Nieuws over integrale bekostiging medisch specialisten, MSB’s, DBC’s en ambulancezorg

De nieuwsbrief Natuurlijk in Beweging van maart 2016 is gewijd aan de medisch specialistische zorg. Bijvoorbeeld: Hoe is de stand van zaken sinds de invoering van de integrale bekostiging?
In het in 2011 gesloten akkoord tussen het Ministerie van Volksgezondheid (VWS), de Orde van Medisch Specialisten (OMS) en de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen was afgesproken om per 1 januari 2015 integrale bekostiging in de ziekenhuizen in te voeren. Waar de medisch specialist voorheen zijn aandeel in de zorg apart declareerde, werd dit met ingang van 2015 voorbehouden aan de ziekenhuizen. Het zelfstandig declaratierecht van de medisch specialist werd afgeschaft.

Met het verliezen van dit declaratierecht kwam ook de fiscale status van het vrije ondernemerschap onder druk. Uiteindelijk werd tussen de OMS en de ministeries van VWS en Financiën onderhandeld dat, ondanks het verlies van het declaratierecht, een vrij keuze tussen vrij beroep en dienstverband moest blijven bestaan. Hiervoor werden drie modellen ontwikkeld:
1. behoud van vrij ondernemerschap in een Medisch Specialistisch Bedrijf (MSB)
2. als aandeelhouder van het ziekenhuis (het participatiemodel)
3. in loondienst van het ziekenhuis

Het merendeel van de vrijgevestigde medisch specialisten heeft zich per 2015 georganiseerd in een van de zeventig MSB’s. Het participatiemodel is nauwelijks van de grond gekomen. De uitwerking hiervan was, en is, zeer ingewikkeld. De keuze voor dienstverband bleek voor de meeste specialisten uiteindelijk geen reële optie.

Hoge eisen samenwerking ziekenhuisbestuurders en MSB-bestuurders

Onderzoek door de School for Business and Society TIAS – in opdracht van VWS – onder dertig ziekenhuizen naar de invloed van de oprichting van het MSB op de besturing van het ziekenhuis heeft uitgewezen dat bij de vormgeving van het samenwerkingsmodel het accent primair heeft gelegen op het veilig stellen van de fiscale ondernemingsfaciliteiten en in mindere mate op het optimaliseren van de bestaande samenwerking tussen raad van bestuur en medisch specialisten. De ziekenhuisbestuurders zijn voor hun directe invloed op de individuele medisch specialist meer afhankelijk geworden van hun samenwerking met het MSB-bestuur. Dit stelt hoge eisen aan zowel de samenwerking als aan de onderlinge verhoudingen tussen ziekenhuis- en MSB-bestuurders.

TIAs concludeert dat het samenwerkingsmodel met een juridisch, fiscaal en financieel zelfstandig MSB (coöperatie of maatschap) naast de ziekenhuis-stichting in vrijwel alle ziekenhuizen geresulteerd heeft in meervoudige en complexe organisatie- en governance-structuren die onder kritieke omstandigheden een risico voor de bestuurbaarheid en het toezicht kunnen vormen. Goed bestuur en toezicht is daardoor nog belangrijker geworden. Er zijn ziekenhuizen waar de samenwerking tussen raad van bestuur en MSB goed lopen binnen een context van vertrouwen en informeel overleg. Binnen de ziekenhuizen waar een dergelijke cultuur van vertrouwen en informeel overleg ontbreekt, is het voor bestuurders aanzienlijk moeilijker geworden om beperkingen van formele bevoegdheden, die voortvloeien uit het samenwerkingsmodel, te dempen.

Ook positieve geluiden over invoering Medisch Specialistisch Bedrijf

Naast alle kritiek zijn er ook genoeg positieve geluiden te vernemen over de invoering van het MSB. In Medisch Contact van 10 december 2015 beschrijven vier betrokken specialisten in een opiniestuk dat het MSB juist de organisatiegraad, doelmatigheid en innovatiekracht van de medisch specialisten kan verbeteren. Waar voorheen door specialisten voornamelijk vanuit de eigen vakgroep werd geredeneerd, is nu sprake van een vakgroepoverstijgende visie. Dit leidt tot een sterkere cohesie van de medisch specialisten onderling.
Naast het meer bedrijfsmatige werken en zich bewust worden van de kosten, is het ook zo dat het MSB kan gaan fungeren als broedplaats voor nieuwe vormen van zorgverlening. En er komt ruimte voor nieuwe professionals, zoals de verpleegkundig specialisten en physician assistants

Meer nieuws over het MSB en de medisch specialistische zorgt betreft subsidieregelingen, investeren in een verbouwd ziekenhuis, medisch specialisten die massaal nieuwe bedrijven starten: 38.000 medische centra voordagbehandeling en MSB’s, financiering en beheer van groupers of applicaties die zorgproductcodes toekennen aan verleende zorg, kwaliteitsmetingen van ziekenhuizen die 80 miljoen euro per jaar kosten.

Twee andere onderwerpen die aan bod komen zijn het DBC-systeem en de Ambulancezorg. Korte berichten gaan over de VAR die per 1 mei 2016 verdwijnt en de voortzetting van het Landelijk Schakelpunt. Interessant zijn de berichten over de Inspectie die in gesprek is over sturen op verantwoord functioneren en het belang van collega’s bij disfunctionerende zorgverleners.

Klik hier voor de nieuwsbrief Natuurlijk in beweging van maart 2016.