Smoel

Het begint met de constatering dat een organisatie een beetje is ingedut. Dat blijkt dan te betekenen dat de medewerkers weliswaar gewoon behoorlijk  hun werk doen, maar de beleidsmakers, in dit geval de Nederlandse en Vlaamse overheid,  vinden de organisatie niet zichtbaar genoeg. Zichtbaarheid en maatschappelijke relevantie moeten vergroot worden. En natuurlijk kan dat ook prima samengaan met bezuinigingen en een flinke portie wantrouwen tegenover de zittende werknemers, die wat komt gelaten afwachten. Want wie kan er nu iets hebben tegen een “frisse wind”. Wat dan volgt is al even voorspelbaar. Er komt een nieuwe man/vrouw, die het als zijn/haar taak vindt de organisatie “meer smoel” te geven.

Eerlijk gezegd verwacht je zo’n cliché niet bij een club, die zich Taalunie noemt, maar dit is de  taal van het hedendaagse management; universeel en onverbiddelijk clichématig. Ongetwijfeld moet de uitstraling ook meer sexy worden. Het rendementsdenken vertaalt zich via het beleidsplan in kreten als “meer als een bedrijf werken”, “vraaggericht”, de nadruk dient meer komen te liggen op communicatie. Een nieuwe manager, vol van dadendrang, zet meteen de toon. Bij zijn kennismaking met de werknemers zegt hij dat hij de helft van het personeel het liefst ziet vertrekken. Maar dat heeft hij later natuurlijk weer niet zo gezegd volgens zijn woordvoerders.  De frisse wind blijkt een tornado te zijn, die de inhoudelijke deskundigen wegblaast en zijn verwoestende of reinigende werking, het is maar net hoe je het wilt zien, over de organisatie laat neerkomen.

 Ook de rest is voorspelbaar. De nieuwe algemeen secretaris heeft van taalbeleid geen kaas gegeten maar ziet dat zelf als een voordeel. Beslissingen worden in kleine kring doorgedrukt Met zijn eerste optreden heeft de  leider een angstcultuur in gang gezet, die weer aanleiding geeft tot anoniem geuite kritiek, die vervolgens weer gebagatelliseerd wordt. Daar zijn  communicatiemedewerkers wel bedreven in. Het is allemaal niet zo bedoeld, zegt men en veel critici praten elkaar alleen maar na. Fouten worden toegegeven en er is begrip voor onzekerheid met betrekking tot de veranderingen. “De nieuwe lijn is voor een aantal mensen nog niet duidelijk, maar die duidelijkheid wordt nu wel gecreëerd”, aldus een woordvoerder. En daar moet men het dan maar mee doen.

 Volkskrant, 9 juni 2015: “Taalunie dreigt uiteen te vallen”; voorpagina: www.volkskrant.nl