Het alternatief voor de zorg

De bundel Het alternatief voor de zorg – een initiatief van stichting Beroepseer en de vereniging van zorgprofessionals VvAA – is samengesteld door Jos de Blok, directeur en oprichter van Buurtzorg Nederland;  Herman Suichies, huisarts en bestuurslid van de Vereniging van Praktijkhoudende Huisartsen; radiologe Lewi Vogelpoel en Thijs Jansen, directeur en medeoprichter van Stichting Beroepseer. De samenstellers vinden dat er snel grote veranderingen nodig zijn in de gezondheidszorg. De zorg draait namelijk teveel om geld en spreadsheets.

Uit onderzoek waarover het boek publiceert blijkt dat Nederlandse ziekenhuizen jaarlijks 20 procent van het budget kwijt zijn aan overheadkosten. Geld dat niet aan zorg wordt besteed. Onderzoekers Jeffrey Stevens en Corné van der Meulen berekenden dat van elke vijf euro die er naar ziekenhuiszorg gaat, er één euro opgaat aan bureaucratie. Opvallend is dat grote ziekenhuizen nauwelijks efficiënter kunnen werken dan kleine ziekenhuizen. Met bijna 25 miljard euro is ziekenhuiszorg de grootste kostenpost binnen de gezondheidszorg. Als de resultaten van het onderzoek gegeneraliseerd worden zou dat betekenen dat ongeveer 5 miljard van het totale budget van ziekenhuizen opgaat aan bureaucratie.

De samenstellers zijn ook kritisch over de rol van zorgverzekeraars. Vier op de vijf zorgverleners heeft een klein of zeer klein vertrouwen in de goede intenties van zorgverzekeraars, zo blijkt uit onderzoek van het Nivel onder ruim 2.000 zorgprofessionals dat in het boek wordt gepresenteerd. Bijna drie kwart van de zorgprofessionals geeft bovendien aan weinig vertrouwen te hebben in de deskundigheid van zorgverzekeraars. Het vertrouwen daalde sinds 2006, het jaar dat de zorgverzekeringswet werd ingevoerd, met tien procent. Naarmate zorgverleners meer invloed van zorgverzekeraars ervaren, neemt de kans dat zij weinig vertrouwen hebben in zorgverzekeraars toe, zo stellen de onderzoekers.

De kern van het boek is dat goede en betaalbare zorg alleen mogelijk is als het gehele zorgstelsel dienstbaar is aan de relatie tussen patiënten en zorgverlener. De blik in het zorgstelsel is nu gericht op de macht daarboven, maar moet zich naar de werkvloer verplaatsen. Om die reden bevat het boek interviews met patiënten en hun zorgverleners. Verder staan er in het boek analyses van situaties in diverse sectoren en artikelen met ervaringen en ideeën over hoe het alternatief eruit moet zien.
Uit de besproken voorbeelden in het boek blijkt dat de zorg anders kan worden georganiseerd: “Laten we met zijn allen eens ‘omdenken’. Daar zijn inmiddels al genoeg aanknopingspunten voor. De organisaties die erin slagen werkelijk te organiseren vanuit het oprechte en authentieke besef wat er nodig is voor concrete, individuele goede zorg, boeken in alle opzichten voortreffelijke resultaten…
Hun zorg kost minder dan de ‘traditionele’ organisaties met veel zorgbureaucratie en management. Er zit ons inziens veel in de volgende praktische wijsheid: ‘Als je focust op kosten, gaat de kwaliteit omlaag; als je focust op kwaliteit gaan de kosten omlaag’.”

Het alternatief voor de zorg sluit af met een manifest waarin de gewenste nieuwe koers is samengevat.

Klik hier voor de inhoudsopgave van Het alternatief voor de zorg.

Het alternatief voor de zorg – Humaniteit boven bureaucratie, onder redactie van Jos de Blok, Thijs Jansen, Herman Suichies, Lewi Vogelpoel, Uitgeverij Boom Amsterdam, 347 p., november 2015, € 25,-

In maart 2016 is een verkorte versie
(tweede druk) verschenen:
Het kleine alternatief voor de zorg
voor € 17,50. 
Bestellen kan bij Beroepseer: 
www.beroepseer.vrijeboeken.com 

In deze verkorte uitgave zijn niet opgenomen de gedichten:
– Koude kleren van Elma van Haren
– Beschiet het papier van Arnoud van Adrichem
– Bureau voor de ander van Arjen Duinker
Artikelen:
– Humaniteit en doelmatigheid in de zorg: twee kanten van dezelfde medaille? 
door Hans Maarse en Dirk Ruwaard
-Van erkend professional naar potentiële overtreder. Veranderende rolverwachtingen van zorgprofessionals in 15 jaar dbc-beleid, door Andrea Frankowski
– Hoe de dominante economische beleidsblik de morele motivatie van artsen systematisch ontkent, 
door Nicolas Da Silva
– Overpeinzingen bij een gewone werkdag in de geestelijke gezondheidszorg, door Alan Ralston
– ‘Het liefste ziekenhuis van Nederland’ 2. Anders kijken, leren en doen in de zorgpraktijk. 
Interview met Rita Arts en Marcel Boonen
– ‘Het liefste ziekenhuis van Nederland’ 3. Over menslievende zorg in de complexe context van een ziekenhuis. Interview met Marlies Overdijk
– Indicatoren? Gewoon opnieuw beginnen, maar nu ‘van binnen naar buiten’, door Wim Schellekens

Recensies

Boek: Het kleine alternatief voor de zorg, door Joke van der Meer, Onderwijs en Gezondheidszorg, september 2016: https://onderwijsengezondheidszorg.nl

Goede en betaalbare zorg is haalbaar, door Bèr Pleumeekers, Huisarts en wetenschap, 31 juli 2016. 
Klik hier.

Terug naar de menselijke maat, door Huib de Vries, Reformatorisch Dagblad, 20 juli 2016: Klik hier.

Exceptionalisme, Arts en Auto, 28 juni 2016: www.artsenauto.nl

Het alternatief voor de zorg, Zorgvisie, 31 maart 2015. Klik hier.

Het alternatief voor de zorg, NBD Biblion, vakblad voor de bibliotheek- en mediatheekbranche, 2 maart 2016. Klik hier.

Perestrojka in de zorgsector, Maatwerk, vakblad voor professionals in sociaal werk no 1, februari 2016.Klik hier.

Recensies Het alternatief voor de zorg: ‘Een met bevlogenheid en visie samengesteld boek’. ‘Verplichte kost voor bemoeiclubs’, Blogs Beroepseer, 22 februari 2016. Klik hier.

Pleidooi voor revolutie in de zorg, Sociale Vraagstukken, 17 november 2015: www.socialevraagstukken.nl

“Het alternatief voor de zorg’, felle aanval op het zorgstelsel, door Eelke van Ark, Follow the money, 17 november 2015: www.ftm.nl