus geld is er zat. Ik zie niet wie hier tegen kan zijn. Ja, het middenveld, die bal spaghetti waar Edith Hooge het over had. Opgelost al dente!

Dit plan regelt alles, geen lerarentekort meer, de salarissen gaan fors omhoog in PO en VO door al die hoger opgeleide docenten, de docenten zijn weer gezond en gemotiveerd, de lumpsum gaat niet meer naar prestigeprojecten, alles mooi op tijd voor de komende verkiezingen maar er is een man voor nodig met moed. Die niet bang is om iets radicaals te doen en die niets anders wil dan het goeie. Voor onderwijs, voor docenten, voor hoog, laag en middenvliegers, die thuiszitters wil helpen (Oh ja, vergeten te zeggen dat alle kinderen die nu het stempel ONLEERBAAR hebben gekregen gewoon naar school mogen als ze dat willen, waar dan ook, en als dat niet zo is graag namen en rugnummers) en Passend Onderwijs past.

Voor de volledigheid, toen ik zei dat het PR-team van OCW bijna alles, alles, alles fout deed, toen vergat ik de Praktijkspiegel. Een keer per twee maanden ongeveer nodigt OCW docenten uit om, in klein comité mee te praten over een specifiek onderwerp. Dat zijn nuttige sessies omdat je rechtstreeks spreekt met vakgenoten die iets intelligents zeggen en die dat doen onder het notulerend oor van een junior medewerker die graag wil helpen. Ik vind dat hele waardevolle sessies. Vroeger liet de minister zich daar nog wel eens zien, maar dat gebeurt eigenlijk niet meer. Hij zal de specifieke vragen beu zijn denk ik. Met plan Boerenverstand zal hij de moed om het echte gesprek aan te gaan ongetwijfeld terug vinden. Zijn gezondheid zal opknappen, zijn haar zal weer gaan glanzen en over een paar jaar, als de rust is wedergekeerd, onder Rutte IV zal hij, terugkijkend op wat hij dan inmiddels vertederd plan #Slob noemt, zien dat het goed was….

Noot
¹⁾  https://www.gelijke-kansen.nl/actueel/nieuws/2019/04/19/congres-de-staat-van-het-onderwijs-2019

Zie ook: Een Aisopische fabel over onderwijsvernieuwingen, of hoe boerenverstand ons moet redden, door Charlotte Goulmy, Blogs Beroepseer, 29 april 2019: https://beroepseer.nl

Charlotte Goulmy is lerares Frans

Afbeelding bovenaan is van Gerd Altmann