Skip to main content

Jan Prij

Opstaan voor beroepseer is urgenter dan ooit

“Wordt de tegenstem van ambtenaren wel voldoende gehoord? Ik ben ervan overtuigd dat binnen de Nederlandse Zorgautoriteit er voldoende ambtenaren zijn met het schaamrood op de kaken over de gang van zaken in de organisatie. Net zoals er voldoende ambtenaren waren binnen de Belastingdienst om te waarschuwen tegen de onuitvoerbaarheid van een toeslagsysteem, of voor de problemen verbonden aan de overdracht van PGB. Mijn oproep aan u is om de verslaving aan transparante controleerbare systemen aan te pakken door daar een ander soort transparantie tegenover te stellen, een transparantie waarbij uw liefde voor de publieke zaak blijkt, op een stevige, niet naïeve manier. Breng in beeld hoe de operaties mogelijk niet kunnen bijdragen aan wat de bedoeling is… laat zien hoe door de doorvoering van grootschalige tekentafelprojecten de menselijkheid kan zoekraken, hoe de beoogde effecten uit het zicht kunnen raken en hoe mensen in de knel kunnen raken”.

Dat zei journalist Marc Chavannes op de Goed Werk Hub-bijeenkomst Ambtelijk vakmanschap als morele verantwoordelijkheid? in het LEF-Future Center in Utrecht op 17 april 2015. Daar sprak Thijs Jansen, directeur van Stichting Beroepseer, zich uit tegen managementtaal over morele verantwoordelijkheid die ongemakkelijke keuzen versluiert en typeerde Gabriël van den Brink, hoogleraar Maatschappelijke bestuurskunde, professionals als ‘morele grenswerkers met een signaalfunctie’. Zij zien waar de menselijkheid in het systeem verloren dreigt te gaan, waar het concrete leven met geweld in de mal van het systeem wordt gedrukt. Ze belichamen de morele rem op machtsuitoefening.
In deze Goed Werk Hub sessie op het scherpst van de snede deelden bovendien ruim vijftig professionals hun ervaringen: Opkomen voor beroepseer is urgenter dan ooit geworden!

Klik hier voor het volledige Verslag bijeenkomst Ambtelijk vakmanschap als morele verantwoordelijkheid?: https://beroepseer.nl

tegels ambtelijk vakmanschap als morele verantwoordelijkheid

Tegeltjeswijsheid: Deelnemers schreven op een tegel wat hun bezighoudt. Dat leverde een divers beeld op van opvattingen en wensen omtrent professionele ruimte en moraliteit op het werk.

Hoe slim is de kenniseconomie?

Nog nooit was het historisch en institutioneel geheugen van organisaties zo kort als tegenwoordig. Ondertussen is er een groot tekort aan vaklui en zijn promovendi in bepaalde vakgebieden niet meer te vinden. Misschien wordt het tijd, zo constateert de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid in het recente rapport Naar een lerende economie. Investeren in het verdienvermogen van Nederland, om de kwaliteit van het onderwijs en de kenniseconomie op een andere leest te schoeien, met meer nadruk op de verspreiding van bestaande kennis zodat we ook werkelijk een ‘ lerende economie’ worden.

Economische activiteiten zijn abstract en wereldvreemd geworden
Mijn suggestie voor de herijking van de kenniseconomie is om haar een body te geven. Veel te lang is kennis letterlijk als de hoofdzaak gezien. Deze misvatting waardoor denken en doen van elkaar zijn gescheiden, heeft tot een steeds verdere abstrahering van economische activiteiten geleid. Ze zijn wereldvreemd geworden, losgezongen van de tijd en ruimte waarin ze zijn ontstaan. De ineenstorting van de nieuwe economie eind jaren negentig en de huidige financiële, economische en ecologische crisis kunnen als gevolgen van deze wereldvreemdheid worden gezien.
Er heeft zich een vorm van kapitalisme doorgezet waarin bedrijven zelf handelswaar en de economie footloose zijn geworden. We verliezen intimiteit door wat wel de ‘ontlijving’ van de economische orde wordt genoemd, een virtualisering waarin niet de reële economie maar ondoorzichtige, financiële producten de dienst uitmaken.
Alleen door de traditie van de ambachtsman te herontdekken en een liefdesverhouding te ontwikkelen tot ‘de materialiteit der dingen’ kan de kenniseconomie geloofwaardig gestalte krijgen.

Klik hier voor verder lezen van mijn betoog: Hoe slim is de kenniseconomie?