Gewoon, zórg
Zinnige zorg, persoonsgerichte zorg, waardegedreven zorg, passende zorg, liefdevolle zorg. Allemaal termen die veel partijen in en rondom de zorg bezigen. Termen die lekker bekken en het ongetwijfeld goed doen voor wat betreft campagnes, marketing, beleidsplannen, projectvoorstellen, subsidieaanvragen en het vullen van congressen en bijscholingen.
Waar echter nog vaak en makkelijk aan voorbij gegaan wordt is dat zorg altíjd zinnig, persoonsgericht, waardegedreven, passend en liefdevol is. Is het dat niet, dan is überhaupt geen sprake van zórg. Eerder slechts van een (opeenstapeling van) interventie(s).
Juist zorg is iets wat dit soort bijvoeglijk naamwoorden niet behoeft. Het in communicatieve jasjes als deze gieten leidt dan ook niet zelden af van waar het echt over zou moeten gaan:
gewoon, zórg.
Zorg is te veelomvattend, te complex en te belangrijk om te reduceren tot iets wat slechts een kenmerk is van zorg. Het is tijd de complexiteit en aard van zorg veel breder dan nu te onderkennen en te respecteren. Daar echt recht aan te doen en dus ruimte te geven en te nemen voor kijken, duiden, doen en verantwoorden vanuit zórg. In woord en daad. In beleid en praktijk.
Zorg is pas zorg als het bijdraagt aan wat ertoe doet voor een mens. In die unieke situatie, in dat leven, op dat moment. Dat is al hartstikke ingewikkeld en vrijwel nooit af (ondanks dat nog steeds veel mensen zorg, om welke reden dan ook, vooral denken te kunnen vangen in meetsystemen, excel-sheets, ranglijstjes en zo meer).
Overigens geldt voor iets als leiderschap dezelfde redenering als voor zorg.
Moreel leiderschap, dienend leiderschap, waardegedreven leiderschap, lerend leiderschap. Eveneens allemaal mooie woorden, maar ook wat leiderschap betreft geldt: als het niet moreel, dienend, waardegedreven en lerend is, is überhaupt geen sprake van leiderschap, maar slechts van leiding.
Echt leiderschap zit daarbij in mensen zelf. Het is een keuze, geen positie. En het is iets waar juist bij partijen in en rondom de zorg, meer dan ooit, behoefte aan bestaat, wil de zorg langzaamaan over de gehele breedte echt zinniger, persoonsgerichter, meer waardegedreven, passender en liefdevoller worden.
Luc Pluijmen