Poldermodel zorg in crisis
De kosten in de zorg blijven fors stijgen. In het begin van dit nieuwe jaar wordt bijvoorbeeld bekend dat de uitgaven aan de geestelijke gezondheidszorg gestegen zijn van 2,6 miljard in 2000 naar 4,5 miljard euro in 2007. Dat is niet mis. En dan hebben we het nog maar over een deelsector. Om oplossingen te vinden voor de problemen die uit die kostenstijgingen voortkomen is er vertrouwen nodig tussen het ministerie van VWS en het veld. Hier zou het vermaarde poldermodel zijn zegenrijke werk kunnen doen. De werkelijkheid lijkt anders. Er is veeleer sprake van een toenemend wantrouwen tussen de organisaties uit het veld en het ministerie van VWS. Dat blijkt onder andere uit twee recente rechtszaken die aangespannen zijn door het veld. In de thuiszorg is de branche-organisatie Actiz erin geslaagd een extra bezuiniging van 70 miljoen euro tegen te houden via de rechter. Dat werd vandaag bekend.
De rechter in Den Haag heeft staatssecretaris Jet Bussemaker van VWS verboden de korting per 1 januari 2009 door te voeren. Actiz had een kort geding aangespannen, omdat de thuiszorg vond dat Bussemaker eerdere afspraken schond. De thuiszorg moest in 2008 115 miljoen bezuinigen door doelmatiger te werken. Volgens de thuiszorg is dat gelukt en was er beloofd dat er in dat geval niet bezuinigd zou worden. De andere recente rechtszaak werd aangespannen door de Landelijke Huisartsenvereniging. Die viel echter negatief uit voor de huisartsen.
De door minister van Volksgezondheid Ab Klink geplande bezuinigingen op de huisartsenzorg mogen doorgaan. Volgens de huisartsen was de bezuiniging van 68 miljoen euro in strijd met afspraken met de CDA-minister, maar de rechter in Den Haag is het daar niet mee eens. Volgens de Landelijke Huisartsen Vereniging zijn in september vorig jaar afspraken gemaakt met de minister over de afhandeling van budgetoverschrijdingen in 2006 en 2007. Overeengekomen zou zijn dat die niet meer worden meegenomen in de bezuinigingen van Klink, omdat de huisartsen anders dubbel zouden moeten betalen. De kortgedingrechter heeft de tekst van de afspraken doorgelezen, maar vindt die niet concreet genoeg. Ook uit het verslag van een vergadering van de LHV in mei vorig jaar blijkt volgens de rechter niet dat er afspraken zijn gemaakt zoals de huisartsen die uitleggen. Beide rechtszaken scheppen duidelijkheid in hoog opgelopen conflicten, maar de verhoudingen zijn er per saldo beslist niet beter op geworden. Het vertrouwen over en weer is ver te zoeken.
Hoe komen Staatssecretaris Bussemaker en minister Klink weer on speaking terms met respectievelijk de thuiszorginstellingen en de huisartsen? Dat moet op korte termijn gebeuren, anders kunnen er in de laatste jaren van dit kabinet geen zaken meer gedaan worden en zullen de problemen alleen maar toenemen. Met alle gevolgen van dien voor de professionals, de patiënten en (niet te vergeten) de staatskas.
Advies: geef het veld de ruimte en de tijd om mee te denken over oplossingen voor de problemen die het ministerie op de zorg ziet afkomen.
Kortom: ga weer eens echt polderen!