Keurmerken en rankings, zoals ze in Elsevier en het Algemeen Dagblad, zijn een uiting van de toenemende druk op professionals om samen te werken, kwalitatief hoog te presteren en transparant te zijn over prestaties. Dit legt druk op de autonomie van professionals, zoals verpleegkundigen. Wat doet dit met de motivatie van verpleegkundigen?

In het voorjaar van 2013 deed ik in een academisch ziekenhuisonderzoek naar de invloed van een normenkader op de motivatie van verpleegkundigen. De verpleegkundigen bleken enerzijds behoefte te hebben aan sociale betrokkenheid en goede samenwerking op het werk. Anderzijds verkleint betrokkenheid bij het werk de autonome ruimte. Een paradox, omdat autonomie juist een motiverende factor is.
Hetzelfde geldt voor normen. Enerzijds geven normen helderheid over de eisen waar het werk aan moet voldoen. Anderzijds motiveert het verpleegkundigen juist als ze in de alledaagse hectiek goed werk kunnen leveren door hun ervaring en expertise in te zetten. Dit betekent ook dat er soms van normen wordt afgeweken. Dit blijft een zoektocht naar balans: normen zijn er om nageleefd te worden, maar soms ook om juist niet nageleefd te worden. In die laatste gevallen is vertrouwen op de professionele invulling van de autonomie door verpleegkundigen noodzakelijk. Dit is niet te meten, maar wel cruciaal voor kwalitatief hoogwaardige zorg.

Klik hier voor downloaden van mijn onderzoek Autonomie vereist, vertrouwen verplicht – Een onderzoek naar hoe verpleegkundigen hun motivatie ervaren en hoe dit wordt beïnvloed door het JCI-model, 2013.