Zestig procent van de psychiatrische patiënten heeft ook lichamelijke aandoeningen en dertig procent van de patiënten met een lichamelijke aandoening heeft ook psychiatrische problemen. Een blinde vlek in de medische wereld omdat er vooral vanuit specialismen behandeld wordt, volgens Wiepke Cahn, hoogleraar Lichamelijke gezondheid bij psychiatrische aandoeningen bij het UMC Utrecht Hersencentrum. Tijdens haar oratie op dinsdag 12 september 2017 pleitte Cahn voor een meer integrale benadering van ziekte – de mens in zijn omgeving:“We moeten af van het hokjesdenken. Doordat we niet naar de hele mens kijken, vallen grote groepen mensen tussen wal en schip”.

In 2016 kostte de gezondheidszorg in Nederland 70 miljard euro, ongeveer 25-30% van de totale overheidsuitgaven. In vergelijking met ons omringende landen geeft Nederland meer geld uit aan de behandeling van psychiatrische aandoeningen. Toch lijkt dit zich niet te vertalen in een betere gezondheid van patiënten. Wiepke Cahn: “De gapende kloof tussen lichamelijke en psychische ziektes komt voornamelijk door de manier waarop de zorg op dit moment is ingericht. De scheiding tussen de geestelijke gezondheidszorg en de rest van de medisch specialistische zorg, belemmert de genezing van veel patiënten”.

Verwaarlozing

Ook de psychiatrie heeft volgens Wiepke Cahn te weinig aandacht voor de mens als geheel. “De levensverwachting van mensen met een chronische psychiatrische aandoening met 15-20 jaar is afgenomen. De belangrijkste doodsoorzaken zijn hart- en vaatziekten, maar ook andere lichamelijke aandoeningen zoals diabetes en kanker komen vaker voor bij mensen met een psychiatrische aandoening. Je kunt eigenlijk zeggen dat de psychiatrie de lichamelijke gezondheid van patiënten schromelijk heeft verwaarloosd”.

Zorg in de buurt

Cahn ziet op verschillende fronten mogelijkheden om een langer en beter leven voor patiënten te bewerkstelligen. “Onderzoek naar het verbeteren van medicijnbeleid is een must. Daarnaast moeten we inzetten op leefstijl en gedragsverandering. Niet makkelijk, zeker niet als je ziek bent, dus daar is gespecialiseerde ondersteuning bij nodig. Ik denk ook dat het goed is om affiniteit met de psychiatrie te toetsen bij de toelating tot de verschillende opleidingen, te beginnen met de geneeskunde. Het belangrijkste is om goed na te denken over een andere organisatie van zorg in Nederland. We moeten de wijk in, de gemeente en uitkeringsinstanties betrekken. Alleen door integratie van de psychiatrie in de rest van hulp- en zorgverlening zal de patiënt beter herstellen en zijn weg vinden binnen een gezondere maatschappij”.

“Hokjesdenken in de zorg belemmert de genezing van de patiënt”, UMC Utrecht, dinsdag 12 september 2017: www.umcutrecht.nl

Meer info over Wiepke Cahn bij UMC Utrecht:www.umcutrecht.nl/Cahn-W