Wie is hier nou gek…

“Als hulpverlener word je vooral beoordeeld op grond van je productie en niet op de inhoudelijke kwaliteit van je werk. Voor de dagelijkse praktijk betekent dit ’s ochtends en vooral ’s avonds aan de computer zitten en minder tijd voor de patiënten. Vaak moet je de deur dicht doen om tijd voor de computer te hebben. Als een patiënt binnenkomt, zitten we met het gezicht naar de computer en de rug naar de patiënt. Is dit het einde van de dialoog? Vroeger zat ik niet aan de computer, maar bij de patiënt aan de ontbijttafel! De invoering van normtijden en elektronische dossiers heeft hier een einde aan gemaakt. Deze ontmenselijking heeft onoverzienbare gevolgen voor het vertrouwen tussen hulpverlener en patiënt.

‘Ben jij nu gek geworden of ik?’, vroeg een patiënt die ik al dertig jaar ken mij onlangs. ‘Weet je wat, we gaan die paperassen verbranden op de brandstapel van Jeanne d’Arc en dan smeren we hem. We moeten hier weg!’ zei een patiënt toen hij me achter de computer zag met de enorme stapel formulieren op mijn bureau.
Hij ziet haarscherp hoe ik onder de hele toestand lijd en wil me uit mijn dwangbuis bevrijden. De wereld van de psychiatrie staat op z’n kop. Vroeger waren het de patiënten die in een dwangbuis zaten. Ook de taal tussen ons is veranderd. Vroeger spraken we een taal die voor beiden begrijpelijk was, omdat die wortelde in jarenlange gemeenschappelijke levenservaring. Nu sluipt een vreemde taal ons dagelijkse leven binnen. Als ik over het levensprobleem van een patiënt praat, moet ik weer een diagnose gebruiken. Terwijl we jarenlang probeerden dit levensprobleem te begrijpen en er samen aan te werken, moet ik het nu opnieuw stigmatiseren en objectiveren. Ook dit leidt tot vervreemding. Vonden we vroeger soms dat patiënten verward spraken, nu heeft de patiënt de indruk dat ík verward spreek.”

Bron: Bezieling en beheersing, door Detlef Petry. Deviant, september 2007: www.tijdschriftdeviant.nl/teksten/054art01.pdf